Phim bom tấn trở lại đường đua
Oppenheimer đại thắng tại Oscar lần thứ 96 là cái kết tròn trịa cho một năm với nhiều thể nghiệm quyết liệt, của Hollywood nói riêng và điện ảnh toàn cầu nói chung. Dù còn nhiều tranh cãi, bộ phim thật sự là một tác phẩm mang quy mô lớn về tổng thể, với những sáng tạo và cống hiến trong một giai đoạn hồi phục còn nhiều khó khăn của điện ảnh.
Cả thập niên qua, với sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng số, sự đầu tư cho những bộ phim ra rạp ngày càng "dè dặt" hơn. Những năm gần đây, các dự án điện ảnh "bom tấn", với mức đầu tư lớn trên 100 triệu USD, gần như bị thất sủng ở Oscar, khi thường "thua đau" trước những đối thủ nhỏ bé, "khiêm tốn" hơn về quy mô dàn dựng. Sự xuất hiện ào ạt của những bộ phim độc lập thiên về cảm xúc, truyền cảm hứng, cùng sự vươn mình trỗi dậy của các hãng phim châu Á khiến các "ông lớn" Hollywood bắt buộc phải thu hẹp đầu tư.
Với nhiều chuyên gia, những cái tên được xướng lên tại khán phòng của Nhà hát Dolby (Mỹ) như Oppenheimer, The Zone of Interest, Killers of the Flower Moon, Anatomy Of A Fall, hay Poor Thing… thể hiện khát khao bứt phá khỏi những cách kể chuyện cũ để tìm một hướng đi mới. Đó cũng chính là cột mốc quan trọng, đánh dấu sự trở lại đường đua của dòng phim "bom tấn" sau nhiều năm ảm đạm của phòng vé Hollywood. Từ Oppenheimer, những hy vọng mới về các thương vụ điện ảnh khổng lồ hứa hẹn sẽ mang đến cho khán giả những tác phẩm mang tầm vóc lớn lao hơn nữa, sau một loạt những cú "flop" (gây thất vọng) của The Marvels, Aquaman, hay Black Adam… trong những năm trước.
Oppenheimer tái xác lập vị thế cho những "siêu" trải nghiệm điện ảnh được tạo nên bởi kinh phí lớn - những bộ phim buộc khán giả phải đến rạp, thay vì thưởng thức qua các nền tảng trực tuyến. Tuy nhiên, đây cũng là bài toán hóc búa đối với các nhà làm phim. Họ vừa phải thỏa mãn nhu cầu ngày càng khắt khe hơn của khán giả, vừa phải cân đối giữa yếu tố nghệ thuật, hàn lâm và thị trường. Gần một tỷ USD doanh thu phòng vé từ kinh phí 100 triệu USD là con số "biết nói" đáng mơ ước, và nó lên tiếng buộc mọi nhà làm phim phải tự thay đổi.
 |
| Bốn chủ nhân mới của Oscar năm nay: Robert Downey Jr, Da’Vine Joy Randolph, Emma Stone và Cillian Murphy. Ảnh: Getty Images |
Quyết liệt và dữ dội
Dù không có quá nhiều kịch tính, nhưng Oscar lần thứ 96 mang đến những câu chuyện khiến cả thế giới tập trung vào đó để bình luận, để bày tỏ quan điểm, thậm chí tranh cãi. Không còn nhiều "ve vuốt" hay "chữa lành", đây là một năm mà những nhà làm phim dũng cảm và quyết liệt hơn, để đưa những câu chuyện phức tạp và dữ dội nhất lên màn ảnh. Ngay từ các đề cử, phần lớn các bộ phim tại Oscar năm nay không thiên về tình yêu đôi lứa thuần túy hay tình cảm gia đình, mà hướng đến những vấn đề lớn hơn như lịch sử nhân loại, triết học, xung đột sắc tộc. Chiến thắng của Oppenheimer càng tô điểm đậm nét hơn bước chuyển này, trong dòng chính kịch của Viện Hàn lâm Mỹ.
Gần đây, những nhà làm phim châu Á thành công trong việc đưa ra thế giới những câu chuyện về nội tâm và xã hội của người Á Đông - vốn còn đầy bí ẩn và hấp dẫn trong mắt công chúng phương Tây. Ngược lại, điện ảnh Mỹ và phương Tây vẫn luôn sở hữu tầm vóc của những câu chuyện vĩ mô, về lịch sử hình thành nền công nghiệp và các cuộc cách mạng khoa học của nhân loại, những điều mà phần còn lại của hành tinh điện ảnh khó có thể vượt qua được.
Oppenheimer, cùng Christopher Nolan cho thấy sức mạnh nội lực của điện ảnh Hollywood vẫn chưa bao giờ cạn kiệt. Bộ phim là màn trình diễn sức mạnh của "toàn bộ sức mạnh công nghiệp và đổi mới khoa học của nước Mỹ… Cho dù nó tốt hay xấu, chúng ta đều đang sống trong thời đại của Oppenheimer. Vì vậy tôi muốn cống hiến điều này cho những người kiến tạo hòa bình ở khắp mọi nơi"- chủ nhân của giải Nam chính xuất sắc nhất Oscar năm nay, Cillian Murphy phát biểu.
Oscar lần thứ 96 năm nay cũng vinh danh những tác phẩm dành cho phái nữ: Anatomy Of A Fall của nữ đạo diễn Justine Triet, giải Oscar đầu tiên cho nữ diễn viên da mầu người Mỹ Da’Vine Joy Randolph trong The Holdovers, và đặc biệt là phần thể hiện táo bạo của Emma Stones trong Poor Things… tất cả đánh dấu một thời đại của những người phụ nữ mạnh mẽ và dám dấn thân, mở rộng cánh cửa vào kinh đô điện ảnh cho phụ nữ thuộc mọi sắc tộc trên khắp thế giới.
Ở một nhánh nhỏ hơn, phim hài kịch American Fiction được trao giải Kịch bản chuyển thể hay nhất, như một lát cắt nhỏ nhưng trực diện vào những vấn đề của xã hội Mỹ đương đại. Bộ phim châm biếm thói đạo đức giả, phê phán nạn phân biệt chủng tộc của nền công nghiệp sáng tạo Mỹ một cách sâu sắc và dí dỏm, cũng ngầm thể hiện tinh thần đa sắc tộc, công phá những bức tường thành định kiến trong tư duy của nhiều thế hệ.
Cũng như mọi giải thưởng, Oscar không tránh khỏi những nuối tiếc và những tranh luận. Nhưng có lẽ, bất kỳ giải thưởng nào cũng đều chỉ là một kênh tham chiếu cho những ai tin vào đó, bên cạnh vai trò dấu ấn trên hành trình cống hiến của các nghệ sĩ. Và sau tất cả, nghệ thuật đích thực sẽ luôn tồn tại.
"Điện ảnh đã hơn 100 tuổi, đi lên từ tranh vẽ và kịch. Ta không biết rồi điện ảnh sẽ phát triển như thế nào trong tương lai, nhưng chuyện được góp một phần ý nghĩa trong sự tiến hóa đó mang lại ý nghĩa vô cùng to lớn đối với tôi" - Đạo diễn vừa giành giải Oscar - Christopher Nolan chia sẻ.
