Những con số trên cho thấy, sự phát triển của các khu công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong bức tranh kinh tế-xã hội của Việt Nam, cũng như phát triển bền vững các khu công nghiệp sẽ góp phần đáng kể vào việc hiện thực hóa các cam kết hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Quang Vinh - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), kết quả nghiên cứu, khảo sát thực trạng các khu công nghiệp theo khung bốn trụ cột: kinh tế, môi trường, xã hội và quản trị, cho thấy, việc xanh hóa các khu công nghiệp chưa được quan tâm nhiều. Bên cạnh đó, nhận thức về khu công nghiệp phát triển bền vững còn yếu. Kết quả phỏng vấn sâu cho biết, có tới 50% số khu công nghiệp chưa biết, đến khái niệm khu công nghiệp phát triển bền vững, 30% có hiểu về khái niệm khu công nghiệp sinh thái và 20% hiểu rõ khu công nghiệp phát triển bền vững cần bảo đảm cân đối về phát triển đồng thời của bốn trụ cột.
Thực tế, theo các chuyên gia kinh tế, dư địa để phát triển các khu công nghiệp xanh, khu công nghiệp bền vững là rất lớn. Đó là việc phát triển đồng bộ, phát triển xanh trong hệ thống khu công nghiệp, khu kinh tế sẽ có những đóng góp tích cực và đáng kể vào nỗ lực chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi xanh mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết. Hơn nữa, để các doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia thị trường khó tính, việc đáp ứng những yêu cầu về sản xuất "xanh - sạch" của chuỗi ngành hàng, chuỗi giá trị là rất quan trọng.
Hay Chiến lược Quốc gia và phát triển xanh giai đoạn 2021-2030 cũng như cam kết của Chính phủ tại COP26 là những yêu cầu bức thiết đặt ra đối với khu vực sản xuất công nghiệp để phát triển theo hướng xanh, bền vững.
Theo xu hướng này, mô hình khu công nghiệp truyền thống sẽ được thay đổi và phát triển theo hướng bền vững, tiệm cận yêu cầu quốc tế. Nguyên lý của việc phát triển các khu công nghiệp bền vững bắt đầu từ sinh thái công nghiệp, chuyển đổi mô hình sản xuất theo nền kinh tế tuyến tính sang nền kinh tế tuần hoàn.
Song bên cạnh sự nỗ lực của Bộ cùng những hỗ trợ từ các tổ chức nước ngoài, vai trò của Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố vô cùng quan trọng trong hỗ trợ đầu tư xây dựng, nâng cấp các công trình kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong và ngoài hàng rào khu công nghiệp. Vì đây là yếu tố quan trọng hỗ trợ kết nối và thực hiện các sáng kiến khu công nghiệp sinh thái, cũng như chuyển giao các công nghệ tiên tiến trong khu công nghiệp, hiện thực hóa các kết nối cộng sinh công nghiệp.
Thiết nghĩ, cần có chính sách và hành động cụ thể để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc xây dựng, vận hành các khu công nghiệp bền vững tại Việt Nam.
