Họa sĩ Kim Duẩn:

Bìa càng cô đọng, càng gợi nhớ lâu

Có vẻ như câu “tốt gỗ hơn tốt nước sơn” không phải lúc nào cũng phù hợp. Chẳng thế mà trên thị trường xuất bản, các ấn phẩm ngày càng đẹp về hình thức. Góp phần tạo nên sách đẹp có một phần lớn là do bìa sách. Nhân dịp những ngày hội sách đang nở rộ, Thời Nay có cuộc trò chuyện với họa sĩ Kim Duẩn (ảnh nhỏ), một trong những họa sĩ trẻ có nhiều thiết kế bìa sách được yêu thích hiện nay.

Bìa càng cô đọng, càng gợi nhớ lâu

Phóng viên (PV): Xin chào họa sĩ Kim Duẩn. Hiện nay trên thị trường sách văn học sôi động, các ấn phẩm được trình bày rất đẹp mắt, ấn tượng. Chúng tôi nhận thấy bìa sách do anh thiết kế chiếm một số lượng lớn. Có vẻ như anh đã “xê dịch” không chỉ giới hạn trong mảng sách thiếu nhi, vốn là thế mạnh chính của mình?

Họa sĩ Kim Duẩn (KD): Tôi không dám nhận đâu là thế mạnh của mình. Chỉ có thể nói rằng tôi luôn hứng thú thiết kế bìa sách văn học. Mấy năm về trước, tôi có cơ duyên làm nhiều bìa sách cho thiếu nhi, rồi gần đây tôi lại được gửi gắm những bìa sách dành cho độc giả trưởng thành. Mỗi lần đến một vùng đất mới là một lần tôi được khám phá đâu đó tác phẩm, và khám phá chính tôi.

PV: Từ một họa sĩ chuyên sáng tác tranh cho thiếu nhi, cơ duyên nào khiến anh bứt phá sang mảnh đất văn học, văn hóa cho người lớn?

KD: Tôi không tuyệt đối ép mình vào địa hạt nào. Cơ duyên đưa mình đi tới đâu thì tôi cố gắng hết sức ở đó. Tôi không thích từ bứt phá. Với tôi, đó là bước chuyển tự nhiên thôi, mỗi năm tôi thêm một tuổi, có những chiêm nghiệm mới, và tôi nhận ra mình đủ sức để cảm nhận tốt hơn các sáng tác dành cho độc giả trưởng thành. Tôi vẫn yêu trẻ con đấy, nhưng biết đâu cái tươi sáng, hồn nhiên trong nét vẽ của mình lại phai nhạt dần đi thì sao?

PV: Có nhà văn cho rằng Kim Duẩn là họa sĩ vẽ bìa sách văn học đẹp nhất hiện nay? Anh cảm thấy lời nhận xét này có phải là ưu ái quá không?

KD: Trước hết, cho tôi được cảm ơn lời ưu ái đó. Nhưng thú thật rằng, dù đã dồn tâm sức trong công việc, tôi có thành mà vẫn có bại.

PV: Theo anh, điều khó nhất khi thiết kế bìa cho các tác phẩm văn học Việt Nam là gì?

KD: Tôi thường nhìn nhận cái thuận lợi trước. Sách văn học Việt Nam gần gũi với tôi hơn sách văn học nước ngoài, chắc chắn là như vậy. Còn cái khó, theo tôi là thể hiện được tinh thần bản địa trong tác phẩm, cộng với thiết kế hợp thời hơn.

PV: Anh nghĩ những điều gì cần lưu tâm để bắt lấy cái hồn của tác phẩm và tái hiện chính xác thông điệp đó trên bìa sách?

KD: Những điều tôi nghĩ có thể không phải là điều mà những họa sĩ khác nghĩ. Mỗi họa sĩ sẽ có hướng phát triển bìa sách theo cảm nhận riêng. Không phải là khiêm tốn, nhưng tôi không giỏi bắt hồn tác phẩm như các chuyên gia văn học được. Tôi chỉ cố gắng dành thời gian đọc tác phẩm rồi gom nhặt những gì mình thích, mình cảm thấy tâm đắc. Khi tôi vẽ gượng, mọi thứ cứ rõ mồn một trên bìa, không sao giấu được.

Bìa càng cô đọng, càng gợi nhớ lâu ảnh 1

Một số bìa sách Kim Duẩn thiết kế.

PV: Anh có thể chia sẻ một kỷ niệm khó quên và để lại bài học kinh nghiệm quý giá cho anh trong khi thiết kế bìa sách?

KD: Khi thiết kế bìa hoặc vẽ minh họa cho sách thiếu nhi, tôi tham chi tiết. Tôi giữ thói quen ấy khi làm bìa sách cho đối tượng độc giả trưởng thành, kết quả là có nhiều bìa không đáp ứng yêu cầu. Về sau, tôi nghiệm ra ở mảng sách này, bìa càng cô đọng càng được nhớ lâu.

PV: Anh có nghĩ là một họa sĩ chuyên nghiệp thực thụ là phải có những triển lãm riêng thật hoành tráng không? Anh có dự định sẽ tổ chức triển lãm của mình không?

KD: Tôi chỉ nghĩ rằng triển lãm riêng, dù ở quy mô nào, cũng là điều các họa sĩ ấp ủ trong lòng. Tôi đã nghĩ về triển lãm riêng, nhưng khoảng cách từ ý tưởng đến thực hiện chưa đủ gần để tôi khẳng định điều gì. Mọi chuyện vẫn ở thì tương lai!

PV: Xin cảm ơn anh!

Họa sĩ Kim Duẩn sinh năm 1983 tại Hà Nội; tốt nghiệp Trường đại học Mỹ thuật Công nghiệp; hiện tại làm thiết kễ bìa và vẽ minh họa sách, báo. Một số đầu sách đã in: Bộ “Để em luôn ngoan ngoãn” (NXB Kim Đồng), “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” (Công ty sách Nhã Nam), Bộ “Hào khí Đông A” (Công ty sách Đông A), “Mẹ hổ dịu dàng” (NXB Trẻ), Bộ bìa Tủ sách “Phụ nữ tùng thư” (NXB Phụ nữ)…