1/Cùng với nhiều tác phẩm của các họa sĩ thời kỳ Đông Dương khác, phiên đấu giá bức bình phong này sẽ diễn ra vào ngày 10/10 tới đây, với giá ước tính lên đến 1 triệu đô-la Hồng Công (Trung Quốc) (tương đương gần 3 tỷ Việt Nam đồng).
Điều đáng nói, trong phần ghi chú, nhà đấu giá có đề “This work is comparable to L’image traditionnelle d’une maison de paysan (1958) by Nguyen Van Ty at the Musee des Beaux-Arts in Hanoi - Tác phẩm này tương đương bức “Nhà tranh gốc mít” (1958) của Nguyễn Văn Tỵ tại Bảo tàng Mỹ thuật ở Hà Nội”. Tuy nhiên, trên giao diện giới thiệu tác phẩm lại có ghi chú: Ký tên Nguyễn Văn Tỵ vào năm 1957 (phía dưới, bên phải); kích thước 90 x 118,5 cm.
Được biết, bức sơn mài “Nhà tranh gốc mít” ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội có cỡ 67 x 105 cm, được họa sĩ vẽ năm 1958, đoạt giải A Triển lãm mỹ thuật toàn quốc năm 1960 và với tác phẩm này, ông đã được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật đợt II năm 2000.
2/So sánh hai phiên bản, nhiều ý kiến cùng cho rằng, chỉ bằng mắt thường nhìn qua ảnh cũng thấy rõ bức bình phong sắp lên sàn đấu giá khác biệt hoàn toàn bức tranh đang ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Ngoài việc các đường nét thô kệch, bức bình phong còn có mầu sơn không tương thích với thời gian sáng tác. Nội dung và phối cảnh cũng hoàn toàn khác nhau.
Theo thông tin từ họa sĩ Nguyễn Bình Minh (con gái danh họa Nguyễn Văn Tỵ) đây hoàn toàn là bức tranh giả, bởi cha bà chỉ vẽ một bức “Nhà tranh gốc mít” duy nhất và hiện vẫn đang được lưu giữ trong Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam nơi bà từng công tác với chức danh Phó giám đốc. Bà Minh cho rằng, việc chép lại tranh gốc rồi lấy tên cha mình gắn vào là hoàn toàn không được phép và mong muốn Sotheby’s Hongkong loại bỏ bức bình phong gắn tên tuổi cha mình trong phiên đấu giá tới.
Hiện, bức bình phong vẫn đang được “treo” trên trang của Sotheby’s với đồng hồ đếm ngược tới thời gian đấu giá. Được biết, phía gia đình họa sĩ Nguyễn Văn Tỵ vẫn chưa có ý định liên hệ với nhà đấu giá tại Hồng Công để phản đối sự việc này. Phản ứng về vấn đề này, nhà báo Hoàng Anh (Tổng biên tập Tạp chí Mỹ thuật) chia sẻ: “Sotheby’s danh tiếng sao lại để bức tranh như thế này lọt vào trong phiên. Đây là sự coi thường với mỹ thuật Việt Nam, với người yêu nghệ thuật và với những nhà sưu tập đến từ Việt Nam...”.
3/Nhà báo Hoàng Anh nhấn mạnh: Vì bức tranh này có liên quan đến những tác phẩm chân bản, hiện thuộc sưu tập của Chính phủ Việt Nam nên chúng ta cần phải lên án mạnh mẽ để họ gỡ tranh xuống như trường hợp hai bức tranh “Bức thư” của Tô Ngọc Vân và “Hai cô gái trước bình phong” của Trần Văn Cẩn cũng đấu giá tại chính Sotheby’s tháng 9/2019...
Việc các tác phẩm của các danh họa Việt Nam bị chép lại rồi đưa lên các sàn đấu giá nước ngoài là chuyện không mới và đã trở thành vấn đề gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của nền mỹ thuật trong nước. Nhiều ý kiến cũng cho rằng, bên cạnh cá nhân gia đình họa sĩ thì về phía Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, cao hơn là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cùng Hội Mỹ thuật Việt Nam cần có những động thái để bảo vệ danh tiếng cho các họa sĩ cũng như cho cả nền mỹ thuật nước nhà. Ngoài việc lên tiếng bảo vệ danh dự của tác phẩm, tác giả, cũng cần đến những cuộc chiến pháp lý để nạn tranh giả không trở thành “chuyện bình thường ở huyện”.
