Chung tay phòng ngừa tự tử ở tuổi vị thành niên

Tỷ lệ trẻ vị thành niên gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần ngày càng gia tăng nhưng nhiều em vẫn âm thầm chịu đựng mỗi ngày. Nhân Ngày Thế giới phòng chống tự tử (10/9), gia đình, nhà trường và xã hội sẽ tiếp tục thắt chặt sự đồng hành để giúp trẻ vượt qua những khó khăn mà các em phải đối mặt.

Trầm cảm và lo âu ngày càng trở thành những “kẻ đánh cắp” niềm vui tuổi thiếu niên.
Trầm cảm và lo âu ngày càng trở thành những “kẻ đánh cắp” niềm vui tuổi thiếu niên.

Áp lực và nỗi đau thầm lặng

Ở Việt Nam, nghiên cứu “Ý định tự tử: Tỷ lệ và các yếu tố liên quan ở học sinh trung học phổ thông” của nhóm tác giả Nguyễn Ngọc Quỳnh Anh, Trần Tú Anh (Trường đại học Sư phạm-Đại học Huế) cùng Trần Thạch và Jane Fisher (Đại học Monash, Australia), công bố trên tạp chí Global Journal of Guidance and Counseling, khảo sát hơn 1.500 học sinh trung học phổ thông cho thấy, gần một trong ba thanh thiếu niên đã ít nhất một lần nghĩ đến chuyện kết thúc cuộc đời mình.

Đáng báo động, một trên tám trường hợp các em đã lên kế hoạch thực hiện điều đó.

Một số nghiên cứu khác cho thấy, khoảng 11-16,9% trẻ vị thành niên Việt Nam có nghĩ đến tự tử trong vòng 12 tháng trước thời điểm điều tra.

Theo khảo sát, gần 1/3 thanh thiếu niên đã ít nhất một lần nghĩ đến chuyện kết thúc cuộc đời mình và 1/8 trường hợp các em đã lên kế hoạch thực hiện điều đó.

Đây không chỉ là những con số trên giấy mà là trải nghiệm thực tế của một bộ phận trẻ vị thành niên. Đằng sau những con số là câu chuyện thật về các em học sinh vẫn hằng ngày đến lớp với nụ cười trên môi nhưng bên trong là nỗi tuyệt vọng không được chia sẻ.

“Đây không phải là ‘tâm trạng tuổi teen’ thoáng qua, mà là những vấn đề sức khỏe tâm thần thực sự, có thể khiến trẻ cảm thấy bất lực và kiệt sức”, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Quỳnh Anh, Chủ nhiệm bộ môn tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, nhiều yếu tố đang góp phần đẩy trẻ vị thành niên đến tình trạng bế tắc: áp lực học tập và kỳ vọng quá mức; trầm cảm, lo âu không được nhận diện và điều trị; trải nghiệm tiêu cực ở trường như mâu thuẫn bạn bè hay sự phê phán nặng nề từ thầy cô; cùng với việc trẻ thường che giấu khó khăn của mình vì sợ bị đánh giá.

aa.png
Con trẻ ngày nay đang âm thầm gánh chịu những áp lực tinh thần nặng nề khi phải đối diện với một thế giới đầy kỳ vọng.

Không ít em phải vật lộn với chuyện học tập, hình ảnh cơ thể, các mối quan hệ và cả những chuẩn mực vượt quá khả năng của bản thân.

Đây không chỉ là những thay đổi tâm trạng nhất thời mà là vấn đề sức khỏe tâm thần thực sự, khiến các em cảm thấy bất lực, kiệt sức. Đó không phải là biểu hiện của sự yếu đuối, mà là tình trạng có thể xảy ra với bất kỳ ai, kể cả người trưởng thành.

Kỳ vọng từ gia đình, sự so sánh với bạn bè trên mạng xã hội và môi trường cạnh tranh khốc liệt khiến nhiều em luôn có cảm giác không bao giờ đủ.

Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Quỳnh Anh

Bên cạnh đó, những trải nghiệm tiêu cực trong trường học như mâu thuẫn với bạn bè, sự nghiêm khắc quá mức từ thầy cô hay những tình huống bị xấu hổ trước tập thể có thể để lại vết hằn sâu sắc trong tâm trí.

Tất cả khiến trẻ vị thành niên dễ rơi vào cảm giác cô đơn, mất niềm tin vào giá trị bản thân và thậm chí là tuyệt vọng.

Giải pháp từ gia đình, nhà trường và cộng đồng

Để giúp trẻ vượt qua những áp lực tâm lý ngày càng gia tăng, nhiều chuyên gia cho rằng cần bắt đầu từ môi trường gần gũi nhất, đó là gia đình, nhà trường và cộng đồng.

Khi giáo viên tiếp cận học sinh bằng sự quan tâm, tôn trọng và thấu hiểu, chọn động viên thay vì chỉ trích, kiên nhẫn thay vì nóng giận sẽ giúp trẻ vượt qua những khó khăn ở môi trường được coi là "căn nhà thứ hai".

hinh-2-nguon-unsplash.jpg
Biến trường học thành nơi nương tựa của hy vọng.

Trao tặng cho trẻ món quà của trí tuệ cảm xúc. Những học sinh có trí tuệ cảm xúc cao ít coi tự tử như một lối thoát bởi các em đã được trang bị "công cụ" tinh thần để vượt qua thử thách. Những lớp học, liệu pháp nghệ thuật, âm nhạc, nhóm hỗ trợ bạn bè hay chương trình học tập cảm xúc–xã hội sẽ trở thành “sợi dây cứu sinh”, giúp các em hiểu rằng mình có thể làm chủ cảm xúc, không bị cảm xúc chi phối.

Với các bậc phụ huynh, việc làm cha mẹ chưa bao giờ dễ dàng. Người chăm sóc cần học cách lắng nghe không phán xét, thấu hiểu thay vì áp đặt, đồng hành thay vì chỉ huy để yêu thương con một cách đúng đắn.

Trường học cần có đội ngũ tâm lý học đường được đào tạo chuyên nghiệp. Đồng thời, giáo viên và nhân viên trường học cần được đào tạo để nhận diện sớm dấu hiệu khủng hoảng tâm thần ở học sinh, từ đó có sự đồng cảm và kết nối kịp thời với dịch vụ hỗ trợ phù hợp.

Trầm cảm, lo âu hay ý nghĩ tự tử không phải là những bí mật cần che giấu. Gia đình, nhà trường và xã hội phải cởi mở trò chuyện về sức khỏe tâm thần, để việc tìm kiếm giúp đỡ trở thành hành động của sự mạnh mẽ chứ không phải biểu hiện của yếu đuối.

Có thể bạn quan tâm

Đơn vị thi công tập trung máy móc nhân lực thi công đường động lực đoạn nối với quốc lộ 12 qua địa bàn bản Che Phai, phường Điện Biên Phủ.

Các dự án trọng điểm ở Điện Biên tăng tốc về đích

Chỉ còn hơn một tháng đến hạn cuối phải hoàn thành toàn bộ dự án trọng điểm tại tỉnh Điện Biên, những ngày này, cả hệ thống chính trị ở 4 phường, xã đang quyết liệt vào cuộc "gỡ" vướng mặt bằng; các đơn vị thi công thì huy động tổng lực nhân công, máy móc tăng tốc về đích...

Đến với Trường Mầm non và Tiểu học Tong Chiêng (thuộc Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Chiềng Sung), xã Mai Sơn, tỉnh Sơn La.

Du lịch từ thiện - Hành trình kết nối trái tim

Trong những năm gần đây, mô hình du lịch kết hợp hoạt động thiện nguyện ngày càng được nhiều du khách hưởng ứng. Không chỉ khám phá cảnh đẹp, tìm hiểu văn hóa, mà mỗi chuyến đi còn mang theo những món quà và sẻ chia đến với học sinh, người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Nhiều trường học ở Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong giờ ra chơi.

Mô hình trường học không điện thoại ở Thành phố Hồ Chí Minh

Trong thời đại số, điện thoại thông minh đã trở thành công cụ không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, việc sử dụng điện thoại trong môi trường học đường lại mang đến nhiều thách thức, như làm phân tâm học sinh, ảnh hưởng đến chất lượng học tập, thậm chí dẫn đến các vấn đề về sức khỏe tâm lý do lạm dụng mạng xã hội.

Cổng phía nam Thành nhà Hồ.

Về với di sản xứ Thanh

Là một trong năm di sản văn hóa thế giới của Việt Nam với kiến trúc đá độc nhất vô nhị Đông Nam Á và mang dáng dấp uy nghi của một kinh đô xưa, thế nhưng Thành nhà Hồ (nằm ở xã Vĩnh Long, Vĩnh Tiến, tỉnh Thanh Hóa) vẫn lặng lẽ, thâm trầm chìm trong dáng vẻ cô tịch như một bản hùng ca chưa có người đàn đúng điệu.

Các em học sinh nghèo, hiếu học ở xã Đắk Ơ và xã Bù Gia Mập được tặng xe đạp tiếp sức đến trường.

Nhiều hoạt động thiện nguyện hướng về vùng biên

Trong những ngày gần đây, nhiều hoạt động thiện nguyện đã diễn ra trên tuyến biên giới tỉnh Đồng Nai. Thông qua các hoạt động này đã góp phần chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào nghèo trong giai đoạn đói giáp hạt, cũng như giúp những đối tượng yếu thế vượt khó khăn.

Nhiều giống hoa hồng mới được lai tạo từ hoa hồng lửa của Làng hoa Sa Đéc được Viện Cây ăn quả miền nam giới thiệu tại hội thảo “Giới thiệu giống hoa hồng mới và quy trình kỹ thuật”.

Hành trình "hồi sinh" giống hoa hồng lửa Sa Đéc

Thương hiệu hoa hồng lửa đã gắn liền với Làng hoa Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp. Sau nhiều năm canh tác, giống hoa “biểu tượng của làng hoa” này đứng trước nguy cơ mai một do thoái hóa. Trước thực trạng đó, tỉnh đã chủ động phối hợp với các nhà khoa học, khởi động hành trình “giữ lửa” bản sắc làng hoa bằng công nghệ tiên tiến.

Công nhân ngành điện Thành phố Hồ Chí Minh tuyên truyền các biện pháp sử dụng điện an toàn cho người dân.

Cảnh báo các nguy cơ tai nạn điện tại các khu vực ngập nước

Ngày 8/11 vừa qua, tại địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh lại vừa có thêm một vụ tai nạn chết người liên quan đến điện giật xảy ra tại khu vực ngập nước khiến người dân không khỏi bất an. Từ thực tế này, các cơ quan chức năng, đơn vị quản lý cần tiếp tục có các giải pháp hướng dẫn, cảnh báo, phòng ngừa hiệu quả hơn nữa.

Các nghệ sĩ tham gia khối văn hóa-thể thao diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9. (Ảnh: nhandan.vn)

Văn hóa soi đường: Nâng cao quyền thụ hưởng văn hóa của nhân dân

Với sứ mệnh phụng sự nhân dân, hơn 80 năm qua, ngành văn hóa Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu to lớn trong bảo đảm và nâng cao quyền thụ hưởng văn hóa của nhân dân. Những kết quả đó khẳng định vị thế của văn hóa là nền tảng tinh thần, là mục tiêu, động lực và sức mạnh nội sinh quan trọng thúc đẩy phát triển bền vững đất nước.

Quang cảnh mua bán cá tại chợ ma.

Đêm "chợ ma" mùa nước nổi

Những ngày này, “chợ ma” hay được gọi là chợ đêm Tha La phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang hoạt động náo nhiệt. Tuy là chợ “chồm hổm”, diện tích chưa được 500m2 nhưng nổi tiếng là nơi bán cá đồng, cá sông lớn nhất tỉnh trong mùa nước nổi.

Chuyên gia và lãnh đạo thành phố Cần Thơ tham quan mô hình trồng hành tím tại phường Vĩnh Châu.

Sản xuất hữu cơ, hướng đi mới cho người nông dân Cần Thơ

Mặc dù được xác định là ngành kinh tế chủ lực của thành phố Cần Thơ, nhưng cũng như nhiều địa phương trong khu vực, sản xuất nông nghiệp nơi đây đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là hàng rào kỹ thuật đối với nông sản nhập khẩu và yêu cầu ngày càng khắt khe về tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ.