Từ những đồi chè xanh ngút ở Tam Đường đến vườn mắc-ca ở Tân Uyên, dòng người, dòng hàng và dòng dữ liệu đang lưu chuyển mỗi ngày. Nhịp sống mới đang lan tỏa đến từng bản làng tại Lai Châu. Ở đó, công nghệ không chỉ là công cụ mà là cơ hội để người dân đổi đời.
Một vài năm trước, khái niệm “bán hàng online” còn xa lạ với phần lớn bà con. Nhưng giờ, những người phụ nữ vùng cao đã biết cách mở điện thoại thông minh, tự quay video, giới thiệu sản phẩm nông sản của mình trên nền tảng số. Từ chợ phiên truyền thống, người dân bước vào không gian thương mại điện tử - nơi khách hàng có thể đến từ Hà Nội, Đà Nẵng, hay thậm chí là Nhật Bản.
Không khoảng cách
Dự án “Hành trình nông sản” ra đời từ chính khát vọng chinh phục mọi khoảng cách. Đây là sáng kiến chuyển đổi số nông nghiệp do Viettel Post khởi xướng từ tháng 8/2025, hướng tới xây dựng mô hình kinh tế nông nghiệp hiện đại với mục tiêu giúp nông sản vùng cao tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, qua con đường số hóa.
“Chuyển đổi số trong nông nghiệp là hướng đi quan trọng. Chúng tôi phối hợp với Viettel Post và các nền tảng số khác để giúp nông sản, sản phẩm OCOP như chè, mắc-ca, chuối, gạo Séng Cù, mật ong… đến trực tiếp với người tiêu dùng trong và ngoài nước”, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu Tống Thanh Hải chia sẻ.
Từ đó, từng lớp tập huấn được mở. Người dân được hướng dẫn cách chụp ảnh sản phẩm, viết mô tả hấp dẫn, tạo gian hàng trực tuyến, thậm chí tự tin livestream bán hàng. Các chuyên gia logistics của Viettel Post còn giúp bà con chuẩn hóa khâu đóng gói, bảo quản và vận chuyển, để mỗi gói chè, mỗi chai mật ong giữ nguyên hương vị vùng cao khi đến tay khách hàng.
Chỉ sau chưa đầy ba tháng, kết quả vượt ngoài mong đợi. Hashtag #HanhTrinhNongSan đạt gần 30 triệu lượt xem trên TikTok, trở thành một trong những chiến dịch cộng đồng nổi bật nhất năm 2025. Riêng phiên livestream ngày 4/11, sau hơn bốn tiếng phát sóng, hơn 2.500 đơn hàng đã được chốt, với tổng lượt tiếp cận vượt 10 triệu, góp phần tiêu thụ 350 tấn nông sản cho người dân Lai Châu.
Nhưng đằng sau con số là những câu chuyện rất thật. Như chị Vũ Bích Hồng (Tiktoker Cô Ba Hồng) đã chuyển tới Lai Châu định cư gần 2 năm qua, với mục tiêu đưa nông sản tỉnh miền núi phía bắc này tới phần còn lại của đất nước, thậm chí ra cả nước ngoài.
Không chỉ tự vận động, chị Hồng còn hỗ trợ trực tiếp các bà con livestream bán hàng. Từ những hoài nghi ban đầu, bà còn dần tin vào sức mạnh của công nghệ khi những đơn hàng đầu tiên từ Hà Nội, Quảng Ninh, Đà Nẵng… bắt đầu “nổ”. Đến giờ, khoảng 20 phụ nữ dân tộc tại Lai Châu đã biết livestream bán hàng, trong đó có người thu nhập ổn định 10 triệu đồng/tháng, có hộ bán được 300 tấn khoai sâm trong hai tháng.
“Nhờ nền tảng số, người dân Lai Châu không chỉ bán được nông sản mà còn xây dựng thương hiệu riêng, tiếp cận thị trường rộng hơn, thoát khỏi tư duy sản xuất nhỏ lẻ. Đây là bước đi cụ thể để đưa người dân vùng cao trở thành công dân số”, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu Tống Thanh Hải hồ hởi khi nói về sự thay đổi từng ngày tại vùng cao.
Hạ tầng kết nối - nền móng của hành trình thay đổi
Đằng sau những phiên livestream sôi động là một câu chuyện thầm lặng khác - câu chuyện của hạ tầng. Để có thể phát sóng trực tiếp từ những bản làng xa xôi, điều đầu tiên cần có là tín hiệu mạng. Và đó chính là hành trình mà Viettel cùng chính quyền Lai Châu kiên trì xây dựng suốt nhiều năm qua.
Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu Tống Thanh Hải, trong lĩnh vực chuyển đổi số, tỉnh và Viettel đã ký biên bản ghi nhớ, phối hợp triển khai mạnh mẽ hạ tầng số. Việc đầu tư, nâng cấp hạ tầng 5G hiện đại, hạ tầng Internet tốc độ cao đến từng xã/phường đã mang lại lợi ích thiết thực cho cả chính quyền và người dân.
Đến nay, 100% trung tâm xã và hơn 98% thôn bản của Lai Châu đã có sóng di động và Internet. Hàng trăm trạm phát sóng, hàng nghìn km cáp quang được kéo đến tận vùng biên giới, vùng đặc biệt khó khăn. Chính quyền địa phương hỗ trợ quy hoạch vị trí, bảo đảm an ninh trạm, còn đội ngũ kỹ sư viễn thông miệt mài vượt núi, băng suối, mang những sợi dây cáp quang đầu tiên về bản.
Nhờ đó, không chỉ người dân, mà cả bộ máy chính quyền cũng được hưởng lợi. Từ các trung tâm điều hành đô thị thông minh đến nền tảng quản lý điều hành trong khối Đảng, du lịch, giáo dục, y tế…, mọi hoạt động đều đang từng bước được số hóa. Hệ thống kết nối thông suốt giữa tỉnh và xã giúp quá trình quản trị hiệu quả hơn, minh bạch hơn.
Có thể nói, hạ tầng số đã trở thành “mạch máu” mới của Lai Châu, nơi mọi kết nối - từ dữ liệu, thông tin, đến dòng hàng hóa - đều được vận hành trên nền tảng công nghệ.
Câu chuyện ở Lai Châu là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của mô hình hợp tác ba bên: chính quyền-doanh nghiệp-người dân. Khi công nghệ được mang đến tận bản, khi người dân được hướng dẫn cách làm kinh tế số, và khi hạ tầng logistics-truyền thông-viễn thông được đồng bộ, giá trị nông sản không chỉ tăng lên, mà niềm tin vào sự đổi thay cũng lớn dần.
Đại diện Viettel Lai Châu chia sẻ: “Chúng tôi coi công nghệ là chìa khóa rút ngắn khoảng cách miền xuôi-miền núi. Càng đi sâu càng thấy người dân khát khao thay đổi, chỉ cần có cơ hội, họ sẽ nắm bắt rất nhanh”.
Giờ đây, hình ảnh quen thuộc ở Lai Châu không chỉ là những triền ruộng bậc thang hay chợ phiên vùng cao, mà còn là khung cảnh những người nông dân đứng trước điện thoại thông minh, tự tin giới thiệu sản phẩm của mình.
Viettel Post đang mở rộng mô hình “Hành trình nông sản” ra 34 tỉnh/thành, tạo ra mạng lưới kết nối số toàn quốc cho nông sản Việt. Cách làm này gợi nhớ triết lý mà Amazon khởi xướng từ thập niên 1990 - trao quyền cho những người nhỏ bé nhất bằng công nghệ, giúp họ tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.
Nếu Amazon biến thương mại điện tử thành “hạ tầng cho người bán toàn cầu”, thì Viettel đang kiến tạo một “hạ tầng số vì cộng đồng”, nơi mỗi hộ nông dân đều có thể chạm tới cơ hội không khoảng cách.
