Trong nỗi lo về lạm phát nói chung thì giới nghệ sĩ còn có nỗi lo mà đã nhiều năm chưa giải tỏa được, đó là cách tính hệ số lương, cách xếp loại ngạch viên chức đối với những người hoạt động trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật có quá nhiều bất cập so với thực tế của lĩnh vực hoạt động đặc thù này. Ðội ngũ diễn viên trẻ ở các nhà hát, các đơn vị nghệ thuật nhà nước hiện nay được xếp mức lương khởi điểm bậc 2 (diễn viên hạng III; hệ số 2,06). Với hệ số lương này, nhiều người trẻ khó trụ nổi với nghề. Ðơn cử như Liên đoàn Xiếc Việt Nam, có khoảng 80 diễn viên trẻ, chiếm 70% lực lượng nghệ sĩ của đơn vị, từ nhiều năm qua chỉ nhận khoảng 1,7 triệu đồng/ tháng (lương cơ bản + tiền thanh sắc).
Một bất hợp lý khác là dẫu được đào tạo ở trình độ đào tạo nào thì khi tuyển dụng vào đơn vị chỉ được xếp loại "diễn viên hạng III", tương đương lương trung cấp. Dẫu diễn viên có cố gắng hết 12 bậc lương của hạng III thì cũng không thể lên được hạng II. Chính vì vậy mà hiện nay một loạt các NSND và NSƯT như: Lê Khanh, Ngọc Huyền, Minh Hằng (Kịch nói), Hương Thơm, Hán Văn Tình (Tuồng), Vương Hà (Cải lương)... đều có thâm niên làm việc vượt khung 12 bậc của hạng III với bậc lương cuối cùng là 4,06, sau đó mỗi năm được cộng thêm 1% lương cơ bản, cao nhất có người tới 19% vượt khung...
Nghệ sĩ Lộc Huyền, tài năng trẻ sân khấu Tuồng chia sẻ: "Nhu cầu nhà ở vẫn là vấn đề khó khăn nan giải với các diễn viên tuồng, chèo, cải lương... Một số diễn viên trẻ mới tốt nghiệp được nhận về Nhà hát Tuồng Việt Nam với mức lương khởi điểm khiêm tốn, vì vậy mà nhà hát đã phải tạo điều kiện cho mượn nhà tập thể để ở. Các em chưa có gia đình bình quân 3 m2/người. Các diễn viên, viên chức công tác được tám năm trở lên được tạo điều kiện hơn, 5 m2/người. Tất cả mọi sinh hoạt ăn, uống, ngủ nghỉ làm việc đều trong 5 m2 này... Lương viên chức không thể đủ trang trải những sinh hoạt trong gia đình với sự tăng giá không ngừng. Tùy theo khả năng, người có giọng thì hát phòng trà, quán bar, hát hầu đồng, người năng động hơn thì làm tổ chức biểu diễn các chương trình nghệ thuật hoặc không thì trông chờ vào sự trợ giúp từ gia đình... Có "an cư mới lạc nghiệp" nhưng hằng ngày chúng tôi phải đối diện với việc lo tiền để bảo đảm những sinh hoạt tối thiểu thì còn đâu thời gian để rèn nghề. Là diễn viên công tác hơn chục năm vậy mà lương tháng nào hết tháng đó, thậm chí không đủ tiêu. Mơ ước mua một căn nhà chung cư nhỏ từ đồng lương nghệ thuật để ở của tôi cũng như các diễn viên trong Nhà hát không biết bao giờ mới thực hiện được".
Diễn viên ở các Nhà hát trung ương và Hà Nội đã vậy, diễn viên ở các đoàn nghệ thuật địa phương lại càng khó khăn hơn. Tình cảnh của vợ chồng nghệ sĩ Nguyễn Văn Ngàn, người giành HCV tại Liên hoan Sân khấu Tuồng truyền thống 2011, Bí thư chi đoàn Ðoàn Tuồng Thanh Hóa cũng vất vả không kém. Hệ số lương của chồng hiện là 2,66 (tương đương 1.941.000 đồng), của vợ là 2,06 (tương đương 1.503.000 đồng). Vợ Nguyễn Văn Ngàn hiện đang có bầu và họ đã có với nhau một bé tám tuổi, nhà chưa có và hiện đang sống nhờ tại một phòng 18,6 m2 ở nhà hát...
Mong mỏi chung của giới nghệ sĩ biểu diễn là sớm được xem xét, sửa đổi cách tính lương và cách phân hạn ngạch, làm sao để mức lương cơ bản của những người hoạt động trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật hợp lý hơn. Có như vậy mới động viên, khích lệ được người nghệ sĩ yêu nghề, gắn bó với nghề. Hy vọng cùng với sự nỗ lực của Bộ VH-TT và DL, Nhà nước sẽ có những điều chỉnh thật sự để thay đổi và nâng cao mức lương cho diễn viên, nghệ sĩ. Bên cạnh đó, giải quyết đặc cách cho những diễn viên có tuổi về hưu trước, tìm những công việc thích hợp cho người diễn viên sau khi cống hiến nghệ thuật, đặc cách nâng lương cho những diễn viên trẻ tài năng, nâng cao chế độ phụ cấp nghề, bồi dưỡng luyện tập đặc thù cho ngành nghệ thuật biểu diễn vốn phải tập luyện nặng nhọc, có chế độ đối với những căn bệnh nghề nghiệp của người nghệ sĩ...
