Nằm ở độ cao gần 2.000m so với mực nước biển trên rìa dãy núi Sarawat, Taif có khí hậu mát mẻ và đất đai màu mỡ để trồng nhiều loại cây ăn quả như nho, lựu, mận, sung và đặc biệt là hoa hồng. Không ai biết hoa hồng đã tới Taif bằng cách nào, nhưng do có vẻ ngoài rất giống với hoa hồng Kazanlik nổi tiếng của Bulgaria, nên người ta cho rằng hoa hồng này được người Ottoman- những người đã chiếm đóng khu vực này từ thế kỷ 16- mang đến Taif từ Balkan.
Với diện tích 270 ha, khoảng 910 trang trại hoa hồng nuôi dưỡng 1,14 triệu bụi hoa trên khắp các khu vực như Al-Hada, Al-Shifa, Wadi Muharram, Al-Wahat và Al-Wahit, sản xuất hơn 550 triệu bông hoa mỗi năm và mang lại nguồn lợi kinh tế trị giá hàng triệu USD. Từ tháng 3 đến tháng 4 hằng năm, những bông hoa trải dài trên các cánh đồng bậc thang cung cấp nguyên liệu cho hơn 70 nhà máy và phòng thí nghiệm chuyên chiết xuất và sản xuất hơn 80 loại dẫn xuất được ưa chuộng rộng rãi với trị giá 64 triệu SR (17 triệu USD).
Vào mùa hoa, không khí ở Taif tràn ngập hương thơm ngát của những bông hồng 30 cánh đang nở rộ. Hồng Taif nổi tiếng bởi sắc hoa rực rỡ, cánh hoa mỏng manh. Theo các chuyên gia về mùi hương, hồng Taif có mùi thơm nồng nàn nhưng dịu nhẹ, thoảng hương trà, mật ong và hương phấn ngọt ngào, thậm chí còn thơm hơn cả hồng Damask. Có lẽ chính bởi vậy nên tinh dầu hồng Taif rất quý giá và thuộc loại đắt nhất thế giới. Trong thế giới Hồi giáo, hoa hồng và tinh dầu hoa hồng rất được trân trọng, là biểu tượng cho sự tốt đẹp và thiêng liêng. Đến ngày nay, nghi lễ lau chùi Nhà thờ Kaaba hai lần một năm tại thánh địa Mecca vẫn được tiến hành bằng vải thấm hỗn hợp đặc biệt gồm nước zamzam và tinh dầu hoa hồng Taif.
Mỗi ngày, vào sáng sớm, ngay sau khi mặt trời mọc, tất cả những bông hoa hồng rosa damascena nở rộ đều được hái bằng tay, phân loại, cân và mang tới các xưởng chiết xuất tinh dầu ở địa phương. Tại đó, người ta cho khoảng 20 nghìn bông hồng và 70 lít nước vào mỗi chiếc nồi đồng cực lớn để nấu. Hỗn hợp này được đun sôi nhẹ trong khoảng 6 giờ. Hơi nước trong nồi chưng cất sau khi đi qua một đường ống dài đặt trong một bể nước làm mát, ngưng tụ lại rồi chảy xuống một chiếc bình thủy tinh. Khi nguội đi, tinh dầu hoa hồng (attar) tách khỏi nước hoa hồng, các giọt dầu quý giá nổi lên bề mặt, nơi chúng được thu gom cẩn thận. Sau đó, loại dầu có giá trị cao này được đóng thành các lọ thủy tinh nhỏ - thường ở dạng “tolah” - một lọ khoảng 11,7 gram và được bán với giá khá đắt, thường từ 400 USD - 800 USD/lọ. Giá sẽ thay đổi tùy theo mùa, chất lượng tinh dầu và thời gian, nhưng loại dầu tốt nhất, hiếm và quý giá nhất thường là từ vụ thu hoạch mới nhất.
Thời trước, cánh hoa hồng Taif thường được thu thập và đóng gói vào bao để vận chuyển bằng lạc đà xuống thành phố Mecca. Tại đó, các dược sĩ Ấn Độ đã chưng cất attar (dầu), sử dụng quy trình vẫn được bảo tồn đến ngày nay. Khoảng 200 năm trước, những người chưng cất tinh dầu đã mang nghề thủ công của họ đến Taif. Nhờ gần với cánh đồng hoa, việc sản xuất tinh dầu hoa hồng hiệu quả hơn nhiều vì tinh dầu hoa hồng bốc hơi nhanh sau khi thu hoạch. Ngay sau khi có các nhà máy chưng cất này, tinh dầu hoa hồng Taif giành được sự hưởng ứng rộng rãi. Dầu hoa hồng Taif nổi tiếng khắp thế giới Hồi giáo. Những người hành hương ở phương Đông thường đi qua Taif chỉ để mua dầu hoa hồng, và những người Hồi giáo có đủ khả năng sẽ mua ít nhất một lọ dầu hoa hồng quý giá làm quà lưu niệm. Mô tả đầu tiên về quá trình chưng cất hoa hồng đã được nhà triết học Al-Kindi nhắc tới trong Sách Hóa học về nước hoa và chưng cất từ thế kỷ thứ IX.
Những cánh đồng bậc thang tràn ngập hoa hồng đang nở rộ là một cảnh tượng tuyệt đẹp mà trước đây chỉ cư dân địa phương mới có thể trải nghiệm. Kể từ khi đất nước mở cửa cho du lịch, trong suốt mùa hoa nở, hàng nghìn người đổ đến khu vực này để ngắm hoa hồng và du khách thường được mời tham gia hái hoa. Hoạt động này diễn ra vào sáng sớm vì hoa hồng sẽ mất đi lớp dầu quý giá khi nắng gắt. Một bữa sáng truyền thống gồm Malah, một loại bánh mì ngọt địa phương, ăn kèm với chà là và mật ong, là món ăn được chào đón sau bình minh.
 |
Thu hoạch hoa hồng Taif. |
Hoa hồng không nở cùng một lúc, mùa hoa thường diễn ra xen kẽ trên khắp vùng Taif, do sự thay đổi khí hậu từng khu vực. Những bông hoa đầu tiên nở rộ là ở vùng đất thấp Wadi Mehrim, không lâu sau đó là đến hoa hồng ở triền núi Al Hada, rồi cuối cùng là vùng núi lởm chởm Ash Shafa, ở độ cao hơn 2.500m với những thửa ruộng bậc thang rực rỡ sắc hồng.
Một trong những điểm thu hút của thành phố núi Taif là trang trại Bin Salman trên đường Al Hada. Trang trại do gia đình điều hành mở cửa cho du khách và mang đến trải nghiệm thú vị khi du khách được xem trình diễn quá trình chiết xuất nước hoa và dầu hoa hồng Taif theo truyền thống. Thuộc sở hữu của Khalaf bin Salman Al-Tuwairqi, trang trại có quán cà-phê, nhà máy và cửa hàng, đồng thời có khoảng 30 khu vực để du khách ngồi ngắm cánh đồng hoa, xem người dân làm việc cũng như thưởng thức các sản vật địa phương.
Cách đó không xa, Nhà máy hoa hồng Al Shiok là một điểm đến không thể bỏ qua đối với những người yêu thích nước hoa truyền thống Arab. Khi bước vào, du khách được chào đón bởi hương thơm quyến rũ của hoa hồng tươi, khúc dạo đầu cho quá trình sản xuất nước hoa diễn ra bên trong. Du khách có thể tận mắt chứng kiến các phương pháp chiết xuất tinh dầu hoa hồng phức tạp và pha trộn nó thành những loại nước hoa đặc trưng, tạo ra những trải nghiệm độc đáo.
Nhà máy hoa hồng Al Shiok cũng có một quán cà-phê ấm cúng phục vụ các món ngon địa phương. Không gian được trang trí tuyệt đẹp khiến nơi đây trở thành địa điểm lý tưởng để thư giãn hoặc cùng bạn bè và gia đình nhâm nhi tách cà-phê Arab truyền thống hay ăn chút bánh ngọt. Cửa hàng quà tặng của nhà máy có đủ các sản phẩm làm từ hoa hồng, từ nước hoa, dầu và các sản phẩm làm đẹp, chăm sóc da... những món quà mang di sản mùi hương của Taif, được sản xuất bằng kỹ thuật truyền thừa qua nhiều thế hệ.
Mặc dù mùa hoa chính ngắn ngủi, nhưng các nhà máy hoa hồng. Các cửa hàng và quán cà-phê cũng mở cửa quanh năm đón khách. Các màn hình trình chiếu quá trình chưng cất, cung cấp thông tin về hoa hồng Taif. Nhiều trang trại trồng thêm hoa hồng Sultani có màu sẫm hơn một chút so với hoa hồng Taif, tuy không được chưng cất nhưng nở quanh năm mang lại vẻ đẹp cho cảnh quan.
Ông Majid Al-Khalif, Tổng Giám đốc chi nhánh Bộ Môi trường, Nước và Nông nghiệp tại khu vực Mecca cho biết: “Những bông hồng này đại diện cho di sản và lợi thế cạnh tranh của khu vực chúng tôi”, đồng thời nhấn mạnh những hoạt động tại địa phương không chỉ nhằm quảng bá sản phẩm mà còn thúc đẩy việc trao đổi kiến thức canh tác và sản xuất giữa những người nông dân.
Lễ hội hoa hồng là một sự kiện lớn tại địa phương, thu hút sự quan tâm đáng kể của khách du lịch trong và ngoài nước với hàng trăm nghìn người tham dự mỗi năm. Tại lễ hội, du khách có cơ hội đi dạo qua những vườn hoa hồng tuyệt đẹp, xem các màn biểu diễn múa, hát dân gian truyền thống, mua hoa và những sản phẩm từ hoa. Du khách cũng được tận mắt chứng kiến quy trình chưng cất hoa hồng, tham gia các hội thảo, hội nghị chuyên đề và các hoạt động khác dành riêng cho những người đam mê hoa hồng Taif. Lễ hội hoa hồng có sự tham gia của hơn hàng chục trang trại và các gia đình điều hành các trang trại này. Đây cũng là dịp để các chủ nông trại giới thiệu sản phẩm của họ. Hoa hồng Taif đã được ghi vào Kỷ lục Guinness Thế giới với tư cách là giỏ hoa hồng lớn nhất thế giới, chứa 84.540.000 bông hồng thuộc 26 loại đẹp nhất.
Ông Al-Qadi, Giám đốc văn phòng nông nghiệp tại địa phương cho biết Chương trình Phát triển Nông thôn Nông nghiệp Bền vững, còn được gọi là Reef, là sáng kiến quan trọng nhằm thúc đẩy ngành trồng hoa hồng. Bộ Nông nghiệp tích cực tham gia hướng dẫn và giáo dục những người nông dân trồng hoa hồng các kỹ thuật hiện đại để tăng năng suất. Năm ngoái, một nhóm nông dân trồng hoa hồng được chọn đã được cử đến Bulgaria theo nỗ lực hợp tác chung giữa Saudi Arabia và Bulgaria. Một đơn vị chuyên trách về hoa hồng Taif đã được thành lập trong văn phòng của bộ tại Taif. Ngoài ra, việc áp dụng phương pháp nhân giống bằng nuôi cấy mô và thành lập một hiệp hội hợp tác để thúc đẩy việc trồng hoa hồng tại Taif là một phần trong các mục tiêu của Reef. Mục tiêu là đạt được vị thế dẫn đầu toàn cầu trong ngành công nghiệp hoa hồng và tăng sản lượng lên 2 tỷ bông hồng vào năm 2026.
