Phóng viên (PV): Kính thưa nhà báo Hà Đăng, ông có thể chia sẻ với bạn đọc những kỷ niệm về việc xuất bản báo Nhân Dân cuối tuần mà ông nhớ mãi?
Nhà báo Hà Đăng: Đại hội VI của Đảng năm 1986 đã quyết định nhiều định hướng phát triển quan trọng của đất nước. Chủ trương đổi mới đã thổi luồng gió mạnh mẽ, tạo nên đợt sinh hoạt chính trị sôi nổi, rộng khắp, tác động trực tiếp và toàn diện vào công cuộc phát triển kinh tế-xã hội.
Hòa trong không khí toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đang nỗ lực triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội VI, Ban Biên tập Báo Nhân Dân nhận thấy việc ra một ấn phẩm vào dịp cuối tuần sẽ tăng thêm kênh thông tin chuyển tải những vấn đề nóng nổi đang được xã hội quan tâm thông qua những phân tích, bình luận chuyên sâu từ góc nhìn với độ lùi về thời gian của những người làm báo Đảng. Sau khi đồng thuận về chủ trương, Báo Nhân Dân đã gửi công văn xin ý kiến Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Chúng tôi không ngờ các đồng chí lãnh đạo lại đồng ý với chủ trương xuất bản một tờ báo vào dịp cuối tuần của Báo Nhân Dân nhanh thế. Tính từ thời điểm Báo gửi công văn đề nghị, ngày 21/11/1988, chỉ sau hơn một tháng, ngày 24/12/1988, Ban Bí thư Trung ương Đảng quyết định đồng ý cho Báo Nhân Dân xuất bản báo Nhân Dân chủ nhật. Quyết định số 80/QĐ-TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng ngày 24/12/1988 nêu rõ: "Cho phép xuất bản từ quý I, năm 1989 báo Nhân Dân chủ nhật với tính chất là tuần báo chính trị-xã hội của Đảng. Báo Nhân Dân chủ nhật có nhiệm vụ bằng nội dung và hình thức phong phú, sinh động, mở rộng thông tin, trao đổi ý kiến, hướng dẫn dư luận đối với những vấn đề mới của cuộc sống và quần chúng quan tâm, góp phần thúc đẩy sự nghiệp đổi mới trên các lĩnh vực".
Nhận được Quyết định, chúng tôi phấn khởi bắt tay ngay vào xây dựng bộ máy, lên kế hoạch nội dung và phác thảo hình hài tờ báo. Một số cán bộ, nhân viên được điều động tạm thời để trực tiếp tham gia xuất bản báo Nhân Dân chủ nhật. Cũng chỉ có gần hai tháng chuẩn bị, số báo đầu tiên của báo Nhân Dân chủ nhật, ra ngày 12/2/1989 với Lời ra mắt, có đoạn: "Nhân Dân chủ nhật, tuần báo chính trị-xã hội, được định hướng theo chủ đề tổng quát là: nhân dân Việt Nam mang tâm hồn, trí tuệ Việt Nam, giải quyết những vấn đề đối nội và đối ngoại của đất nước mình giữa một thế giới đang chuyển động, đang đổi mới. Cùng với Báo Nhân Dân (hằng ngày), Nhân Dân chủ nhật nguyện góp phần nhỏ bé của mình vào sự đổi mới của báo chí nước ta, thúc đẩy công cuộc đổi mới rộng lớn của đất nước theo những nội dung cơ bản của Đại hội VI của Đảng".
Ngay từ số đầu tiên, báo Nhân Dân chủ nhật đã phát hành tới 100.000 bản trên khắp ba miền bắc, trung, nam với cách thức trình bày thoáng, nhiều bài viết sâu sắc, đề cập những vấn đề được dư luận xã hội quan tâm về chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học, quốc tế, thể thao với cách viết uyển chuyển. Nhiều bài viết chất lượng cao của các chuyên gia, nhà khoa học cộng tác với Báo Nhân Dân đã giúp cho báo Nhân Dân chủ nhật nhanh chóng trở thành món ăn tinh thần hấp dẫn của bạn đọc vào mỗi dịp cuối tuần.
Một tháng sau khi báo Nhân Dân chủ nhật xuất bản, ngày 14/3/1989, Ban Biên tập Báo Nhân Dân đã quyết định thành lập Ban Nhân Dân chủ nhật do một đồng chí Phó Tổng Biên tập trực tiếp làm Trưởng ban. Sau đó, Ban Nhân Dân chủ nhật đã tổ chức Hội nghị cộng tác viên đặc biệt. Tại Hội nghị, những người làm Báo Nhân Dân nhận được nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết, quý báu của các chuyên gia, nhà quản lý về nội dung, hình thức của tờ báo, góp phần định hình nên phong cách của tờ báo.
Có thể thấy rằng, với việc xuất bản tờ tuần báo chính trị-xã hội đầu tiên của cả nước, Báo Nhân Dân đã cho thấy sự đổi mới, nhanh nhạy trong công tác tuyên truyền, luôn có những định hướng chiến lược ở mỗi thời kỳ để đổi mới phương thức làm báo, góp phần tạo nên những sản phẩm báo chí mới, hấp dẫn bạn đọc, qua đó giữ vững vai trò định hướng trên mặt trận văn hóa-tư tưởng của Đảng. Sau này, khi quyết định xuất bản báo Nhân Dân hằng tháng năm 1997, Nhân Dân điện tử năm 1998, Thời Nay năm 2010 và nội dung bằng tiếng nước ngoài của báo Nhân Dân điện tử cũng như Truyền hình Nhân Dân năm 2015, tôi thấy rằng Báo Nhân Dân luôn có ý thức đổi mới, nắm bắt nhanh xu hướng phát triển để thường xuyên thích ứng, làm tốt nhiệm vụ tuyên truyền. Đây là một trong những thế mạnh mà các thời kỳ lãnh đạo của Báo Nhân Dân đã luôn làm tốt. Điều đó thể hiện bản lĩnh, ý thức trách nhiệm cao với công tác tuyên truyền của báo Đảng.
 |
| Từng tờ báo Nhân Dân cuối tuần được các công nhân nhà in kiểm tra cẩn thận trước khi cho xuất xưởng, phát hành đến tay bạn đọc. Ảnh: Lê Minh |
PV: Theo thời gian, ấn tượng của ông với báo Nhân Dân cuối tuần như thế nào?
Nhà báo Hà Đăng: Điều tôi ấn tượng mạnh với Nhân Dân chủ nhật (nay là Nhân Dân cuối tuần) là báo luôn có đội ngũ những cây viết sắc sảo, tạo ấn tượng mạnh mẽ với bạn đọc.
Khi báo mới xuất bản, những cây bút như Hàm Châu, Đỗ Quảng, Lê Quang Trang, Thế Văn đã tạo nên thương hiệu riêng cho Nhân Dân chủ nhật bởi những bài viết sắc sảo về nhiều lĩnh vực. Những bài phân tích, bình luận, phóng sự, bút ký, ghi chép của Nhân Dân chủ nhật thời đó đã thu hút bạn đọc đến với Báo Nhân Dân nhiều hơn, bởi chất trí tuệ, tiếng nói phản biện thẳng thắn trước các vấn đề nóng được dư luận xã hội quan tâm với văn phong sâu sắc và dí dỏm. Các cây viết sau đó như Hải Đường, Nguyễn Sĩ Đại, Lê Mạnh Tuấn, Song Hà, Quế Đình Nguyên, Phương Thảo và giờ đây là Lưu Lan Hương, Võ Hoàng, Nguyễn Văn Học, Khúc Hồng Thiện, Hoàng Nghĩa Nam, Đào Mai Trang v.v. tiếp tục cho thấy báo vẫn duy trì được mạch văn đa dạng, cách viết sắc sảo.
Bên cạnh đội ngũ cộng tác viên với nhiều cây bút có thẩm quyền, cùng với sự đổi mới thường xuyên, liên tục trong trình bày, báo Nhân Dân cuối tuần vẫn luôn là một tờ báo tuần có lượng bạn đọc cao. Tôi nghĩ rằng, chính sự chỉn chu, ngay ngắn, nỗ lực sáng tạo không ngừng của những người làm báo Nhân Dân cuối tuần và sự tham gia nhiệt tình của những cộng tác viên tâm huyết đã giúp cho báo tiếp tục được bạn đọc quan tâm, ủng hộ sau 35 năm kể từ số báo ra mắt.
PV: Năm Giáp Thìn 2024 đã đến, bên thềm xuân mới, ông có thông điệp gì gửi gắm tới thế hệ những người làm báo Nhân Dân cuối tuần hôm nay?
Nhà báo Hà Đăng: Tôi là độc giả trung thành của Báo Nhân Dân. Đọc những số báo gần đây của báo Nhân Dân cuối tuần, tôi rất mừng vì báo ngày càng có sự đổi mới về hình thức theo hướng hiện đại, bắt mắt. Đó cũng là thế mạnh của Nhân Dân cuối tuần trong suốt những năm qua khi liên tục đổi mới để làm mới mình, để độc giả luôn cảm thấy thích thú, say mê đến với ấn phẩm cuối tuần của báo Đảng. Tôi mong muốn rằng, đội ngũ những người làm báo Nhân Dân cuối tuần tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo, thường xuyên có những đổi mới trong cách thức tuyên truyền để nắm bắt tâm lý, nhu cầu, sở thích của độc giả trong giai đoạn mới.
So với thời kỳ mới ra mắt, thời gian 35 năm qua, chúng ta đã chứng kiến sự phát triển chóng mặt của khoa học-công nghệ. Chính sự phát triển nhanh chóng của khoa học-công nghệ đã làm thay đổi phương thức thông tin cũng như tiếp nhận thông tin. Thời trước, khi xuất bản báo Nhân Dân chủ nhật năm 1989, còn chưa có internet. Giờ đây, ở kỷ nguyên số, báo điện tử, mạng xã hội đang ngày càng tỏ ra lấn lướt trong hoạt động thông tin. Báo Nhân Dân cuối tuần cũng phải nắm bắt quy luật đó để có thể điều chỉnh, thích ứng với bạn đọc của thời đại mới. Việc xác định đối tượng, nhu cầu của độc giả rất quan trọng để chúng ta định hướng thông tin phù hợp.
Để giữ gìn và phát huy bản sắc của Nhân Dân cuối tuần, bên cạnh việc đào tạo những cây bút có bản lĩnh chính trị vững vàng, lòng yêu nghề, rất cần tiếp tục mở rộng đội ngũ cộng tác viên để văn phong của báo thêm đa dạng, phong phú. Tôi tin tưởng rằng, đội ngũ những người làm Báo Nhân Dân nói chung, những người làm báo Nhân Dân cuối tuần nói riêng, sẽ tiếp tục tìm ra cho mình hướng đi phù hợp, đưa tờ báo gặt hái được những thành công mới trên con đường phát triển, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp tuyên truyền chung của Báo Nhân Dân.
PV: Trân trọng cảm ơn ông. Kính chúc ông sức khỏe dồi dào, tiếp tục có những ý kiến đóng góp tâm huyết cho sự phát triển của báo Đảng.
