Giữa tháng 5/2025, sau tiếng nổ lớn, dòng thác khổng lồ kèm theo bùn đất đá từ trên sườn núi tràn xuống vùi lấp, cuốn theo gần như toàn bộ nhà cửa, tài sản của nhiều gia đình người dân thôn Tấn Lượt, xã Đồng Phúc. Vụ sạt lở này làm cả thôn bàng hoàng, 3 người thương vong, nhà cửa, tài sản của hơn 60 hộ bị thiệt hại, ảnh hưởng.
Theo anh Hà Văn Sơn ở thôn Tấn Lượt, mưa rất lớn dẫn đến sạt lở xảy ra bất ngờ, diễn biến nhanh chưa từng thấy, làm cả thôn kinh ngạc.
Trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, nhất là tại 37 xã, phường phía bắc có địa hình đồi núi cao, nhiều sông, suối, địa chất biến động, nguy cơ sạt lở, lũ quét đe dọa tính mạng, tài sản của người dân mỗi khi mưa lớn kéo dài.
Điển hình tại thôn Nặm Vằm, thời gian vừa qua người dân và chính quyền xã Nghiên Loan khảo sát, phát hiện 3 điểm có nguy cơ sạt trượt lớn, đe dọa tính mạng và tài sản của hơn 20 hộ ở phía dưới, một số hộ đã bị đất đá sạt vào nhà.
Tháng 8/2025, chính quyền xã Nghiên Loan đã chủ động di chuyển các hộ này đến nơi ở tạm để tránh sạt lở.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Nghiên Loan Hoàng Văn Ngôn chia sẻ: Tại nơi ở tạm, cuộc sống khó khăn, kinh tế người dân mà hầu hết là đồng bào dân tộc thiểu số có hạn, nhiều hộ thuộc diện nghèo, không có khả năng tự tái định cư nên bà con mong muốn được Nhà nước bố trí, xây dựng khu tái định cư để giúp ổn định cuộc sống lâu dài.
Sau nhiều đợt mưa, căn nhà của gia đình bà Hoàng Dao Phin ở thôn Khuổi Luông, xã Bà Bể xuất hiện nhiều vết nứt, mất an toàn vì có thể đổ bất cứ lúc nào. Mỗi khi có mưa, cả gia đình bà Phin lại thấp thỏm lo lắng, nhưng không biết di chuyển đi đâu vì kinh tế khó khăn. Xã Ba Bể đã thống kê trong thôn Khuổi Luông có hàng chục hộ trong diện có nguy cơ sạt lở ngày càng nghiêm trọng, không có khả năng tự mua đất để di dời đến nơi ở mới an toàn, bà con mong ngóng chính quyền bố trí khu tái định cư để yên tâm sinh sống.
Theo thống kê của cơ quan chức năng, từ đầu mùa mưa đến nay, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên xảy ra nhiều đợt mưa, lũ, sạt lở đất làm 8 người chết và mất tích, 5 người bị thương, thiệt hại về tài sản lên đến hàng trăm tỷ đồng.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Dương Văn Hào cảnh báo: Biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng phức tạp, thời gian vừa qua có những trận mưa rất lớn diễn ra trong thời gian ngắn, trong không gian hẹp nên khó lường, nguy cơ sạt lở, lũ quét rất cao.
Qua khảo sát của cơ quan chức năng và chính quyền các địa phương, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có hơn 1.000 điểm nguy cơ sạt lở, lũ quét, trong đó có sạt lở về giao thông, đặc biệt đáng lo ngại là nhiều trường hợp người dân xây dựng nhà ở dưới sườn núi, chân ta-luy dương nên cứ mưa lớn là có nguy cơ sạt lở rất cao.
Để nâng cao hiệu quả phòng tránh sạt lở, lũ quét khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên đã tập huấn cho tất cả các xã, phường về công tác ứng phó, cách thức chuẩn bị phương án "4 tại chỗ", huy động lực lượng xử lý tình huống, khắc phục hậu quả để không lúng túng, bị động trong tình hình thiên tai, lũ quét, sạt lở đất diễn biến ngày càng phức tạp, để lại hậu quả lớn.
Thời gian tới, tỉnh Thái Nguyên tiếp tục khảo sát, xây dựng các khu tái định cư tập trung, đồng thời hỗ trợ, huy động nguồn lực trong dân để các hộ di dời từ nơi mất an toàn đến nơi an toàn (di dời xem ghép) bảo đảm phù hợp quy hoạch, thực tiễn để ổn định cuộc sống lâu dài.
Trong khi chưa thể di chuyển đến nơi an toàn để ổn định cuộc sống lâu dài, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn tỉnh Thái Nguyên khuyến cáo người dân, gia đình ở những khu vực, vị trí có nguy cơ sạt lở, lũ quét cần tăng cường cảnh giác, theo dõi diễn biến thực tế, nắm bắt tình hình thời tiết, nhất là các đợt mưa lớn kéo dài để cùng với chính quyền cơ sở có phương án phòng tránh, di dời người và tài sản đến nơi an toàn, giảm thiểu thiệt hại xảy ra.
