KỂ cho chúng tôi nghe về những ngày đầu người Hà Nhì từ Mường Tè chuyển về Sín Thầu lập bản năm 1970, giọng ông Lỳ Xuyến Phù - người có uy tín ở bản A Pa Chải như chùng xuống. Ông Phù kể ngắt quãng: Năm đó, ông vừa bước sang tuổi 12, dù chưa thật khôn lớn song ông đã phần nào hiểu được nỗi niềm cha mẹ và bà con nơi bản cũ trước cuộc chia tay lịch sử ấy. Đêm trước ngày chuyển cư, thân phụ ông cứ tay chống cằm chăm chăm nhìn bếp lửa. "Mẹ tôi thì nấc nghẹn trong lòng. Nửa đêm tỉnh giấc, tôi nghe rõ lời cha an ủi mẹ: Mình theo tiếng Đảng đi lập bản mới; biên giới dẫu xa nhưng có Đảng trong lòng, Đảng sẽ chăm lo cho bà con"… Vậy là thấm thoắt đã hơn 50 năm, ông Lỳ Xuyến Phù đồng hành cùng cán bộ, chiến sĩ Ðồn Biên phòng A Pa Chải tuần tra bảo vệ đường biên, cột mốc.
Vùng đất biên ải này, nơi nào cũng in dấu chân ông. "Bây giờ, dù có nhắm mắt tôi vẫn đi được dọc đường biên và đếm được từng cột mốc trên tuyến biên giới Việt-Trung, Việt-Lào đoạn thuộc địa phận xã Sín Thầu. Trong những chuyến tuần tra biên giới cùng bộ đội biên phòng hay mỗi lần đi làm nương trên biên giới, tôi đều đi một lượt hết các mốc để xem có hành vi nào xâm hại mốc hay không. Hằng tháng họp bản, tôi đều tham gia ý kiến hướng dẫn bà con sản xuất trên biên giới bảo đảm khoảng cách; khi đi làm nương, bà con cần nắm tình hình khu vực hai bên đường biên, nếu thấy khác lạ thì lập tức báo chính quyền xã và bộ đội biên phòng"- ông Phù chia sẻ.
Ở xã vùng biên, những người uy tín trong cộng đồng như ông Lỳ Xuyến Phù có vai trò rất quan trọng. Ông không chỉ đi đầu, làm gương trong phát triển kinh tế, giữ gìn an ninh trật tự, mà còn am hiểu phong tục, tập quán nhân dân các xã lân cận, như: Leng Su Sìn, Sen Thượng và hiểu cả tập quán của một bộ phận người dân vùng cận biên ở Trung Quốc. Bởi vậy, mỗi lần cùng bộ đội biên phòng đi tuần tra đường biên, ông Lỳ Xuyến Phù còn dành thời gian đến từng nhà vận động, tuyên truyền người dân chấp hành chủ trương, đường lối của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; không nghe luận điệu tuyên truyền của kẻ xấu và không di cư tự do. Bản nào có việc lớn, ông Lỳ Xuyến Phù đều đến dự; gia đình nào có việc cần đến, ông không bao giờ từ chối, bởi thế mà bà con các dân tộc vùng biên giới khu vực Mường Nhé đều dành cho ông sự quý trọng, tin tưởng.
Có nhiều đóng góp trong phong trào bảo vệ đường biên, mốc giới ở Sín Thầu, song ông Lỳ Ná Na, người có uy tín ở bản Tá Miếu đã dành tình yêu của mình với biên cương thật khác. Ngôi nhà của gia đình ông cách mốc 0 gần hai cây số, lại nằm ven đường đi mốc cho nên thỉnh thoảng cũng có khách ghé thăm. Trong số những người dừng bước thăm nhà, có nhiều người vì tò mò với cuộc sống của gia chủ nơi biên cương cho nên họ thăm hỏi, trò chuyện. Những khi như thế, ông Na rất hào hứng kể về cuộc sống người Hà Nhì, về những cống hiến, hy sinh của người Hà Nhì, đồng bào các dân tộc nơi biên cương Tổ quốc. Trước khi chủ-khách chia tay, ông Na không quên gửi khách lời mời hẹn: "Anh chị đi rồi, sau lại về thăm biên cương, cột mốc!", để rồi mỗi đoàn về xuôi lại đem theo bao nghĩa tình của đồng bào trên biên giới.
Khi được hỏi việc nhà bận bịu thế, vậy ông đi tuần tra đường biên, mốc giới khi nào, ông Na cười hiền: "So với bà con trong bản, đất sản xuất của gia đình tôi gần biên giới nhất. Vì thế, mỗi ngày đi làm trên nương, tôi đều đi một lượt qua các mốc giới; nếu thấy gì bất thường, tôi sẽ báo tin cho bộ đội biên phòng Đồn A Pa Chải. Ngoài ra, tôi cũng thường xuyên cập nhật quy định mới về quản lý đường biên, mốc giới để thông tin đến bà con dân bản Tá Miếu; hướng dẫn người già, trẻ nhỏ biết cách góp sức bảo vệ đường biên theo sức của mỗi người". Chỉ tay về ngôi nhà nhỏ ven đường dẫn lên mốc số 0 (mốc giữa biên giới ba nước Việt Nam-Lào-Trung Quốc), ông Lỳ Ná Na nói: "Tôi luôn thấy mình thật sự may mắn được gắn bó với vùng biên cương này để ngày ngày, được nhìn thấy cột mốc thiêng liêng của Tổ quốc".
Theo Thiếu tá Ðặng Văn Tuấn, Ðồn trưởng biên phòng A Pa Chải, mỗi chuyến đi tuần mà có ông Lỳ Xuyến Phù, ông Lỳ Ná Na, anh em biên phòng yên tâm lắm. Bởi các ông không chỉ nhớ từng cột mốc, đường biên mà còn hỗ trợ anh em biên phòng rất nhiều khi tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật bằng tiếng Hà Nhì đến bà con nhân dân. Nhờ đó 100% số gia đình trong xã Sín Thầu đã tự nguyện ký cam kết tham gia quản lý, bảo vệ đường biên, cột mốc, bảo đảm an ninh trật tự; trong đó có bảy gia đình đăng ký tự quản 19,5km đường biên và tám cột mốc trên tuyến biên giới Việt-Trung. Có cuộc sống ổn định, người dân yên tâm bám đất, bám bản, góp phần bảo vệ và giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia.
"Bảo vệ an ninh biên giới là bảo vệ cuộc sống bình yên của chính mình. Dân yên, biên phòng mới mạnh, xin cảm ơn tình cảm, công sức của người có uy tín như các ông: Lỳ Xuyến Phù, Lỳ Ná Na…"- Thiếu tá Ðặng Văn Tuấn bày tỏ.
