Thống kê cho thấy ở Hàn Quốc, rác thải do thương mại điện tử thải ra môi trường cao gấp 4,8 lần rác thải truyền thống. Còn tại Mỹ, mua sắm trực tuyến tốn lượng giấy carton nhiều gấp bảy lần so mua sắm truyền thống. Tại Trung Quốc, năm 2020 có hơn 70 tỷ kiện hàng giao dịch thương mại điện tử, trong đó đã sử dụng 11 triệu tấn bao bì carton, nhựa, và đã thải ra gần hai triệu tấn chất thải nhựa.
Tại Việt Nam, chỉ trong năm 2023, bán lẻ hàng hóa trực tuyến sử dụng 1,84 tỷ gói hàng hóa, riêng khối lượng bao bì, vật liệu nhựa là… 306 nghìn tấn. Trong đó, hộp carton và túi nylon là loại bao bì phổ biến được các thương nhân sử dụng đóng gói đơn hàng khi kinh doanh trên các nền tảng online. Đặc biệt, ngành thời trang, phụ kiện và đồ ăn nhanh có đến 90% số người bán hàng sử dụng túi nylon, hộp, cốc nhựa để đóng gói.
Bên cạnh đó, phần lớn các đơn hàng đều sử dụng vật liệu chèn là mút xốp và xốp nylon bong bóng khí với tỷ lệ tương ứng là 30% và 35%. Các đơn hàng đều sử dụng vật liệu phụ trợ là băng keo nhựa... các chất thải này sẽ tác động đáng kể đến môi trường. Với tốc độ tăng trưởng khoảng 25% mỗi năm, có thể đến năm 2030, quy mô thương mại điện tử Việt Nam sẽ gấp hơn 4,7 lần hiện tại, khi đó lượng rác thải nhựa từ thương mại điện tử sẽ lên tới… 800 nghìn tấn.
Phần lớn mọi người đều nghĩ rằng thương mại điện tử là ngồi ở nhà gọi điện, truy cập mạng thì lượng rác thải ít hơn giao dịch truyền thống. Nhưng thực tế, việc đóng gói kỹ lưỡng đáp ứng yêu cầu vận chuyển và bảo đảm rằng hàng hóa đến tay khách hàng trong tình trạng nguyên vẹn đã dẫn tới việc sử dụng bao bì nhiều hơn mức cần thiết. Hàng hóa thường được bọc bằng hai hoặc ba lớp giấy, bao nylon, băng keo… thậm chí được chèn thêm màng xốp hơi trước khi đặt vào hộp…
Theo các chuyên gia kinh tế, đã đến lúc cần phải có chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế số và thương mại điện tử một cách bền vững, thân thiện môi trường. Trong đó, người tiêu dùng trực tuyến và các doanh nghiệp thương mại điện tử cũng như logistics là những đối tượng nòng cốt thực thi các giải pháp thúc đẩy phát triển bền vững.
Khi tiêu dùng xanh trở thành xu hướng, thương mại điện tử sẽ bắt buộc phải chuyển mình, hướng tới nền thương mại điện tử xanh. Người dùng đang có xu hướng chọn mua các sản phẩm, dịch vụ xanh, sạch, thân thiện môi trường và xã hội. Đó là lúc thương mại điện tử phải thay đổi không chỉ từ những gói hàng mà ngay cả hành trình từ người bán tới người mua cũng cần phải xanh, bền vững hơn.
Về phía cơ quan quản lý nhà nước, ngoài trách nhiệm xây dựng hệ thống chính sách hỗ trợ các giải pháp giảm rác thải từ thương mại điện tử, bảo vệ môi trường, cần xây dựng bộ tiêu chí hướng dẫn đánh giá, nhận diện và xây dựng các doanh nghiệp thương mại điện tử xanh, bền vững theo hướng ưu tiên sử dụng vật liệu có thể tái chế, giảm rác thải nhựa.
