Từ một bài viết ngắn trên mạng xã hội…
Trong đêm 8/9, rất nhiều người đã chụp lại bài viết mà chị Đặng Hương Trà đăng trên mạng xã hội năm 2018 nhờ cộng đồng mạng tìm thông tin của liệt sĩ Đặng Thành Tuấn. Chị Trà nhớ lại: “Lúc bấy giờ, mình vẫn đang công tác. Một lần về thăm gia đình, thấy ba ôm tập hồ sơ đứng trước mộ gió của bác Hai ở khu mộ gia tộc, mình hiểu ba đã già, không thể tiếp tục công việc này. Vì vậy, mình quyết tâm tiếp tục hành trình của ba để chứng minh một điều rằng, bác Hai luôn hướng về cách mạng và không bao giờ chiêu hồi”.
Khi viết những dòng ngắn ngủi trên mạng xã hội, chị Trà chỉ nghĩ đơn giản là để giải tỏa cảm xúc khi nghĩ về hành trình kéo dài hơn 50 năm của gia đình. Chị không hy vọng lắm vì những năm qua, tất cả các nhóm về tìm kiếm liệt sĩ chị đều đã đăng tải nhưng không có kết quả.
Bài đăng chưa lâu, chị thấy trong phần bình luận có một đường link danh sách báo tử 59 liệt sĩ của Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 724 Pháo binh. Khi mở ra xem, chị vỡ òa thấy tên liệt sĩ Đặng Thành Tuấn cùng quê quán, thân nhân chi tiết và chính xác ở vị trí thứ 17. Sau hơn 50 năm xa cách, lần đầu tiên gia đình chị có thông tin về người thân. Chị nhắn tin cho người gửi đường link ấy hỏi về nguồn gốc bản danh sách và bất ngờ khi biết rằng, bản danh sách ấy được kỹ sư Lâm Hồng Tiên sưu tầm trên website Đại học Kỹ thuật Texas, Hoa Kỳ từ năm 2013.
Kỹ sư Lâm Hồng Tiên từng vào wesite trên để tìm kiếm bản đồ phục vụ công việc. Trong quá trình đó, anh thấy rất nhiều tài liệu của bộ đội Việt Nam do Mỹ thu giữ trong chiến tranh. Cảm thấy đây là những thông tin có giá trị với rất nhiều thân nhân liệt sĩ nên anh quyết định lập trang web kyvatkhangchien để lưu giữ. Từ trang web này, rất nhiều gia đình đã tìm được thông tin cũng như di vật của người thân sau mấy chục năm hy sinh. Bản danh sách 59 liệt sĩ do Mỹ thu dung sau một trận càn ở
Tây Ninh đã được anh đưa lên website kyvatkhangchien từ năm 2013. Tuy nhiên, phải đến năm 2018, anh mới có thể kết nối được với thân nhân liệt sĩ Đặng Thành Tuấn.
…đến những bằng chứng xác thực nhân thân liệt sĩ
Đối với các thân nhân liệt sĩ, việc tìm kiếm thông tin người thân hy sinh trong chiến tranh chưa bao giờ dễ dàng, nhất là với những người không thấy có hồ sơ lưu trữ như trường hợp liệt sĩ Đặng Thành Tuấn. Chính vì vậy, dù chỉ một thông tin nhỏ thôi cũng trở thành điểm tựa để thân nhân đi tiếp hành trình của mình.
“Khi xem toàn bộ bản chụp danh sách 59 liệt sĩ và có thông tin của bác Hai, gia đình tôi rất hạnh phúc. Đó là lần đầu tiên, tôi biết bác Hai hy sinh ngày 8/8/1966 tại Trạm T10. Vậy mà trước đây, gia đình tôi cứ lấy ngày nhập ngũ trong giấy xác nhận gia đình quân nhân để làm giỗ cho bác. Cũng từ bản danh sách ấy, tôi biết chính xác đơn vị của bác là Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 724 Pháo binh. Có thể nói, anh Tiên là người mang lại cho chúng tôi niềm hy vọng lớn lao, giúp chúng tôi củng cố niềm tin để tiếp tục tìm kiếm thông tin và chứng minh cho sự hy sinh của bác”, chị Đặng Hương Trà chia sẻ.
Anh Tiên sau đó còn tìm kiếm các tư liệu của Trung đoàn 724 Pháo binh và cùng một số tình nguyện viên khác xác minh các nhân chứng còn sống, để giúp gia đình chị Trà củng cố thêm hồ sơ, xác minh nhân thân cho người đã ngã xuống. Anh Tiên còn trực tiếp đi làm hợp pháp hóa văn bản xác nhận của Văn phòng tùy viên quân sự - Đại sứ quán Hoa Kỳ chứng minh tính hợp pháp các tư liệu mà Mỹ đã thu dung trong cuộc chiến tranh Việt Nam.
Vĩ thanh
Những ngày này, niềm vui khi liệt sĩ Đặng Thành Tuấn được trao bằng Tổ quốc ghi công đã lan truyền trong cộng đồng những tình nguyện viên thầm lặng hỗ trợ và tìm kiếm thông tin liệt sĩ. Bên cạnh vai trò là người tìm kiếm, xác minh và giúp hoàn thiện hồ sơ cho liệt sĩ Tuấn, không thể không nhắc đến tờ báo đầu tiên đăng tải bài viết về liệt sĩ, đó chính là ấn phẩm Thời Nay của Báo Nhân Dân.
Thực tế, khi được cầm trong tay văn bản của Cục Bảo vệ An ninh Quân đội khẳng định quân nhân Đặng Thành Tuấn không chiêu hồi cùng văn bản xác thực thông tin thu giữ trong cuộc chiến tranh Việt Nam với những vị trí tọa độ cụ thể do Đại tá Thomas M.Stevenson - Tùy viên quân sự - Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ ký, tác giả bài viết này đã có kết nối, chuyển tài liệu đến một số cơ quan báo chí dịp 27/7/2021. Tuy nhiên, cũng có những băn khoăn với lý do “nhạy cảm”, “quân nhân chưa được công nhận liệt sĩ”. Khi hoàn thiện bài viết gửi cho ấn phẩm Thời Nay, chúng tôi thật bất ngờ, bài viết đã được phát hành vào ngày 12/7/2021 với đầy đủ nội dung tôi cần truyền tải.
Bài viết được xuất bản đã có sức lan tỏa tích cực. Một số văn bản chưa hoàn thiện và ách tắc ở các cơ quan được thực hiện một cách nhanh chóng. Cùng thời điểm này, Điện ảnh Quân đội nhân dân đề xuất phát triển bài viết thành kịch bản phim tài liệu. Tròn một năm kể từ bài viết “Hành trình xác định danh tính liệt sĩ” xuất bản trên Báo Thời Nay, bộ phim tài liệu “Niềm tin” do đạo diễn Vũ Minh Phương thực hiện đã ra mắt đúng dịp kỷ niệm 75 năm ngày Thương binh liệt sĩ trên VTV1. Với sự xuất hiện của các nhân chứng cùng các văn bản được sưu tầm đầy đủ trong hơn bốn năm qua, bộ phim đã có sức lan tỏa rộng rãi và mang lại niềm tin cho rất nhiều thân nhân đang trên hành trình tìm kiếm thông tin người thân hy sinh trong các cuộc kháng chiến, để họ có niềm tin hơn vào Đảng, Nhà nước và Quân đội.
Đặc biệt, khi Thủ tướng ký Quyết định trao bằng Tổ quốc ghi công cho liệt sĩ Đặng Thành Tuấn, ai cũng vỡ òa cảm xúc. 56 năm 1 tháng trước, chàng thanh niên Đặng Thành Tuấn dùng máu của mình viết Quyết tâm thư xin được ra trận, người thân của ông chắc chắn không bao giờ nghĩ rằng, chuyến đi của ông lại kéo dài đến thế.
Vậy là gần 60 năm hy sinh vì đất nước, liệt sĩ Đặng Thành Tuấn đã được “Tổ quốc ghi công”! Phim tài liệu “Niềm tin”, bài viết đã góp phần không nhỏ vào niềm vui của gia đình liệt sĩ hôm nay, củng cố thêm niềm tin cho thân nhân đang trên hành trình tìm kiếm, xác minh thông tin cho những quân nhân chưa được công nhận liệt sĩ.
