Lần đầu mang giống ớt cay nhất thế giới đến Thủ đô
Nâng lên đặt xuống mãi, cuối cùng anh Lê Tiến Dũng, người mà bạn bè, khách hàng quen sơ đều biết đến với biệt danh Dũng ớt, chọn lựa hơn 20 giống ớt, mỗi thứ được anh cho vào túi nilon kéo zip cẩn thận, cùng với các chế phẩm từ ớt, không quên mang thêm mấy cây ớt độc đáo nhất vườn, toàn những thứ cây nhà lá vườn, được xếp đặt cẩn thận vào thùng carton ôm khư khư từ Đạ Tẻh, Tây Nguyên đại ngàn về Thủ đô góp mặt trong một sự lớn đám của Trung ương Đoàn Thanh niên phát động. Dự án Trồng và chế biến các sản phẩm từ giống ớt cay nhất thế giới theo hướng hữu cơ của Lê Tiến Dũng sau khi đoạt giải nhì đã được chọn là dự án duy nhất của tỉnh Lâm Đồng tham dự, tuy dừng lại ở top 10 dự án vào vòng chung kết cuộc thi Tìm kiếm dự án ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo năm 2023, nhưng được Ban tổ chức và nhiều quan khách đánh giá, đó là dự án giàu tính sáng tạo, nhiều triển vọng đột phá trong tương lai...
30 tuổi, lần đầu tiên một mình khăn gói về Thủ đô đi hội, nhưng Lê Tiến Dũng không chút bỡ ngỡ. Mộc mạc như cội cà-phê trên đất bazan, Dũng tự tin thuyết trình dự án. Đạ Tẻh, nơi Dũng dừng chân chọn khởi nghiệp từ cây ớt, là một huyện trung du nằm giáp ranh giữa cao nguyên Di Linh với các huyện lỵ phía đông nam của Lâm Đồng. Khách hàng của anh cũng như những người yêu thích ớt khi ghé thăm gian hàng trưng bày của Lê Tiến Dũng ở hầu hết các sự kiện đều bày tỏ sự ngạc nhiên khi anh thổ lộ, khởi nghiệp từ cây ớt bằng 500m2 đất đi... thuê.
Duyên với cây ớt bắt đầu từ những ngày dịch bệnh, không đi làm chỉ quanh quẩn trong nhà. Quê gốc ở Thanh Hóa, nhưng từ nhỏ Lê Tiến Dũng theo gia đình vào Gia Lai sinh sống. Năm 2015 Dũng lập gia đình rồi hai vợ chồng đưa nhau về Đạ Tẻh. Thấy cuộc sống ở đó hiền hòa dễ chịu, họ thuê nhà neo chân ở đó cho đến nay. Dũng từng làm qua nhiều nghề, từ bán đá bào kem sữa cho học sinh, rồi đi phụ hồ, tài xế xe bồn, xe ben, lái taxi...
Một lần tình cờ được tặng một nhúm ớt kèm lời nhắn, ớt đắt nhất thế giới, thứ mà về sau tìm hiểu mới biết nó có tên Aji Charapita (có nguồn gốc từ Peru cho nên người dân thường gọi là ớt Peru), Dũng ăn thử và bị hấp dẫn bởi vị cay và mùi thơm đặc biệt. Càng đào bới tìm tòi, anh càng bị cuốn vào thế giới ớt với vô vàn màu sắc, hình dáng, mỗi loại một cấp độ cay...
Ăn ngủ cùng ớt
Cứ để cảm xúc và sự say mê nhất thời đó dẫn dắt, Dũng tham gia giao lưu trao đổi ở các hội nhóm trên mạng xã hội để học hỏi, tìm hiểu về ớt. Trung Quốc vốn là quốc gia tiêu thụ gia vị, đặc biệt là ớt nhiều hàng đầu thế giới. Anh tò mò tìm hiểu học hỏi cách làm của họ.
 |
Mô hình liên kết trồng ớt đang triển khai tại Di Linh. |
Vốn kế hoạch vợ chồng họ bàn nhau, với khoản tiền tích cóp được, vay thêm 90 triệu đồng để mua lại chiếc xe cũ chồng chạy taxi. Cầm tiền chưa kịp mua thì dịch Covid-19 bùng phát. Dũng quyết định bẻ lái, đặt cược toàn bộ số tiền vợ chồng gom góp vay mượn vào khởi nghiệp từ cây ớt.
Người trẻ làm nông, có máy móc công nghệ hậu thuẫn, có nhà khoa học đồng hành, giống má thuận tiện hơn, tốt hơn, cho nên cách nghĩ, cách làm nhất định phải tiến bộ hơn, Dũng xác định. Theo cách truyền thống, nông phẩm đa phần xuất thô trong khi sản phẩm qua chế biến mới có giá trị cao, cần thay đổi hướng đi.
Lê Tiến Dũng tự nhận mình có thế mạnh là ráo riết với công việc. Anh tự đặt ra nguyên tắc, làm gì cũng cân nhắc kỹ, khi đã quyết định rồi thì nỗ lực để làm đến nơi đến chốn, không bỏ dở chừng. Kinh nghiệm không có, kỹ thuật cũng vừa học vừa làm, vừa nghe ngóng điều chỉnh, cứ thấy dấu hiệu lạ, Dũng lại gõ cửa nhiều nơi xin tư vấn, thậm chí gọi điện gửi mail kèm ảnh chụp hiện trạng đến tổng đài kênh VTC16, chương trình tư vấn giải đáp thắc mắc cho bà con nông dân...
Lúc mới trồng chưa có kinh nghiệm, anh từng lo lắng mất ăn mất ngủ. Cây ớt cho quả cay nhưng lạ một điều, sâu, côn trùng rất thích nó. Từ sâu, nhện đỏ, bọ trĩ xén lá hút nhựa trên thân cây, đến các bệnh thường gặp từ lúc còn là cây non như lở cổ rễ (một loại bệnh phổ biến trên cây con, từ một đốm đen nhỏ nếu không kịp thời phát hiện xử lý sẽ lây lan nhanh và cây chết gục sau vài hôm). Bệnh héo xanh cũng là nỗi kinh hoàng của người trồng ớt... Hơn thế, đất Đạ Tẻh vốn nắng lắm mưa nhiều, cây ớt không ưa nước, vào mùa mưa ngày nào anh cũng đội tơi ra vườn vạch lá săm soi phát hiện kịp thời cảnh giác bị nấm bệnh tấn công... Cả năm trời Dũng thấp thỏm theo từng ngày của ớt. Sau nhiều lần trải nghiệm, Lê Tiến Dũng cảm nhận, giống ớt Carolina Reaper, Trinidad Moruga với kỷ lục giống ớt cay nhất thế giới sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn cả. Anh quyết định đầu tư phát triển sâu vào giống ớt này.
Liên kết sản xuất để đi xa hơn
Để khẳng định chất lượng sản phẩm ngon và sạch, bằng uy tín, bằng lời quảng cáo không chưa đủ, cần các tiêu chí đánh giá. Học hỏi từ những khóa tập huấn cho thanh niên trẻ khởi nghiệp, từ giữa năm 2023, Lê Tiến Dũng đã hoàn thiện bộ nhận diện thương hiệu, chứng nhận cơ sở đạt điều kiện an toàn thực phẩm do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lâm Đồng cấp, đồng thời mẫu sản phẩm tương ớt Caroline reaper sau khi kiểm định ở Trung tâm phân tích Viện nghiên cứu hạt nhân đã cho kết quả đạt điều kiện an toàn... Tương ớt Carolina Reaper của anh đạt chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao năm 2024 của huyện Đạ Terh. Hoàn thiện bộ nhận diện thương hiện bài bản, nghiêm túc, tương ớt và các chế phẩm từ ớt của cơ sở sản xuất Dũng ớt tuy non trẻ nhưng đã tạo dựng được uy tín vững vàng bài bản ngay từ đầu.
 |
Cung cấp cây ớt giống và bao tiêu đầu ra cho bà con. Ảnh | O.D |
Sản phẩm đến với đông đảo người dùng bằng công nghệ số như sàn giao dịch điện tử như Shopee, mạng xã hội như TikTok, YouTube... Một sự đột phá, anh đã có những đơn hàng đầu tiên vượt ra ngoài biên giới. Tương ớt của Dũng đã có mặt trên mâm cơm người Trung Quốc, mở ra thị trường rộng lớn và rất nhiều tiềm năng.
Vụ ớt hè thu 2023 thu về kết quả khả quan mang lại cho Dũng sự tự tin mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Dũng định hướng phát triển mạch lạc hơn, quyết định đầu tư vào máy móc công nghệ.
Dũng tìm cách kết nối, mày mò đặt máy nghiền ớt được gia công trực tiếp tại Cảnh Đức Trấn, Giang Tây (Trung Quốc). Không biết tiếng, anh vào google dịch, loay hoay tìm cách thể hiện yêu cầu, thương lượng giá cả và chi phí vận chuyển. Vậy mà chỉ sau 5 ngày gia công và 11 ngày vận chuyển, sản phẩm đã về đến Đạ Tẻh. Thêm một trải nghiệm để anh khâm phục hệ thống logistics của Trung Quốc, cách người chủ tư vấn và chăm sóc khách hàng cũng rất đáng để anh học hỏi tham khảo.
Để mở rộng quy mô sản xuất, Lê Tiến Dũng liên kết với các trường cao đẳng kỹ thuật để cho ra đời lứa ớt giống nuôi cấy mô, tỷ lệ chất lượng ổn định đồng đều lên đến 99%. Chủ động được nguồn giống, tới đây cơ sở sản xuất của anh sẽ hợp đồng cung cấp giống cho nông dân huyện nhà, liên kết phát triển thành vùng nguyên liệu đủ lớn để đáp ứng nhu cầu thị trường...
Ông Phạm Xuân Tiện, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đạ Tẻh tự hào khi nhắc đến Lê Tiến Dũng, coi anh là tấm gương tốt cho thanh niên học hỏi. Nhiều năm nay anh đều tham gia hiến máu đều đặn để cứu người. Trong năm qua, hưởng ứng sự phát động của Đoàn thanh niên địa phương, anh nhận đỡ đầu 2 bé có hoàn cảnh khó khăn tiền ăn học, tham gia tích cực các hoạt động xã hội, giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn... Với sự cố gắng trong lao động và các hoạt động vì cộng đồng, Lê Tiến Dũng được nhận giấy khen của Chủ tịch UBND huyện về Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, được Ủy ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lâm Đồng tôn vinh là một trong những Gương sáng giữa đời thường giai đoạn 2018-2023.
Và trên hết, năm 2023 đáng nhớ đối với Lê Tiến Dũng bởi anh vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Đảng Cộng sản Việt Nam...
