Tạo cơ chế thông thoáng huy động vốn ODA cho công trình trọng điểm

Nghị định 242/2025/NĐ-CP về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài vừa có hiệu lực từ ngày 10/9/2025 với nhiều giải pháp nâng cao tính chủ động, linh hoạt hơn trong tiếp cận và sử dụng hiệu quả nguồn vốn quốc tế.

Dự án Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên tại Thành phố Hồ Chí Minh được thực hiện từ nguồn vốn ODA của Nhật Bản. (Ảnh THẾ ANH)
Dự án Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên tại Thành phố Hồ Chí Minh được thực hiện từ nguồn vốn ODA của Nhật Bản. (Ảnh THẾ ANH)

Đây được xem là nỗ lực của Chính phủ nhằm cải tổ toàn diện cơ chế quản lý và sử dụng vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội và đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm quốc gia.

Gỡ điểm nghẽn huy động vốn ODA

Hơn 30 năm qua, nguồn vốn ODAvay ưu đãi nước ngoài được đánh giá đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Nhiều công trình giao thông, đường cao tốc, bệnh viện, trường học, các dự án về năng lượng sạch, môi trường, y tế, giáo dục trên địa bàn vùng Đông Nam Bộ có dấu ấn của nguồn vốn quý báu này như: Dự án cải thiện môi trường Thành phố Hồ Chí Minh, Đường sắt đô thị Bến Thành - Suối Tiên (Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên); Cao tốc Bến lức - Long Thành, Cao tốc Long Thành - Dầu giây… mang lại nhiều tác động tích cực cho phát triển kinh tế-xã hội.

Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đạt được, việc huy động, quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi từ nước ngoài vẫn còn tồn tại những hạn chế. Ông Nguyễn Quốc Phương, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết một số hạn chế phổ biến như thủ tục còn phức tạp, tiến độ giải ngân chưa đáp ứng yêu cầu, công tác phối hợp giữa các cơ quan đôi khi chưa đồng bộ, một số cơ chế còn chồng chéo, gây khó khăn cho các chủ dự án, bộ, ngành và địa phương.

Nhận định về tầm quan trọng nguồn vốn ODA, ông Lê Hồng Thái, Ban Giao thông Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, hiện nay, Thành phố cần rất nhiều vốn phát triển hạ tầng giao thông, cấp thoát nước và hạ tầng đô thị. ODA là nguồn vốn rất quan trọng… Trước đây, Thành phố đã sử dụng nguồn vốn ODA cho nhiều dự án như: Dự án xây dựng đại lộ miền tây; Tuyến Metro số 1; Dự án cải thiện nguồn nước giai đoạn 1 và 2. Các dự án này đã và đang phát huy hiệu quả.

Tuy nhiên, việc sử dụng nguồn vốn ODA này cũng từng phát sinh những khó khăn do có độ vênh giữa quy định của các nhà tài trợ và quy định của pháp luật Việt Nam và Hợp đồng quốc tế nên cần có những sửa đổi về quy định sử dụng nguồn vốn ODA để phát huy được tốt hơn hiệu quả nguồn vốn này.

Để tháo gỡ những bất cập này, ngày 10/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 242/2025 thay thế Nghị định số 114/2021 của Chính phủ về quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài.

Nghị định mới ban hành tập trung vào bốn định hướng cốt lõi: Hoàn thiện khung pháp lý nhằm bảo đảm đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành, hài hòa với thông lệ quốc tế; cải cách thủ tục hành chính, nhằm đơn giản hóa quy trình, rút ngắn thời gian phê duyệt, điều chỉnh và triển khai dự án; phân cấp, phân quyền rõ ràng nhằm trao thêm quyền chủ động cho các bộ, ngành, địa phương; đồng thời gắn liền với trách nhiệm giải trình minh bạch; cơ chế tháo gỡ vướng mắc nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhà nước, đơn vị thực hiện dự án, đồng thời khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân.

Đây được coi là văn bản quan trọng nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý, sử dụng nguồn vốn ODA, vay ưu đãi, phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công 2024, cũng như các luật liên quan.

Kỳ vọng tạo cú huých thúc đẩy dự án

h4-metro.jpg
Dự án Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên làm thay đổi diện mạo giao thông đô thị Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: THẾ ANH)

Bày tỏ tin tưởng chính sách mới từ 242/2025/NĐ-CP, ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng ADB tại Việt Nam cho biết, hiện ADB đang phối hợp với Thành phố Hồ Chí Minh triển khai dự án kiểm soát thoát lũ ở đô thị, dự án đang trong giai đoạn chuẩn bị quyết định đầu tư.

Đại diện ADB cho rằng, 242/2025/NĐ-CP là bước tiến tích cực trong đơn giản hóa thủ tục dự án sử dụng vốn ODA. “Với quy định thông thoáng hơn trong Nghị định 242, ADB lạc quan việc chuẩn bị dự án giữa ADB và cơ quan chủ quản sẽ nhanh hơn”, ông Hùng nhấn mạnh.

Ông Hùng cũng khẳng định, ADB và cộng đồng nhà tài trợ có những quan hệ mật thiết với Bộ Tài chính và tham vấn chặt chẽ trong quá trình sửa đổi thủ tục. Trong thời gian tới, Chính phủ có những rà soát quy định về Thỏa thuận và Điều ước quốc tế ký kết các thoả thuận đi vay. Đây là không gian cải cách hiệu quả hơn nữa khi vừa phân cấp tốt hơn, đơn giản thủ tục tốt hơn và giúp việc kiểm soát hiệu quả chặt chẽ hơn.

Theo ông Lê Hồng Thái, việc Chính phủ ban hành 242/2025/NĐ-CP là một hành động kịp thời và cần thiết để giảm thủ tục, rút ngắn thời gian thực hiện và kết thúc dự án ODA.

Một trong những quy định tiến bộ được ông Thái ghi nhận đó là: Bỏ quy định đề xuất dự án trong thủ tục chuẩn bị dự án, chuẩn bị vốn. Quy định giúp các chủ dự án rút ngắn thời gian thực hiện khoảng 6 tháng. Bên cạnh đó, thời gian thẩm định dự án rút ngắn cùng với việc phân cấp, phân quyền… tạo điều kiện thuận lợi hơn rất nhiều cho Ban quản lý dự án giúp cho việc chuẩn bị dự án và thực hiện dự án trôi chảy.

Với những thay đổi rõ rệt này, ông Thái cho rằng việc thực hiện các dự án của Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới sẽ thuận lợi và hiệu quả hơn rất nhiều. Ông Thái cũng đề xuất trong quá trình thực hiện, cơ quan thực thi rất mong muốn có những hướng dẫn quy định rõ ràng để những người thực thi có cơ sở thực thi và thực thi đúng, giúp ích cho việc phát triển cơ sở hạ tầng thành phố.

Ông Nguyễn Quốc Phương khẳng định trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ đồng hành với các Bộ, ngành, địa phương trong quá trình triển khai 242/2025/NĐ-CP; hướng dẫn, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tế; đồng thời tiếp tục cải cách thể chế, nâng cao năng lực quản trị nợ công, bảo đảm môi trường pháp lý minh bạch, thuận lợi, phù hợp chuẩn mực quốc tế.

Có thể bạn quan tâm

Đơn vị thi công tập trung máy móc nhân lực thi công đường động lực đoạn nối với quốc lộ 12 qua địa bàn bản Che Phai, phường Điện Biên Phủ.

Các dự án trọng điểm ở Điện Biên tăng tốc về đích

Chỉ còn hơn một tháng đến hạn cuối phải hoàn thành toàn bộ dự án trọng điểm tại tỉnh Điện Biên, những ngày này, cả hệ thống chính trị ở 4 phường, xã đang quyết liệt vào cuộc "gỡ" vướng mặt bằng; các đơn vị thi công thì huy động tổng lực nhân công, máy móc tăng tốc về đích...

Đến với Trường Mầm non và Tiểu học Tong Chiêng (thuộc Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Chiềng Sung), xã Mai Sơn, tỉnh Sơn La.

Du lịch từ thiện - Hành trình kết nối trái tim

Trong những năm gần đây, mô hình du lịch kết hợp hoạt động thiện nguyện ngày càng được nhiều du khách hưởng ứng. Không chỉ khám phá cảnh đẹp, tìm hiểu văn hóa, mà mỗi chuyến đi còn mang theo những món quà và sẻ chia đến với học sinh, người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Nhiều trường học ở Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong giờ ra chơi.

Mô hình trường học không điện thoại ở Thành phố Hồ Chí Minh

Trong thời đại số, điện thoại thông minh đã trở thành công cụ không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, việc sử dụng điện thoại trong môi trường học đường lại mang đến nhiều thách thức, như làm phân tâm học sinh, ảnh hưởng đến chất lượng học tập, thậm chí dẫn đến các vấn đề về sức khỏe tâm lý do lạm dụng mạng xã hội.

Cổng phía nam Thành nhà Hồ.

Về với di sản xứ Thanh

Là một trong năm di sản văn hóa thế giới của Việt Nam với kiến trúc đá độc nhất vô nhị Đông Nam Á và mang dáng dấp uy nghi của một kinh đô xưa, thế nhưng Thành nhà Hồ (nằm ở xã Vĩnh Long, Vĩnh Tiến, tỉnh Thanh Hóa) vẫn lặng lẽ, thâm trầm chìm trong dáng vẻ cô tịch như một bản hùng ca chưa có người đàn đúng điệu.

Các em học sinh nghèo, hiếu học ở xã Đắk Ơ và xã Bù Gia Mập được tặng xe đạp tiếp sức đến trường.

Nhiều hoạt động thiện nguyện hướng về vùng biên

Trong những ngày gần đây, nhiều hoạt động thiện nguyện đã diễn ra trên tuyến biên giới tỉnh Đồng Nai. Thông qua các hoạt động này đã góp phần chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào nghèo trong giai đoạn đói giáp hạt, cũng như giúp những đối tượng yếu thế vượt khó khăn.

Nhiều giống hoa hồng mới được lai tạo từ hoa hồng lửa của Làng hoa Sa Đéc được Viện Cây ăn quả miền nam giới thiệu tại hội thảo “Giới thiệu giống hoa hồng mới và quy trình kỹ thuật”.

Hành trình "hồi sinh" giống hoa hồng lửa Sa Đéc

Thương hiệu hoa hồng lửa đã gắn liền với Làng hoa Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp. Sau nhiều năm canh tác, giống hoa “biểu tượng của làng hoa” này đứng trước nguy cơ mai một do thoái hóa. Trước thực trạng đó, tỉnh đã chủ động phối hợp với các nhà khoa học, khởi động hành trình “giữ lửa” bản sắc làng hoa bằng công nghệ tiên tiến.

Công nhân ngành điện Thành phố Hồ Chí Minh tuyên truyền các biện pháp sử dụng điện an toàn cho người dân.

Cảnh báo các nguy cơ tai nạn điện tại các khu vực ngập nước

Ngày 8/11 vừa qua, tại địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh lại vừa có thêm một vụ tai nạn chết người liên quan đến điện giật xảy ra tại khu vực ngập nước khiến người dân không khỏi bất an. Từ thực tế này, các cơ quan chức năng, đơn vị quản lý cần tiếp tục có các giải pháp hướng dẫn, cảnh báo, phòng ngừa hiệu quả hơn nữa.

Các nghệ sĩ tham gia khối văn hóa-thể thao diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9. (Ảnh: nhandan.vn)

Văn hóa soi đường: Nâng cao quyền thụ hưởng văn hóa của nhân dân

Với sứ mệnh phụng sự nhân dân, hơn 80 năm qua, ngành văn hóa Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu to lớn trong bảo đảm và nâng cao quyền thụ hưởng văn hóa của nhân dân. Những kết quả đó khẳng định vị thế của văn hóa là nền tảng tinh thần, là mục tiêu, động lực và sức mạnh nội sinh quan trọng thúc đẩy phát triển bền vững đất nước.

Quang cảnh mua bán cá tại chợ ma.

Đêm "chợ ma" mùa nước nổi

Những ngày này, “chợ ma” hay được gọi là chợ đêm Tha La phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang hoạt động náo nhiệt. Tuy là chợ “chồm hổm”, diện tích chưa được 500m2 nhưng nổi tiếng là nơi bán cá đồng, cá sông lớn nhất tỉnh trong mùa nước nổi.

Chuyên gia và lãnh đạo thành phố Cần Thơ tham quan mô hình trồng hành tím tại phường Vĩnh Châu.

Sản xuất hữu cơ, hướng đi mới cho người nông dân Cần Thơ

Mặc dù được xác định là ngành kinh tế chủ lực của thành phố Cần Thơ, nhưng cũng như nhiều địa phương trong khu vực, sản xuất nông nghiệp nơi đây đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là hàng rào kỹ thuật đối với nông sản nhập khẩu và yêu cầu ngày càng khắt khe về tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ.