Nhiều nguy cơ rủi ro từ chơi hụi

Điểm qua những vụ vỡ hụi

Theo thống kê tội phạm tỉnh Thanh Hóa trong 6 tháng đầu năm 2024, tội phạm cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, tín dụng đen tăng 33 vụ. Trong đó có các vụ việc liên quan đến tham gia hụi.

Về phía người chơi hụi đang suy nghĩ gì? Chị Đỗ Thị Luyến, tiểu thương bán thực phẩm tại chợ Tân An (Hội An, Quảng Nam), cho hay: “Chơi hụi có thể giúp chị em hùn hạp khoản tiền mua xe ô-tô cho con chở khách du lịch giải quyết việc làm, hoặc một khoản nợ ngân hàng đến kỳ đáo hạn”.

“Tùy từng “bát” hụi từ 100 triệu đồng hoặc hơn, người chơi sẽ căn cứ theo mức lời lãi mỗi ngày mà tham gia, đóng tiền theo tuần hoặc 10 ngày một lần. Mỗi hụi mở có niên hạn 100 ngày. Người lấy trước phải chịu lãi, người lấy sau nhận chút lãi. Lãi nhiều hay ít tùy thuộc vào người cầm hụi. Có khi người chơi hụi gửi tiền vào chỗ lãi ít vì người cầm hụi có tài sản, có uy tín”, chị Luyến cho hay.

Tuy nhiên, hùn hụi luôn ẩn chứa rủi ro. Tháng 5/2023, nhiều người hùn hụi tại ấp Thanh Tân, xã Long Phú (Châu Thành, Long An) phát hiện vợ chồng bà Nguyễn Thị Kim Hạnh là chủ hụi nắm giữ bát hụi 7,8 tỷ đồng. Bà Hạnh có dấu hiệu tẩu tán tài sản, chuyển quyền sử dụng 2 thửa đất cho người thân. Nhiều người hùn hụi đã làm đơn tố giác gửi các cơ quan chức năng xem xét, ngăn chặn.

Khảo sát qua nhiều địa bàn thị trấn, thị xã, thành phố về uy tín của chủ hụi có tài sản, có lòng tin nhưng một ngày họ “âm thầm biến mất”, phường hụi hoang mang điêu đứng. Thí dụ, vụ vỡ hụi 200 tỷ đồng năm 2023, liên quan đến 4 đường dây hụi tại thành phố Phan Thiết (Bình Thuận). Sau vỡ hụi, công an thành phố Phan Thiết nhận gần 400 đơn tố cáo.

Tháng 7/2023, Công an huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) đã khởi tố Hoàng Thị Thảo, xã Kỳ Giang, về hành vi lừa đảo chiếm đoạt hơn 10 tỷ đồng. Theo điều tra, từ năm 2015, Thảo đứng chủ các dây hụi tại chợ Voi (xã Kỳ Bắc). Theo đó, công an huyện Kỳ Anh đã nhận được 56 đơn tố cáo từ người dân.

Tháng 10/2023, một cặp vợ chồng ở phường Quảng Vinh, thành phố Sầm Sơn (Thanh Hóa) tuyên bố vỡ hụi, khiến cả trăm hộ dân không đòi được tiền. Ông Phạm Đình Quang, Trưởng khu phố Quang Minh, phường Quảng Vinh (Sầm Sơn, Thanh Hóa), cho biết: “Chủ hụi đã hoạt động khoảng 15 năm nên nhiều người trong phường tin tưởng gửi tiền, mất cảnh giác”.

Tỉnh táo lựa chọn hình thức an toàn

Dù các cơ quan chức năng đã nhiều lần cảnh báo về những rủi ro khi tham gia các hình thức góp hụi. Tuy nhiên người dân “nhẹ dạ”, quyết định tham gia vào mô hình này.

Có nên trách người chơi hụi vì lòng tham không? Phân tích về lãi suất hụi, bà Lê Thị Huyền (tên đã thay đổi), một chủ hụi quê Thanh Hóa, trốn nợ, cho biết: “Lãi suất được xác định theo thỏa thuận nhưng không được vượt quá mức lãi suất giới hạn 20%/năm. Nếu không có thỏa thuận thì lãi suất được xác định bằng 10%/năm ”.

“Tuy nhiên, người cầm hụi lại tham gia vào nhóm tín dụng khác với lãi suất cao hơn. Khi tín dụng đó vỡ, chủ hụi cũng vỡ theo. Chị em tiểu thương gom góp đồng tiền mồ hôi, công sức. Mất tiền, ruột thắt, mặt đau, khổ lắm”, bà Huyền cho biết.

Để có một lời khuyên đối với tiểu thương, bà Huyền, cho hay: “Nên mở một sổ tiết kiệm ở ngân hàng theo hình thức gửi góp tiết kiệm. Chọn ngân hàng gần khu vực sinh sống để tiện đường vào nộp tiền hoặc gửi tiền nộp. Khi rút tiền tiết kiệm cũng không phải đi quá xa”.

Không tham gia hùn hụi nhưng mở sổ tiết kiệm theo hình thức góp dần tại ngân hàng, bà Lê Thị Hòa, tiểu thương chợ Côn (Đà Nẵng), cho hay: “Chị em buôn bán ở chợ đa phần ngại bước chân vào những trụ sở như ngân hàng… Cần phải gạt bỏ tâm lý này và tránh rủi ro cho đồng tiền mình kiếm được. Với tôi, từ lâu, tôi mở sổ tiết kiệm ngân hàng cũng tiện lợi, đến trực tiếp gửi tiền hoặc chuyển tiền qua app”.

Đây là cách làm của các ngân hàng đã có từ lâu và bảo đảm tiền tiết kiệm không bị chiếm đoạt. Nhưng cách gửi tiền theo hình thức ít được tuyên truyền. Các tiểu thương, các hộ kinh doanh nhỏ lẻ cần tiếp cận hệ thống này để tránh tình trạng mất tiền, mất công làm đơn thưa kiện.