“Điểm danh” các “lò” đào tạo
Xét về mức độ lan tỏa và sự kỳ công, lò đào tạo của SLNA, Đà Nẵng, Viettel, PVF và HAGL đang tỏ ra vượt trội trong làng bóng đá trẻ. Từ khi Học viện Bóng đá HAGL - Arsenal JMG ra đời năm 2007, bầu Đức đã không tiếc tiền của đầu tư mạnh mẽ để hy vọng tạo nên vườn ươm lý tưởng, tạo nên những tài năng lớn cho bóng đá Việt Nam. Các học viên được đầu tư chu đáo về cơ sở vật chất, đào tạo bài bản về chuyên môn với các HLV ngoại và những chuyến xuất ngoại du đấu.
Bên cạnh đó, không thể không kể đến Trung tâm bóng đá Viettel với đại bản doanh tại Hà Nội và 12 trung tâm vệ tinh trên toàn quốc. Các cầu thủ nhí sẽ được đào tạo cơ bản, với chế độ dinh dưỡng khoa học, rèn thể lực và kỷ luật của người lính từ tấm bé.
| Nên nhớ, đã một thời tất cả các đội bóng ở Việt Nam đều có lứa trẻ kế cận. |
Sau gần năm năm thành lập, Quỹ Đầu tư và Phát triển tài năng bóng đá Việt Nam (PVF) được xem là một trong những lò đào tạo bài bản và đã có những kết quả ấn tượng. Điển hình là, các đội bóng U13, U15 của PVF thay nhau vô địch giải trẻ quốc gia năm nay. Và phong độ thi đấu ấn tượng của đội tuyển thay mặt cho U14 Việt Nam tham gia Vòng loại U14 châu Á tại Myanmar vừa qua.
Bên cạnh đó, vẫn còn khá nhiều “lò” đào tạo trẻ truyền thống như Sông Lam, Đồng Tháp... SLNA tuyển cầu thủ nhí trong một phạm vi rất rộng, vươn tới nhiều huyện của Thanh Hóa, Hà Tĩnh... Hải Phòng, Nam Định... là những CLB đã từng có lứa cầu thủ trẻ rất triển vọng, thế nhưng đến giờ cứ teo tóp dần, mà có thể nói là “chết yểu”.
Đau đầu với bài toán “đầu ra”
Tuy nhiên, “đầu ra” mới thật sự quyết định thành bại của dự án đào tạo trẻ. Trong những khóa học, không thể tránh được quy luật đào thải khắc nghiệt. Không phải học viên nào cũng thể hiện được mình, trong hàng trăm em có khi chỉ chọn được một vài gương mặt xuất sắc. Ông Đỗ Mạnh Dũng - PGĐ Trung tâm đào tạo bóng đá Viettel chia sẻ: “Mục tiêu của trung tâm là đến năm 2015 sẽ có đội tham gia ở giải hạng nhất, năm 2017 sẽ chơi ở giải cao nhất. Mục đích của trung tâm là đào tạo ra các cầu thủ toàn diện về đạo đức, văn hóa và chuyên môn tốt trước tiên cung cấp cho đội một và ĐTQG. Tương lai xa sẽ là nơi cung cấp cho các câu lạc bộ trong nước và khu vực. Đương nhiên trong quá trình đào tạo sẽ có đào thải và bị chấn thương. Ở đây các cháu sẽ được quan tâm chăm sóc đặc biệt để tiếp tục tập luyện và không có khả năng tiếp tục thì trung tâm sẽ tạo điều kiện cho các cháu đi học nghề hoặc học trở thành HLV hoặc sẽ được cung cấp cho các trung tâm khác”.
Khác với Viettel, Học viện Bóng đá HAGL - Arsenal JMG dù thành lập từ năm 2007 nhưng mới chỉ tuyển sinh khóa thứ ba vào đầu tháng sáu vừa qua. Hiện nay, danh sách các cầu thủ của HAGL đã được hai đại lý chuyển nhượng cầu thủ khá lớn của châu Âu lưu giữ và họ thường xuyên quan tâm các kết quả do Học viện cung cấp. Chính hai đại lý này sẽ là nơi chịu trách nhiệm “đầu ra” khi các học viên của Học viện HAGL - Arsenal JMG ra lò. Ông Huỳnh Mau, Giám đốc điều hành HA.GL chia sẻ: “Một số em xuất sắc sẽ được sang Anh để thi đấu, còn tất cả các em tốt sẽ tham gia thi đấu ở giải chuyên nghiệp trong nước, và giải bóng đá chuyên nghiệp của các nước Đông-Nam Á”. Và nếu những phi vụ xuất khẩu cầu thủ thành công, thì đây sẽ là bước đột phá nhất của mô hình đào bóng đá trẻ Việt Nam. Nhưng, câu hỏi đặt ra là nếu HA.GL không bán được cầu thủ, họ có tiếp tục đầu tư đào tạo lâu dài hay không?
Mới đây, theo quy chế bóng đá chuyên nghiệp vừa được VFF ban hành từ mùa giải 2014 các CLB phải có có Trung tâm đào tạo trẻ hoặc Học viện bóng đá. Đây là chủ trương hết sức cần thiết, mang tính chiến lược của bóng đá bởi nó cho mỗi CLB một nền tảng nhân lực lâu dài và khoa học. Nhưng từ lý thuyết đến thực tế vẫn còn rất nhiều khoảng cách. Nên nhớ, đã một thời tất cả các đội bóng ở Việt Nam đều có lứa trẻ kế cận. Nhưng cả một thời gian dài, khi các doanh nghiệp tham gia vào bóng đá, khâu đào tạo gần như bị bỏ hẳn. Có thể nói, đó là trách nhiệm phải quy về VFF và nó càng cho thấy, cái quy chế mới vừa rồi đã được ban hành quá muộn.
HLV Trần Minh Chiến của PVF nhận định: “Hầu hết các nước phát triển bóng đá trên thế giới đều có trung tâm đào tạo riêng chứ không phải như ở Việt Nam là cứ thiếu vị trí nào trên sân là họ có thể bỏ tiền ra mua, vì làm như vậy thì lực lượng kế thừa sẽ bị mai một dần đi và công tác đào tạo trẻ sẽ không tới nơi, tới chốn sẽ làm ảnh hưởng tới ĐTQG. Nên mời những chuyên gia bóng đá hàng đầu về để định hướng, lập kế hoạch phát triển bóng đá trẻ theo đúng trình tự như những nước có nền bóng đá phát triển đã từng làm”.
Đào tạo bóng đá trẻ, tìm lối ra cho cầu thủ trẻ để các lò đào tạo có thể xoay vòng vốn đầu tư vẫn đang là câu hỏi đau đầu nhất với những nhà quản lý bóng đá. Và nó cần được nhắc lại, thêm nhiều lần nữa, khi một bộ máy lãnh đạo mới của VFF sắp sửa “chào sân”...
