Ngay từ Đại hội XI của Đảng, với tư cách Tổ trưởng Tổ Biên tập tiểu ban Văn kiện Đại hội XI, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã cùng Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cùng các Tiểu ban đã chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng nội dung Văn kiện chính trị cho Đại hội XI. Đại hội này có nhiệm vụ đặc biệt là thông qua Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều ý tưởng mới trong lý luận. Một trong những thành tựu lý luận nổi bật của ông là làm sáng rõ khái niệm nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và khái niệm Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Trong tháng 5/2024, Hội nghị Trung ương 9, khóa XIII đã thông qua đề cương chi tiết dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng. Dù đây mới là dự thảo đề cương nhưng đã có những điểm rất mới. Hai trong số bốn thành tố quan trọng của chủ đề Đại hội XIV mang đậm dấu ấn của Tổng Bí thư.
Thành tố đầu tiên là "tự hào và tin tưởng dưới lá cờ vẻ vang của Đảng" được Tổng Bí thư viết nhân dịp kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Đảng.
Thành tố thứ hai là "đất nước ngày càng giàu mạnh, dân chủ, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội".
Từ Đại hội XIII trở về trước, chúng ta chỉ nói "định hướng chủ nghĩa xã hội", như cách cắt nghĩa của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, "chúng ta vừa có chủ nghĩa xã hội, vừa chưa có chủ nghĩa xã hội". Việc đưa thành tố này vào dự thảo khẳng định: Chủ nghĩa xã hội Việt Nam đã được xây dựng, đương nhiên còn phải tiếp tục xây dựng, nhưng rõ ràng không còn ở trình độ "định hướng chủ nghĩa xã hội" nữa, mà là "vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội". Quan điểm này đã góp phần hoàn thiện lý luận của Đảng về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ngày càng được hoàn thiện và từng bước được hiện thực hóa trong cuộc sống, khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã về với thế giới người hiền. Việc đưa những quan điểm quan trọng, tường minh vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV tới đây đã thể hiện rõ dấu ấn, bản lĩnh của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, một nhà lý luận cách mạng xuất sắc được cán bộ, đảng viên, nhân dân ủng hộ, tin tưởng tuyệt đối
