Bolero - phủ sóng truyền hình
Vừa kết thúc Thần tượng Bolero mùa đầu tiên, thông tin nhà sản xuất bắt đầu nhận đơn đăng ký của các thí sinh đăng ký tham dự mùa thứ hai đã tràn ngập trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Và sau hai mùa thành công vang dội, với tỷ suất người xem rất cao, Đài truyền hình Vĩnh Long (THVL) cũng vừa thông báo khởi động Solo cùng Bolero năm thứ ba.
Với cái tên ban đầu Giọng ca vàng, Thần tượng Bolero đã nhận lại những luồng dư luận đa chiều ngay từ khi lên sóng VTV3. Việc một dòng nhạc vốn lâu nay bị mặc định là bình dân, “sến” đường hoàng xuất hiện trên sóng truyền hình quốc gia cũng đã khiến nhiều người ngạc nhiên. Và vì vậy, những tranh cãi, ì xèo sau mỗi đêm thi dường như không có hồi kết. Từ năng lực chuyên môn của giám khảo tới sự pha trộn của nhiều dòng nhạc khác (tiền chiến, tân nhạc, trữ tình) trong phần biểu diễn của các thí sinh. Từ cách thức bình chọn đến chất lượng thí sinh lọt vào vòng trong... Nặng nề hơn, nhiều ý kiến cho rằng chương trình đã “treo đầu dê, bán thịt chó”, mượn tấm áo đang thời thượng bolero để làm sai khái niệm về dòng nhạc đã trải qua rất nhiều thăng trầm trong quá khứ này. Nhưng không thể phủ nhận, Thần tượng Bolero đã thu hút được số lượng người yêu bolero không nhỏ. Vì vậy, ngay khi vừa tìm ra quán quân mùa đầu, chàng sinh viên Nhạc viện Trung Quang, lịch lên sóng cho mùa hai đã được ấn định vào tháng 1-2017.
Thật ra, bolero đã lên sóng THVL từ năm 2014, ghi dấu mốc chương trình thực tế đầu tiên khai thác dòng nhạc này. Hơn bảy nghìn thí sinh đã tham gia sơ tuyển Solo cùng bolero ngay trong mùa đầu tiên. Số lượng người yêu bolero đăng ký mùa hai, ở cả bốn thành phố lớn (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ) khiến chính nhà sản xuất cũng bị bất ngờ. Sức hấp dẫn của chương trình sau hai mùa thi đã giúp THVL1, từ một kênh TH tỉnh “lên đời” và trở thành kênh giải trí hấp dẫn hàng đầu tại thị trường phía nam.
Thừa thắng xông lên, Tình bolero - một phiên bản đặc biệt của Solo cùng bolero đã tiếp tục lên sóng THVL1, với sự tham gia của nhiều gương mặt nổi tiếng trong giới showbiz từ giữa tháng 5 năm 2016 như diễn viên Quý Bình - Minh Luân - Tấn Hoàng, người mẫu Đinh Phương Ánh, người đẹp Nam Em...
Bolero trong những tấm áo mới
Phải thừa nhận là dòng nhạc bolero chưa bao giờ “chết”. Sức sống nội sinh bền bỉ đã giúp mạch ngầm bolero vẫn kiên trì, mải miết bao năm hòa vào và trở thành dòng chảy không thể thiếu của nhạc Việt, mặc cho sức hấp dẫn của những trào lưu thời thượng phương Tây như pop, rock, rap, hiphop, R&B có lớn tới mức độ nào. Người yêu bolero lý giải, bởi nó giản dị, gần gũi, dễ nghe, dễ cảm nên phù hợp với nhiều đối tượng khán giả. Công chúng đã dành tình yêu sâu đậm cho những giọng ca thành danh và cùng bolero như Ngọc Sơn, Hương Lan, Lệ Thu, Phi Nhung, Quang Lê... Công chúng cũng rất yêu những Long Nhật, Quang Linh, Cẩm Ly... khi họ thể hiện những tình khúc bolero đẹp và buồn trên sân khấu.
 |
Bộ tứ giám khảo của chương trình Thần tượng Bolero mùa đầu tiên.
Vượt qua những ngã rẽ, những khúc quanh thăng trầm, bolero đang được hưởng ứng và trở thành một món ăn tinh thần thời thượng. Không còn bó hẹp trong phạm vi khán giả phía nam (đặc biệt là công chúng các tỉnh miền Tây Nam Bộ), bolero được hát, được nghe ở mọi nơi, được xuất hiện ở những sân khấu lớn và những chương trình quy mô (như series Tuyệt phẩm Bolero được tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội). Và cũng vì vậy, bolero đang được khoác những tấm áo lạ lẫm, mang cái tên chung “cách tân”, “làm mới”.
Cách thể hiện ca khúc bolero, trong các gameshow truyền hình, với lối hát ngân rung rền vang, mạnh mẽ như opera hay kiểu nhả chữ khoẻ và cứng theo kiểu người Bắc trong một tình khúc êm dịu khiến lớp khán giả trung thành khó nhận ra diện mạo quen thuộc của dòng nhạc mình yêu thích. Theo một số chuyên gia âm nhạc, bolero có những nguyên tắc không thành văn, đôi khi đi ngược lại với những quy chuẩn thanh nhạc ở trường lớp. Vì thế, lối hát giọng mũi - vốn là phương thức đặc biệt của dòng nhạc này thường bị các giọng ca được đào tạo bài bản bỏ qua.
Một số giọng ca nổi tiếng thành danh với những dòng nhạc khác cũng không thể bỏ qua sức hút cũng như lượng công chúng đông đảo của những tình khúc bolero. Phương Thanh, với giọng hát dường như sinh ra cho rock đã khiến khán giả bất ngờ khi ra mắt album Chanh Bolero. Một cách hát nhạc xưa rất lạ, không quá sướt mướt, mùi mẫn nhưng vẫn đẹp, vẫn buồn của nữ ca sĩ đã trở thành một hiện tượng lúc đó. Tiếp bước chị Chanh, Cẩm Ly và Quốc Đại cũng nhanh chóng giành được sự yêu mến của người yêu bolero, qua những sản phẩm âm nhạc in đậm dấu ấn bolero liên tục được ra mắt. Nhập cuộc chậm hơn một chút nhưng lại kiên trì xây dựng một chiến lược dài hơi cho nhạc xưa, trong đó có bolero là hai giọng ca Đàm Vĩnh Hưng và Lệ Quyên. Mr Đàm đã được coi như một hiện tượng mới của dòng nhạc này, khi ra mắt loạt album Dạ khúc cho tình nhân khá thành công. Không chỉ vậy, anh còn làm hẳn liveshow Thương hoài ngàn năm 1&2 với điểm nhấn là những tình khúc bolero. Lệ Quyên, sau ba album liên tiếp trong series Khúc tình xưa còn có Tình khúc Vũ Thành An, do Phương Nam Films sản xuất. Ngoài ra, một số ca sĩ trẻ như Quốc Thiên, Phương Vy, Phạm Thu Hà... cũng đã chọn bolero để làm mới mình, trong đó album Quốc Thiên - Tình ca vượt thời gian cũng được đánh giá tốt. Điểm chung của các sản phẩm âm nhạc kể trên là đều mang lại cho bolero một diện mạo mới, bằng những bản hòa âm, phối khí mới mẻ, hiện đại (pha trộn chút nhạc nhẹ, chút màu sắc cổ điển) nhưng vẫn giữ được tinh thần gốc của bolero.
Táo bạo nhất, và vì thế cũng là cách làm mới liều lĩnh nhất là cách mà series Bolero Mix chọn lựa. Pha trộn bolero với nhạc nhảy điện tử EDM, với phần hình ảnh là những màn uốn éo của nam thanh, nữ tú ở hồ bơi, loạt chương trình của POPS Music - được phát hành trên kênh Youtube đã gây ra những luồng tranh luận trái chiều dữ dội. Với tên gọi Bolero Mix - Quách Tuấn Du Pool Party, ca sĩ Quách Tuấn Du được lựa chọn mở màn cho series này vì MV Mr Bolero Dance - Quách Tuấn Du của anh đã đạt được tới xấp xỉ 19 triệu lượt xem trên kênh Youtube. Sau anh, MV tương tự, với sự góp mặt của Lưu Chí Vỹ và Châu Ngọc Tiên cũng lần lượt ra mắt. Lý giải hướng đi này, Quách Tuấn Du cho biết: “Đã có quá nhiều giọng ca thành công khi hát bolero theo lối cũ. Vì thế, Bolero Mix sẽ là hướng đi mà tôi chọn lựa”. Công chúng không quá khắt khe, nhiều ý kiến rất ủng hộ nỗ lực làm mới nhạc xưa của người trẻ nhưng hát Phố vắng em rồi, Về đâu mái tóc người thương... trên nền nhạc sàn, trong quang cảnh bể bơi vẫn là “món ăn thực sự khó nuốt”.
Theo nhà nghiên cứu âm nhạc Lương Tín Đức: “Bolero vốn là một điệu nhảy có nguồn gốc từ Tây Ban Nha và rất thịnh hành tại khu vực Mỹ La tinh, đặc biệt là Cu - ba. Bolero được du nhập vào Việt Nam từ những năm 50 của thế kỷ trước. Với Duyên quê, nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ là người Việt Nam đầu tiên dùng tiết điệu bolero để sáng tác ca khúc. Hai thập niên sau đó, bolero phát triển cực thịnh tại miền nam. Thời kỳ này, khá nhiều ca khúc bolero với giai điệu nghèo nàn, nội dung sướt mướt, ủy mị ra đời để chiều theo thị hiếu bình dân của số đông dân lao động nghèo. Đó cũng chính là nguyên nhân khiến người ta nhầm lẫn, gọi bolero là dòng nhạc “sến”, coi nó là thể loại bình dân, rẻ tiền. Nhưng bolero không phải là nhạc sến”.
“Khi du nhập vào nước ta, bolero được viết theo nhịp 4/4, cách chia tiết tấu phù hợp với các bài dân ca hoặc sáu câu vọng cổ. Do kết cấu phân nhịp và bố cục giai điệu thường dẫn tiến một cách nhịp nhàng, đều đặn nên bolero tạo ra một chuỗi giai điệu buồn, rất hợp với các ca khúc đậm tính tự sự. Bởi thế, dòng nhạc này dễ dàng đi sâu vào lòng người” - Nhà nghiên cứu âm nhạc Lương Tín Đức lý giải.
