Phục viên sau hơn 30 năm tham gia quân ngũ, day dứt trước thực tế đời sống tinh thần và vật chất của người dân địa phương còn rất nghèo, lại rất hiếm cơ hội được tiếp cận sách báo để trang bị cho mình những kiến thức cần thiết về các mặt của đời sống, người lính già đã nung nấu ý tưởng xây dựng một phòng đọc miễn phí cho bà con trong thôn.
Lặn lội gõ cửa các cơ quan từ tỉnh xuống xã để xin sách báo, tạp chí cũ; cặm cụi góp nhặt từng tấm gỗ đóng giá sách, bàn ghế, “thư viện ông Thăng” dần thành hình. Có người bảo “đúng là ôm rơm rặm bụng” nhưng ông không nghĩ vậy. Ông thấy mình còn minh mẫn và còn có thể tiếp tục làm được việc. Con cháu thiếu sách học, không đam mê đọc sách, không được tiếp cận kho tri thức là ông không chịu được. Ông quyết tâm sưu tầm, xây dựng tủ sách và tự bản thân đi vận động bà con, học sinh đến nhà mình đọc sách. Lúc đầu, người đến, người thì bĩu môi. Sau này, số độc giả tìm đến với sách ngày càng đông. Dân làng dần hiểu ra, kho tàng tri thức và sự cần thiết của sách vở với cuộc sống này quan trọng thế nào.
Lúc chúng tôi đến thăm thư viện, có gần chục em học sinh đang say sưa đọc, chọn sách. Nhìn các cháu nhỏ háo hức lật giở từng trang sách, ông Thăng vui lắm. Ông bảo: “Ý nghĩa của cuộc đời là ở chỗ đó. Bao nhiêu cơm gạo ăn rồi cũng hết, tiền bạc bao nhiêu tiêu rồi cũng xong. Cốt là để lại chút tri thức hữu ích cho con cháu, cho bà con nông dân nghèo”. Cô bé Hoàng Lan, học sinh trường THCS Đoàn Đào tâm sự: “Đọc sách ở đây đã trở thành thói quen của em cùng rất nhiều bạn bè trong lớp, trong trường. Nguồn sách, báo nhiều, liên tục được bổ sung, càng đọc càng thấy say mê”. Ông Nguyễn Văn Dinh, trưởng thôn Đoàn Đào, nhận xét: “Nhờ thư viện của bác Thăng, dân trí trong thôn được nâng lên rất nhiều. Con cháu trong thôn cũng chăm ngoan, học giỏi hơn”.
Tính từ ngày đầu tiên đi vào hoạt động, 19-12-1990, không gian đọc miễn phí của ông đã bền bỉ tồn tại 23 năm rồi. Tuổi đã cao, sức đã yếu, mái tóc đã bạc trắng nhưng đến giờ này, ông vẫn không cho phép mình ngơi nghỉ. Để có thể duy trì phòng đọc mở cửa bảy tiếng mỗi ngày, 300 ngày mỗi năm cho 44.494 lượt độc giả (27.521 lượt người đọc ngay tại thư viện, 16.793 lượt người mượn sách mang về). Nỗ lực của ông đã nhận được sự ủng hộ của nhiều cá nhân, tổ chức. Hiện thư viện của ông sở hữu 8.163 cuốn sách, 4.981 cuốn sách được biếu tặng, 59 loại báo tạp chí, 2.750 cuốn được luân chuyển từ Thư viện tỉnh Hưng Yên. Sở dĩ ông có thể cung cấp số lượng tỉ mỉ như thế chính là nhờ cuốn sổ ghi chép công phu, khoa học, được sắp xếp theo từng đề mục dày tới 2.300 trang mà ông hãnh diện khoe với chúng tôi. Những con số thống kê ấy không vô hồn, chúng biết nói và nói được rất nhiều về “thư viện ông Thăng” - điểm đọc sách tư nhân miễn phí hiệu quả nhất tỉnh Hưng Yên hiện nay.
