Từ năm 2020 đến nay, ông Nguyễn Văn Tấn, 50 tuổi, ngụ khóm Tây Thạnh, phường Mỹ Thới sống bằng nghề nuôi ốc đồng, loại ốc ông Tấn thả nuôi là ốc bươu đen. Ông Tấn tâm sự, khi xem thông tin thấy ở Đồng bằng sông Cửu Long có nhiều người nuôi ốc đồng bán thương phẩm nên tò mò theo dõi.
Ông Tấn nhận thấy nghề nuôi ốc đồng nhẹ vốn đầu tư con giống phù hợp với điều kiện kinh tế của gia đình nên học hỏi cách nuôi, tìm nguồn ốc giống.
Năm 2020, ông Tấn lặn lội tìm mua 2 ký ốc giống tương đương 2.000 con. Ông thuê 1 ao cá bỏ hoang ở phường Mỹ Thới, dùng lưới mịn bao thành vèo nhỏ thả ốc giống, thả bèo cám xuống ao nuôi làm thức ăn cho ốc, thả lục bình vào vèo cho ốc có chỗ bám.
Ông Tấn từng nuôi lươn đồng, cá lóc đồng, ếch đồng từ đó có kinh nghiệm xử lý với các loài thủy sản nên nhờ đó dù mới nuôi ốc nhưng tỷ lệ ốc giống sống cao. Ông Tấn nói, loài ốc như tôm càng xanh, ưa nước sạch, gặp nước bẩn ốc bò đi hoặc chết. Từ cách chăm sóc tốt, những con ốc bé qua 2 tuần nuôi đã lớn bằng ngón tay cái. Ông Tấn vớt ốc đem thả sang vèo khác lớn hơn, thả bèo tây làm nguồn thức ăn cho ốc.
Ông Tấn nhớ lại: “Nuôi khoảng 5 tháng xuất ao, ốc thương phẩm khoảng 20 đến 30 con đạt 1kg, bán giá 50.000 đến 55.000 đồng/kg. Tôi thấy nghề nuôi ốc phù hợp sức khỏe bản thân và kinh tế nên quyết định gắn bó”.
Lúc này, ông Tấn nắm rõ sinh trưởng của ốc nên làm chỗ cho ốc cái đẻ trứng, ông Tấn gom các ổ trứng về đưa vào khu vực ấp nhân tạo, khoảng 2 tuần trứng nở ốc con.
Theo ông Tấn, nếu cho trứng ốc nở như trong tự nhiên sẽ hao hụt hơn 40%, còn nếu cho ấp nhân tạo, tạo độ ẩm thích hợp ốc nở đạt tỷ lệ từ 80 đến 90%. 1kg trứng ốc nở tương đương 1.000 nghìn con.
Ông Tấn đưa khách tham quan khu vực nuôi ốc thương phẩm và nơi ươm ốc giống, màu xanh của bèo tây tại các khu vực nuôi phủ xanh màu nước. Buổi chiều, trời còn nắng lũ ốc lặn sâu xuống đất, đợi khi tối mát trời nổi lên kiếm ăn. Ông Tấn tự chủ được nên không còn lo lắng nguồn ốc giống.
Từ năm 2023, ông Tấn vừa bán ốc thịt vừa bán trứng, ốc giống cho ai có nhu cầu nuôi ốc, giá bán ốc giống từ 200 đến 300 đồng/con, 1kg trứng ốc giá từ 500.000 đến 1.200.000 đồng/kg.
Theo ông Tấn, thời gian nuôi ốc cực nhất là lúc chăm sóc ốc giống, phải thả bèo cám liên tục cho chúng ăn. Còn khi ốc lớn bằng đầu ngón tay, công chăm sóc đơn giản, thức ăn của ốc vẫn là bèo tây, thỉnh thoảng cho ăn thêm rau củ, cây trái để bổ sung nguồn dinh dưỡng cho ốc mau lớn.
Ông Tấn cũng cho biết thêm, gặp khi mưa lớn phải kiểm tra lại lưới giăng nuôi ốc để nước dâng cao không cuốn ốc trôi; kiểm tra nguồn nước xem cơn mưa làm nồng độ axit tăng cao hay không để xử lý nếu không ốc bị bệnh.
Ông Nguyễn Phú Tân, ngụ xã Châu Phú cũng đang nuôi ốc bươu đen cho biết, khu vực thả nuôi ốc cần trồng nhiều cây ăn trái tạo bóng che phủ bờ ao và trái cây tạo nguồn thức ăn cho ốc.
Cũng theo ông Tân, nhiều loài khác như ếch đồng, cua… thả nuôi con lớn ăn con bé nên tỷ lệ hao hụt cao. Còn ốc không có hiện tượng này nên con giống thả nuôi cho đến khi trưởng thành ít hao hụt.
Ốc cần nguồn nước sạch, cứ vài ngày phải thay nước nên nhà nào ven sông rạch nuôi ốc rất thuận lợi, cũng có thể thả nuôi ốc ở các mương, vườn giúp nhà vườn cải thiện kinh tế. Ngoài ra, ốc cũng ít xảy ra dịch bệnh, nếu nguồn thức ăn rau củ quả đa dạng cùng môi trường thả nuôi tốt ốc tăng trưởng nhanh.
Do nhiều nguyên nhân nguồn ốc đồng không còn nhiều trong tự nhiên do đó nguồn ốc nuôi đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ của thị trường. Tại An Giang khu vực ven sông Hậu sông Tiền có nhiều hộ nuôi ốc đồng với diện tích nuôi nhỏ, 1 hộ nuôi quy mô lớn chỉ khoảng 3 công đất trở lại.
Theo các hộ, nuôi ốc đồng vốn đầu tư con giống không cao, khoảng vài triệu đồng là đủ mua ốc giống vì vậy phù hợp cho những người có đồng vốn ít. Họ tính toán, nếu có kinh nghiệm nuôi từ vài nghìn đến vài chục nghìn con ốc, sau 5 tháng bán thương phẩm, trừ chi phí có thể thu lợi từ vài chục đến vài trăm triệu đồng, một năm có thể thả nuôi 2 vụ ốc trong mùa khô và mùa mưa.
Như ông Nguyễn Văn Tấn nhờ nghề nuôi ốc đồng nên có thu nhập ổn, từ đó đời sống kinh tế thoải mái, không phải lo lắng thiếu hụt tiền nong như trước đây. Hiện nay, nghề nuôi ốc ở mức nhỏ, ốc thịt bán cho các hàng quán hoặc bán lẻ cho các hộ gia đình, thời gian thả nuôi không trùng nhau nên nguồn ốc không đụng hàng, dội chợ.
Để mô hình nuôi ốc đồng hiệu quả, ngành chức năng, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh có biện pháp hỗ trợ về con giống, kỹ thuật nuôi, đầu ra... để các hộ yên tâm với mô hình nuôi ốc đồng cải thiện kinh tế.
