Theo Công an thành phố Cần Thơ, trước tình hình các địa phương trên cả nước hành triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, một số đối tượng lợi dụng việc cập nhật thông tin hành chính để thực hiện các hành vi lừa đảo.
Nhiều người đến cơ quan công an trình báo về việc nhận được cuộc gọi thông báo địa phương đang tiến hành sáp nhập đơn vị hành chính, yêu cầu “chuẩn hóa lại giấy tờ tùy thân”, “cập nhật địa chỉ thường trú mới” hoặc “xác thực lại dữ liệu căn cước công dân, sổ đỏ, bảo hiểm xã hội...”.
Một số người được yêu cầu chuyển khoản để “xử lý phí hồ sơ”, “làm thủ tục xác nhận địa giới mới”… Mục tiêu cuối cùng là đánh cắp thông tin cá nhân, chiếm đoạt tài sản hoặc sử dụng vào các hành vi phạm tội khác như vay tiền online, mở tài khoản ngân hàng ảo…
Đáng chú ý, không ít người đã bị lừa vì cho rằng việc chuẩn hóa thông tin là bắt buộc, nếu không thực hiện đúng hạn sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi pháp lý, bảo hiểm xã hội, giao dịch dân sự… Đây là điểm mà các đối tượng khai thác triệt để để tạo áp lực tâm lý và ép người dân cung cấp thông tin, thậm chí chuyển tiền.
Trong tháng 5/2025, Công an Cần Thơ cũng ghi nhận thông tin việc sinh viên, học sinh trên địa bàn nhận được thông báo trúng tuyển các chương trình giao lưu sinh viên tại nước ngoài. Các học sinh, sinh viên này được yêu cầu sinh viên nộp hồ sơ và chuyển số tiền hàng trăm triệu đồng để xác minh tài chính.
Qua điều tra, cơ quan công an nhận định đây là một chiêu trò lừa đảo tinh vi, đánh vào tâm lý mong muốn được ra nước ngoài để giao lưu, học tập nhằm chiếm đoạt tài sản. Các đối tượng đã sử dụng các kênh thông tin liên hệ không chính thức; thông báo sự việc không có thực, không chính thống và dùng văn bản giả mạo để tạo lòng tin.
Bên cạnh các hành vi lừa đảo nêu trên, nhiều hình thức lừa đảo khác như “bán tour du lịch”, “đặt vé máy bay”, “xuất khẩu lao động”… cũng đang được các đối tượng sử dụng thường xuyên với các phương thức mới.
Trước tình hình gia tăng các loại tội phạm lừa đảo trên mạng xã hội, Công an thành phố Cần Thơ liên tục đấu tranh nhằm phát hiện, bắt giữ các đối tượng.
Ngày 27/7 vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an thành phố Cần Thơ khởi tố bị can Trần Thị Huỳnh Như (sinh năm 2000, trú tại tỉnh An Giang) và Danh Lợi (sinh năm 2004, trú tại Cần Thơ) để điều tra về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Cơ quan chức năng cho biết, vì muốn có tiền tiêu xài, trong khoảng thời gian từ giữa năm 2024 đến giữa tháng 2/2025, Huỳnh Như cấu kết Danh Lợi livestream bán các loại bùa chú và các vật được làm bùa, như son, sáp, nước hoa,… trên mạng.
Khi khách có nhu cầu thì Huỳnh Như dùng điện thoại quay video cảnh Danh Lợi làm bùa gửi cho họ để tạo lòng tin. Bằng thủ đoạn này, hai đối tượng đã lừa được nhiều người và chiếm đoạt hàng chục triệu đồng.
Trước đó không lâu, tháng 4/2025, Công an thành phố Cần Thơ cũng tiến hành điều tra vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản đối với Thái Mộng Cầm (trú phường Bình Thủy). Đây là đối tượng sử dụng mạng xã hội để đưa ra nhiều thông tin gian dối về điều kiện đưa người lao động Việt Nam sang Hàn Quốc làm việc. Như thu phí, chiếm đoạt của hàng trăm người số tiền hơn 5 tỷ đồng.
Tội phạm sử dụng công nghệ cao có đặc điểm là hoạt động ẩn danh, liên tỉnh, thậm chí xuyên quốc gia, khiến công tác điều tra gặp nhiều trở ngại. Các đối tượng thường dùng danh tính giả, địa chỉ IP nước ngoài, sử dụng tiền ảo và các ứng dụng mã hóa để tránh bị truy vết. Chính vì vậy, việc nâng cao cảnh giác trong cộng đồng và phối hợp hiệu quả giữa các lực lượng chức năng là yếu tố then chốt để đấu tranh với loại tội phạm này.
Đại tá Vũ Thành Thức, Phó Giám đốc Công an thành phố Cần Thơ
Qua quá trình đấu tranh với tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, Công an thành phố đã phân loại các thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng thành ba nhóm chính.
Nhóm thứ nhất lợi dụng lòng tham: Mời gọi làm cộng tác viên online, giới thiệu công việc nhẹ, lương cao, hoặc thông báo trúng thưởng, tặng quà, yêu cầu đóng phí trước để nhận phần thưởng.
Nhóm tiếp theo là dụng lòng tin, chiếm quyền điều khiển tài khoản Facebook, Zalo để giả mạo người quen hỏi vay tiền; giả danh nhân viên tuyển dụng, trung tâm việc làm, môi giới xuất khẩu lao động…
Nhóm cuối cùng là các đối tượng lợi dụng sự sợ hãi của người dân. Chúng giả danh công an, Viện Kiểm sát, ngân hàng… thông báo người dân có liên quan đến vụ án ma túy, rửa tiền, từ đó yêu cầu kê khai tài sản, chuyển tiền “kiểm tra” rồi chiếm đoạt.
Theo Đại tá Vũ Thành Thức, Phó Giám đốc Công an thành phố Cần Thơ, tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn thành phố tiếp tục được giữ vững, ổn định. Tuy nhiên, trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, tội phạm mạng, đặc biệt là lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua không gian mạng đã và đang nổi lên như một mối đe dọa lớn đến đời sống người dân.
Đây là loại tội phạm không chỉ gây tổn thất kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần, sức khỏe và niềm tin của người dân cũng như yêu cầu cấp thiết trong việc nâng cao nhận thức về các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn thông tin cho người dùng Internet.
Mức độ tinh vi, tính chất nghiêm trọng của tội phạm lừa đảo trực tuyến ngày càng phức tạp, xuất hiện nhiều thủ đoạn mới nguy hiểm hơn, thiệt hại tài sản ngày càng lớn, gây nhiều khó khăn cho công tác điều tra và xử lý. Dù chỉ chiếm khoảng 4% trong tổng cơ cấu tội phạm hình sự, song các vụ lừa đảo qua mạng thường gây thiệt hại với giá trị rất lớn, một số trường hợp bị chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng chỉ trong thời gian ngắn.
Để ứng phó hiệu quả với tình hình này, Công an thành phố Cần Thơ kiến nghị cần tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là với các quốc gia có nguồn gốc tội phạm mạng; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cho đa dạng các thành phần, nhất là người lớn tuổi, người không rành công nghệ… về các thủ đoạn phổ biến của tội phạm sử dụng công nghệ cao.
Cơ quan chức năng cũng cần được tăng cường đầu tư, ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ hiện đại về an ninh mạng, nâng cao năng lực cho lực lượng thực thi pháp luật, kỹ thuật viên và cán bộ điều tra.
Người dân cần kiểm tra kỹ thông tin, không chia sẻ mã OTP, thông tin tài khoản cá nhân cho người lạ; không tải các ứng dụng không rõ nguồn gốc và cảnh giác với các yêu cầu chuyển tiền bất thường.
Khi bị gọi điện, người dân cần bình tĩnh, tránh bị các đối tượng lợi dụng việc sáp nhập, điều chỉnh địa giới hành chính gọi điện thoại yêu cầu cung cấp, cập nhật thông tin. Các nội dung chưa rõ, chưa hiểu, người có thể liên hệ đường dây nóng hoặc đến trực tiếp cơ quan chức năng để được hướng dẫn, hỗ trợ xử lý. Tuyệt đối không thực hiện theo các yêu cầu từ cuộc gọi lạ.
