- Sự phát triển loại hình khu đô thị mới ở hầu hết các địa phương trong những năm gần đây đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, tuy nhiên, cũng làm phát sinh những điểm phải lưu ý. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?
- Việt Nam chúng ta tiếp cận rất nhanh các mô hình đô thị hiện đại ở nước ngoài, nên đầu tư xây dựng nhanh các mô hình đô thị nén, thông minh, tiết kiệm, xanh… thu hút nhiều đối tượng người dân. Các chính sách phát triển đô thị của ta cũng đã công nhận chuyển từ hình thức đơn năng sang đa năng, từ đơn ngành sang đa ngành, tạo nên các chuỗi sinh thái đô thị, với nhiều mô hình đa dạng.
Song vì phát triển quá nhanh, chúng ta lại chưa có kinh nghiệm quản lý đô thị nên phải nói là, vẫn chưa làm cho hầu hết người dân vui vẻ, hạnh phúc. Theo tôi, mới chỉ khoảng 60% dân số trong đô thị thật sự cảm thấy vui vẻ. Sự phát triển nóng cũng cho thấy sự lãng phí về đất đai, không gian; nhiều khu vực thiếu vắng người ở, kể cả nhà ở xã hội, do xây dựng sai vị trí.
Một vấn đề khác, đô thị phát triển nhanh nhưng hạ tầng giao thông, hệ thống thoát nước, cây xanh, chiếu sáng lại thiếu đồng bộ. Nguyên nhân của tình trạng này là sự phân công giữa công và tư không khớp nhau, có nơi làm nhà xong thì chưa có đường hoặc ngược lại, dẫn đến sự ngổn ngang trong các khu đô thị mới. Thêm nữa, chúng ta vẫn chưa thực hiện được việc điều tra xã hội học về mức thu nhập, mong muốn của người dân ở mỗi khu vực, thị phần nhà đô thị chủ yếu hướng đến người dân có thu nhập trung bình trở lên, nên chưa khớp nối được với nhu cầu, mong muốn thật sự của thị trường. Do đó đã sinh ra những "đô thị đen" - không có ánh đèn. Từ đó có thể khẳng định, đô thị của ta chưa phát triển bền vững.
- Vậy theo ông, cần điều chỉnh thế nào để các quy định của pháp luật theo kịp cuộc sống, kích thích thị trường bất động sản phát triển lành mạnh?
- Hiện nay ở ta, nhiều luật rất cồng kềnh, không sát quy luật của thị trường. Chúng ta cần rà soát, điều chỉnh cho hợp lý, làm sao để hướng đến việc cân bằng giữa thị trường và công bằng xã hội. Tiếp theo đó cần có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư bằng việc bỏ bớt các quy hoạch trung gian, vì các quy hoạch trung gian gây đình trệ công việc, tốn tiền của nhà nước và nhân dân; có cơ chế thưởng cho doanh nghiệp nếu họ làm tốt.
Ở lĩnh vực xây dựng, phát triển nhà ở xã hội rất cần tuân theo cơ chế thị trường. Chúng ta có thể kéo giảm giá nhà ở bằng công nghệ xây dựng, cơ chế cho vay để nhà đầu tư hào hứng vay vốn và xây dựng nhà ở, xây dựng hạ tầng xã hội trong khu đô thị.
Có một điều nữa, mọi người có quyền bình đẳng tiếp cận các công trình, hạ tầng xã hội, văn hóa, giải trí ở đô thị. Chúng ta nên từ bỏ tư duy là, người nghèo cứ phải ở những khu đô thị xa xôi. Cơ cấu đô thị là dành cho tất cả mọi người. Cho nên mọi khu đô thị mới cần phải có nhiều phân khúc nhà, trong đó có phân khúc dành cho người nghèo, để họ cũng được sống ở gần trung tâm thành phố.
 |
| Xu hướng phát triển xanh của khu đô thị Ecopark (Hưng Yên) được nhiều người ưa thích. Ảnh: HOÀNG HÀ |
- Thưa ông, với các khu đô thị mới đã hình thành nhưng bị điều chỉnh quy hoạch một cách tiêu cực, đang thiếu cơ sở hạ tầng thiết yếu, như cây xanh, giao thông, dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa, khu vui chơi giải trí, liệu có cách nào để sửa lỗi?
- Việc thay đổi quy hoạch là bình thường, như các bộ luật cũng phải thay đổi cho phù hợp thực tế hơn. Thay đổi, bổ sung quy hoạch là để tăng thêm những tiêu chuẩn cho đô thị sống tốt, đô thị xanh, lành mạnh, bảo đảm hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ. Nếu thay đổi quy hoạch mà làm cho đời sống người dân kém đi thì phải xem xét. Chúng ta vẫn hay nói là lấy người dân làm thước đo, thì phải xem người dân ở mỗi đô thị họ cần gì. Thí dụ như, người thích chơi golf nên muốn ở gần nơi tiện đường đến sân golf. Người yêu bóng đá thích sống ở nơi tiện đến sân bóng đá. Hay người thích những khu đô thị sang trọng, yên tĩnh sẽ lựa chọn đi xa khỏi trung tâm, và họ hài lòng, vui vẻ vì điều đó, hạnh phúc vì điều đó.
Còn để sửa lỗi những khu đô thị đã hiện hữu là vấn đề lớn mà Nhà nước và chủ đầu tư cần kết hợp, làm sao bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các bên. Do đó cần chính sách đặc thù để cải thiện hệ thống phòng cháy, chữa cháy, xây dựng thêm trường học, bệnh viện, đường giao thông, bãi đỗ xe… Với những điểm nóng về thiếu hụt bãi đỗ xe thì có thể xây dựng bãi đỗ xe nhiều tầng và có chính sách khuyến khích nhà đầu tư. Việc này cũng phải làm nhanh để bảo đảm lợi ích của cư dân đang sống ở những nơi đó.
- Xin trân trọng cảm ơn ông!
