Lành mạnh và minh bạch hơn

Người lao động cần nâng cao ý thức cảnh giác

Thời gian vừa qua, không ít doanh nghiệp trong lĩnh vực đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài bị xử phạt vi phạm hành chính, như: Công ty trách nhiệm hữu hạn Hợp tác quốc tế MIDORI Việt Nam, Công ty cổ phần GMS Hà Nội, Công ty cổ phần đầu tư SD Group, Công ty cổ phần phát triển nhân lực Hoàng Hà (trụ sở tại Hà Nội); Công ty cổ phần Công nghệ cao Phúc Thái (trụ sở tại Phú Thọ)…

Mới đây, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Hà Tĩnh khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Văn Cường (xã Đồng Tiến, tỉnh Hà Tĩnh) về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Được biết, Cường là đối tượng từng đi xuất khẩu lao động. Sau thời gian về nước, do hết tiền ăn chơi, Cường đã nảy ra ý định lừa nhiều người có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài, thu lợi bất chính. Song, đó vẫn chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Thực tế, còn nhiều đơn vị, cá nhân không đủ điều kiện, vẫn hằng ngày chào mời, môi giới, làm nhiễu loạn thị trường mà chưa bị xử lý. Là người trực tiếp ký kết với các đối tác, ông Mai Sĩ Ngọc, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nhân lực Việt Thành cho biết: Doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn trong công tác tuyển chọn lao động, do phải cạnh tranh trực tiếp với các cá nhân và tổ chức môi giới không được cấp phép. Sự lộn xộn trên thị trường lao động mà đội ngũ này gây nên đã khiến cho nhiều người lao động rơi vào cảnh tiền mất, việc dở dang hoặc gặp phải những khó khăn, hệ lụy khôn lường.

Tại Hội nghị gặp gỡ, đối thoại và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, Đại tá Nguyễn Huy Khích, Phó Cục trưởng An ninh chính trị nội bộ (Bộ Công an) cho biết: Trong hai năm qua, đã khởi tố hàng trăm vụ án liên quan đến xuất khẩu lao động. Các tội danh bị khởi tố chủ yếu là lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, mua bán người, tổ chức xuất cảnh trái phép, vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, nhận hối lộ, làm giả tài liệu của cơ quan tổ chức. Qua điều tra một số vụ án, cơ quan công an phát hiện doanh nghiệp đưa người đi xuất khẩu lao động để ngoài sổ sách số tiền rất lớn.

Những năm qua, mặc dù công an các địa phương đã tích cực cảnh báo người dân, nêu cao cảnh giác với các thủ đoạn lừa đảo xuất khẩu lao động trên không gian mạng, song vẫn không ít người... sập bẫy. Công an tỉnh Quảng Ninh khuyến cáo: Để chủ động phòng ngừa các thủ đoạn lừa đảo của các đối tượng môi giới, người dân chỉ đăng ký đi làm việc ở nước ngoài thông qua doanh nghiệp đã được cấp phép; tra cứu trên Cổng thông tin về lao động ngoài nước; không tin vào các quảng cáo việc nhẹ - lương cao - xuất cảnh nhanh trên Facebook, Zalo, TikTok và các nhóm kín; tuyệt đối không chuyển tiền đặt cọc vào tài khoản cá nhân. Người dân nên yêu cầu doanh nghiệp cung cấp hợp đồng dịch vụ, hợp đồng lao động, biên lai thu phí. Khi phát hiện dấu hiệu nghi vấn, kịp thời báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất hoặc đường dây nóng để được hướng dẫn, xử lý.

Tăng cường ứng dụng số, mở rộng kết nối cung-cầu

Qua quá trình nắm thực tế, cơ quan chuyên môn thuộc Bộ Nội vụ chỉ ra: Vẫn còn tình trạng nhiều cá nhân tổ chức không có giấy phép, chức năng, đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài nhưng vẫn đăng quảng cáo trên mạng xã hội nhằm lôi kéo, thu hút và chi phối người lao động qua các giao kèo, hứa hẹn về công việc có nhiều thu nhập làm thêm, thông qua người quen, người nhà đang làm việc ở nước ngoài để sắp xếp cho người lao động đi làm việc. Nguy hiểm hơn, tình trạng này can thiệp vào việc tuyển nguồn lao động của các doanh nghiệp, đôi khi chi phối cả mức phí trước khi đi đối với người lao động, mặc cả với doanh nghiệp có giấy phép khi đã kiểm soát được nguồn lao động từ địa phương.

Thêm nữa, trong số hơn 500 doanh nghiệp được cấp phép, đang hoạt động, vẫn còn không ít đơn vị năng lực yếu, đặc biệt là khả năng tìm kiếm khai thác hợp đồng kém, dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh bằng cách nâng phí chi trả tìm kiếm hợp đồng cho đối tác, môi giới để giành hợp đồng và bù lại bằng cách thu phí cao lên người lao động.

Thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ tăng cường biện pháp nâng cao năng lực cộng đồng doanh nghiệp trong lĩnh vực này, tập trung xây dựng và phát triển ứng dụng số về tuyển chọn lao động trực tuyến, tạo điều kiện cho người lao động có thể trực tiếp tương tác với các doanh nghiệp dịch vụ để lựa chọn hợp đồng đi làm việc ở nước ngoài, tạo sự minh bạch và loại bỏ môi giới trung gian trong tuyển chọn. Qua đó, giảm chi phí một cách đáng kể cho người lao động và hạn chế tình trạng lừa đảo, trục lợi từ người lao động ■