Rộng cửa cho nhân lực xanh
Thống kê của Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy, chín tháng năm 2025, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên là 53,1 triệu người, lao động có việc làm là 52,0 triệu người. Tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ quý III/2025 là 29,5%. Đây là con số khá khiêm tốn phần nào phản ánh thách thức lớn nhất đối với Việt Nam là chất lượng lao động chưa cao, đặc biệt trong các lĩnh vực đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao và ngoại ngữ. Bà Nguyễn Thanh Hương, Giám đốc Nhân sự Toàn quốc Manpower Việt Nam, chia sẻ: Xu thế trên thế giới đang phát triển mạnh về thị trường việc làm xanh. Bởi thế, Việt Nam cũng phải nắm bắt xu thế này, đồng thời chú trọng đào tạo kỹ năng, phát triển nhân lực bền vững, nhân lực xanh.
"Các kỹ sư vật liệu, chuyên gia năng lượng tái tạo, kỹ thuật viên công nghệ sinh học… sẽ là những nghề được tuyển dụng nhiều trong tương lai", bà Hương nhấn mạnh.
Liên quan đến dự báo về triển vọng thị trường, Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển Nhân Việt đưa ra dẫn chứng cụ thể từ một số quốc gia như: Australia, Đức, UAE đang cần nhân lực lắp đặt, vận hành và bảo trì hệ thống điện mặt trời, điện gió; Nhật Bản cần nhân lực lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ; Ba Lan, Hàn Quốc cần nhân lực xây dựng công trình tiết kiệm năng lượng. Đại diện công ty cũng lưu ý: "Trong lĩnh vực đào tạo lao động xuất khẩu, chúng ta cần đầu tư vào những ngành gắn với chống biến đổi khí hậu".
Đồng quan điểm, PGS, TS Nguyễn Đức Huy, Trưởng khoa Điện, Trường Điện - Điện tử (Đại học Bách khoa Hà Nội) từng cho biết: Nhằm đón đầu làn sóng chuyển đổi xanh trong ngành kỹ thuật điện, nhà trường đã và đang đẩy mạnh phát triển đào tạo lĩnh vực năng lượng tái tạo. Nguồn nhân lực chất lượng cao này không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước, mà còn cung cấp cho thị trường lao động nhiều nước trên thế giới.
Cần cái bắt tay khăng khít giữa doanh nghiệp và nhà trường
TS Doãn Mậu Diệp, Chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu lao động Việt Nam phân tích: Xuất khẩu lao động bền vững không chỉ dựa vào số lượng, mà còn chú trọng đến chất lượng nguồn nhân lực. Điều này đặt ra yêu cầu cần có một chiến lược dài hạn, trong đó kết hợp giữa chính sách của nhà nước, nâng cao vai trò của các cơ sở giáo dục và doanh nghiệp.
Hiện một số địa phương như Nghệ An, Cà Mau, Sơn La, Thành phố Hồ Chí Minh… đã triển khai các chương trình phối hợp giữa cơ sở giáo dục và doanh nghiệp trong đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Ngày 14/10/2025, Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La ban hành Đề án số 2553/ĐA-UBND, về việc đưa người lao động của tỉnh Sơn La đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng giai đoạn 2025-2030. Mục tiêu là giải quyết việc làm cho lực lượng lao động của tỉnh, đặc biệt đối tượng thanh niên, bộ đội xuất ngũ, sinh viên, học viên tốt nghiệp các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp…
Tại tỉnh Cà Mau, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh đã kết nối với một số cơ sở giáo dục, doanh nghiệp thực hiện tư vấn, giới thiệu thông tin việc làm trong và ngoài nước cho học sinh, sinh viên. Đồng thời, trung tâm cũng triển khai hệ thống cộng tác viên trực tiếp tại cơ sở giáo dục để thực hiện tư vấn, cung ứng lao động. Trong đó, Tập đoàn ICO Group Chi nhánh Cà Mau là đơn vị tiên phong trong đào tạo ngoại ngữ, du học và xuất khẩu lao động.
Hay Trường cao đẳng Viễn đông (Thành phố Hồ Chí Minh) đã ký với các doanh nghiệp tại Cộng hòa Liên bang Đức bản cam kết nhằm tăng cường đào tạo nguồn nhân lực trẻ theo tiêu chuẩn Đức cho thị trường lao động nước này và Việt Nam. Theo Bản cam kết, Tập đoàn Avestos sẽ bảo đảm đào tạo nghề cho học viên và giúp người lao động có tay nghề hội nhập vào thị trường lao động, đồng thời hỗ trợ việc bảo vệ các quyền của họ tại nước sở tại.
Theo TS Phạm Xuân Khánh, Hiệu trưởng Trường cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội, nguồn nhân lực xanh, nhân lực chất lượng cao không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước, mà còn phục vụ nhu cầu hội nhập thị trường lao động quốc tế. Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu lao động cần bắt tay khăng khít với các cơ sở đào tạo, từ đó tuyển dụng lao động đã qua đào tạo, lao động có kỹ thuật, kỷ luật và kỹ năng. Các chương trình đào tạo lao động cần tham khảo những mô hình tiên tiến quốc tế phù hợp với điều kiện Việt Nam, đi đôi với nâng cao trình độ ngôn ngữ, kỹ năng mềm và tác phong làm việc cho học viên.
