Nhạc xưa kho tàng vô giá để khai thác

Mùa thu đến, các cựu binh của làng nhạc có vẻ hoài niệm nên thăm lại những bài hát quen thuộc cũ xưa, từ bài hát thành công của chính mình cho đến những bản kinh điển từ trước thế chiến thứ 2!

Lady Gaga & Tony Bennett.
Lady Gaga & Tony Bennett.

Bình mới rượu cũ

Một loạt tên tuổi đã tung ra đĩa nhạc “bình mới rượu cũ”. Giữa tháng 9 Barbra Streisand có album Partners, đĩa song ca đầu tiên ra đời sau hơn 10 năm. Năm 2002, bà đã có một đĩa Duets, tập hợp những bản ghi âm trong studio lẫn trực tiếp trên sân khấu cùng với nhiều giọng hát danh tiếng khác. Partners sử dụng lại sáu bài hát trong đĩa Duets, trong đó cũng có hai bài được ghi âm mới. What Kind of Fool trước đây hát với Bary Gibb thì lần này là John Legend; Lost Inside of You lúc trước với Kris Kristofferson và giờ đây được thay bằng Babyface.

Tony Bennett và Lady Gaga trong đĩa Cheek to Cheek, cũng tập hợp những bản nhạc kinh điển mà Lady Gaga đã quảng cáo “kết hợp những gì chúng tôi yêu thích ở dòng nhạc jazz với phong cách mới mẻ, nóng bỏng”. Đĩa nhạc này hấp dẫn người nghe với yếu tố mới lạ, fan của Lady Gaga được nghe những bài hát họ chưa từng nghe tới và mang đến cho fan của Tony Bennett một khía cạnh khác biệt của Lady Gaga.

Tháng trước, Smokey Robinson cũng lọt vào hạng 12 trong top Billboard với đĩa Smokey & Friends. Anh cùng bạn bè, khách mời hát lại những bản nhạc thành công của mình. Dionne Warwick cũng thực hiện một đĩa tương tự có tên Feels So Good, Aretha Franklin cũng sẽ phát hành đĩa đơn, hát lại những bản nhạc thành công trước đây qua những giọng nữ khác như Gladys Knight hay Adele. Tháng 10, Annie Lennox sẽ tung ra đĩa Nostalgia, hát nhạc từ thập niên 30-50, từ Duke Elllington, George Gershwin và Hoagy Carmichael. Với Annie Lennox, những bản nhạc này vẫn hết sức “tươi mới, không chỉ đẹp đẽ và đầy cảm xúc mà còn thể hiện những trải nghiệm nhân văn trọn vẹn”. Năm 1995, cô từng có đĩa Medusa, hát lại những ca khúc từng được ghi âm bởi các giọng hát nam. Tới tháng 11, đến lượt Bette Midler có đĩa It’s the Girls, hát lại các bản nhạc của những nhóm nhạc nữ trong thập niên 60. Trẻ hơn nhiều, nhóm She & Him cũng tham gia trào lưu hoài cổ: cuối tháng 10 tung ra đĩa Classics, hát lại nhạc thời thập niên 30.

Thành công nhất trong những dự án “bình mới rượu cũ” này là Rod Stewart. Với loạt đĩa Great American Songbook khởi đầu năm 2002, sự nghiệp của anh gần như đã sống lại với thành công thương mại ngang ngửa những gì anh đạt được trong thời hoàng kim của mình ở thập niên 70. Đĩa Duets: An American Classic của Tony Bennett, lấy cảm hứng từ đĩa nhạc tương tự của Frank Sinatra hồi thập niên 90, được tung ra năm 2006 và bán được 1,9 triệu bản. Tiếp theo đĩa này, Duets II năm 2011 đã mang lại cho ca sĩ 80 tuổi này vị trí đầu bảng xếp hạng đầu tiên trong sự nghiệp.

Từ đó, rất nhiều nghệ sĩ, đã gặt hái thành công khi thử sức với nhạc xưa. Album song ca của Lionel Richie năm 2012, đĩa Tuskegee, thuộc dạng thành công kiểu mẫu. Album bán chạy nhất của năm 2012 vẫn không thoát khỏi cái tên Adele và đĩa 21 với 3,3 triệu bản bán ra. Đĩa bán chạy nhì của năm tới thời điểm này là album của Lionel Richie, đĩa Tuskegee (mới phát hành tám tuần), gồm những bài hát quen thuộc của ông được hát lại theo phong cách nhạc country, song ca cùng các giọng hát nổi tiếng khác của dòng nhạc này qua mặt đĩa Greatest Hits của Whitney Houston.

Tập hợp bạn bè hát chung trong một đĩa nhạc là động thái hết sức quen thuộc. Năm 2013, John Forgerty, giọng hát lừng danh trong nhóm CCR cũng tung ra đĩa Wrote a Song for Everyone, tập hợp Foo Fighters, Kid Rock, Bob Seger cho tới Alan Jackson, Brad Paisley, Miranda Lambert, Jennifer Hudson, Keith Urban, hát lại những bản quen thuộc của CCR như Who’ll Stop the Rain, Have You Ever Seen the Rain, Proud Mary.

Cover có làm nghệ sĩ mất giá?

Khi một ca sĩ ghi âm những ca khúc đã được định danh bởi nghệ sĩ khác, người ta thường gọi đó là một album cover - hát lại. Nhưng trong một số trường hợp, người ta cho rằng từ cover chưa nói lên hết đóng góp của người hát.

Jonathan Schwartz, người dẫn chương trình radio nổi tiếng ở New York đã nhận xét “Đây không phải là những bản cover mà chúng ta hay nói tới, đây là những ghi âm mới, là cách thể hiện mới của một tác phẩm nghệ thuật mà trước đó đã có người tạo ra. Ai nói Frank Sinatra hát cover? Khi một nghệ sĩ ghi âm một bản nhạc sáng tác đã lâu thì đó vẫn là đĩa nhạc của anh ấy”. Annie Lennox thích thú với ý kiến này “Bạn phải thấm đẫm một bản nhạc đến từng tế bào. Khi làm được như vậy, bản nhạc đã trở thành một phần của bạn, một phần trong nhạc mục của bạn”.

Từ lâu, các ngôi sao nhạc pop muốn viết nhạc của riêng mình. Nếu không viết được trọn vẹn thì thế hệ nghệ sĩ mới trong top 40 hiện nay dựa vào các nhà sản xuất và nhạc sĩ chuyên nghiệp “đồng sáng tác”. Ít ca sĩ trẻ nào có những album tái khám phá những tác phẩm được viết bởi người khác trước đây, ngoại trừ các đĩa nhạc Giáng sinh. Ca sĩ trẻ có thể hát cover trên YouTube hoặc để dự các cuộc thi như The Voice và American Idol nhưng khi họ trở thành ngôi sao, họ muốn thể hiện những chất liệu của riêng mình.

Ngay cả Paul McCartney cũng có đĩa Kisses on the Bottom năm 2012 toàn nhạc xưa.

Trong dòng nhạc country, hát và viết nhạc được coi là hai kỹ năng riêng biệt, được coi trọng ngang nhau. Vì vậy các nghệ sĩ nổi tiếng của nhạc country dễ dàng hơn trong việc chấp nhận chuyện hát lại. LeAnn Rimes đã hát lại những bản nhạc country kinh điển trong đĩa nhạc được đặt theo tên mình năm 1999. Đến năm 2011, cô ghi âm đĩa Lady & Gentlemen, hát lại những bản nhạc trước đây nổi tiếng qua các giọng hát nam. Martina McBride, “Celine Dion của nhạc đồng quê” cũng có công thức tương tự với đĩa Timeless năm 2005 và Everlasting phát hành vào tháng tư năm nay.

Thông thường, các nghệ sĩ cựu trào, sau nhiều năm chinh chiến mới tìm về với nhạc xưa. Nhưng Steve Tyrell, ca sĩ hát lại những bản nhạc từ lò Brill Building (một “xưởng” sản xuất âm nhạc ở | New York, rất thành công trong thập niên 60) trong album Groovy Kind of Love phát hành tháng 12 tới, nhận định các cô diva trẻ sẽ theo bước của Martina McBride. “Tôi thích nghe một album Katy Perry hay Beyonce hay Pink hát nhạc kinh điển. Đây là những ca khúc mà bạn có thể thể hiện bằng rất nhiều cách. Đó là lý do vì sao những bài hát này sống mãi”.

Những bản nhạc này vẫn hết sức “tươi mới, không chỉ đẹp đẽ và đầy cảm xúc mà còn thể hiện những trải nghiệm nhân văn trọn vẹn”.

Khi một ca sĩ ghi âm những ca khúc đã được định danh bởi nghệ sĩ khác, người ta thường gọi đó là một album cover - hát lại. Nhưng trong một số trường hợp, người ta cho rằng từ cover chưa nói lên hết đóng góp của người hát.

Có thể bạn quan tâm