Một người đã làm việc nhiều năm trên thị trường tài chính chia sẻ, anh được bạn bè nhờ tư vấn cá nhân về việc quản lý tài chính và một năm qua chỉ khuyến khích mọi người phân bổ 50% tài sản cho giao dịch chứng khoán, chỉ mua CP tốt phần còn lại đem gửi tiết kiệm. Nhưng người này cũng cho biết, đứng trên cương vị là môi giới chứng khoán, e rằng khó có thể đưa ra lời khuyên này cho khách hàng vì đơn giản là khách hàng hạn chế giao dịch thì ảnh hưởng đến hoa hồng, tức là thu nhập của môi giới, chưa nói đến nguồn thu của công ty chứng khoán cũng ảnh hưởng.
Tuy nhiên, điều này cũng chỉ là một nguyên nhân, nếu NĐT chủ động hạn chế giao dịch thì nhân viên môi giới có nói gì đi nữa cũng không làm xoay chuyển ý định. Vấn đề là hạn chế được… bao lâu vì câu chuyện này còn liên quan đến điều gọi là độ “nhạy cảm” với thị trường. Nói một cách đơn giản thì NĐT có mua bán chứng khoán thì mới quan tâm tới thị trường, với cổ phiếu và có được độ nhạy bén trong việc nắm bắt các cơ hội. Nếu không giao dịch, sẽ không có nhiều sự quan tâm, qua đó độ nhạy bén cũng giảm và lỡ mất cơ hội khi thị trường phục hồi. Vì vậy, việc nắm giữ 100% tiền mặt, chờ cơ hội nhìn thì có vẻ lý tưởng, nhưng thực tế không như vậy.
Trở lại với việc mua và giữ, nhất là những cổ phiếu tốt, thì hiếm khi nào lỗ trong dài hạn, trừ những cổ phiếu… không tốt, nhưng thách thức ở đây chính là việc NĐT có sẵn sàng… lỗ hay không. Về việc này thực ra áp lực dành cho tất cả không riêng gì các NĐT cá nhân. Một thực tế chỉ ra, các quỹ ngoại vẫn đang tích cực giải ngân trên TTCK trong hơn một năm qua cho dù có nhiều thời điểm thị trường không thuận lợi. Nếu đi vào chi tiết thì một số cổ phiếu sau khi khối này mua vào thậm chí còn giảm tiếp, nghĩa là mua xong là lỗ ngay, lỗ tiếp.
Nhiều NĐT vốn đã quen mua và giữ trong hai năm 2020, 2021 sẽ không dễ để mua và giữ trong năm 2023 này. Bởi lẽ bối cảnh đã rất khác, mua và giữ giai đoạn 2020-2021 trong ngắn hạn đã có thể có lãi, nên càng giữ… càng lãi. Còn mua và giữ tại thời điểm này, cần sự cẩn thận trong lựa chọn CP, sự kiên nhẫn chờ đợi, theo dõi, chấp nhận một tỷ lệ thua lỗ của danh mục trong ngắn hạn tầm khoảng 10% và thời gian sinh lãi phải tính bằng năm. Nhưng nên nhớ rằng, suất sinh lời khi mua trong những giai đoạn thấp điểm của TTCK và nắm giữ sau vài năm có thể tính bằng lần chứ không chỉ vài chục %.
