Còn nhớ, khi thông tin về NPS mới xuất hiện vào cuối tháng 9 đã tạo nên sự hứng khởi trên thị trường chứng khoán (TTCK). Nhưng đến khi NPS chính thức được áp dụng thì diễn biến trên thị trường có vẻ khác biệt. VN Index khởi đầu tháng 11 ở mức hơn 1.260 điểm, nhưng kết thúc phiên hôm qua (13/11) ở ngưỡng dưới 1.250 điểm và từ đầu tháng 11 đến giờ chưa có phiên nào giá trị giao dịch khớp lệnh đạt hơn 15.000 tỷ đồng/phiên, chứ chưa nói đến mốc 20.000 tỷ đồng/phiên. Điều này có bất ngờ hay không khi mà NPS được xem là một trong những giải pháp quan trọng để hướng đến việc nâng hạng cho TTCK Việt Nam?
Nếu nhìn lại lịch sử, mỗi khi TTCK áp dụng những giải pháp quan trọng, chẳng hạn như giao dịch buổi chiều, chia nhỏ bước giá… thường diễn biến của VN Index cũng… không thuận lợi. Nhưng điều này có chăng chỉ là sự trùng hợp, nhưng thực tế lại mang rất nhiều điểm tích cực. Tổng giám đốc một công ty chứng khoán (CTCK) khá có tiếng cho rằng, việc NPS xuất hiện vào thời điểm thị trường chung “hơi buồn” nhưng một phần nào đó các CTCK có thể giảm đi một số áp lực. Chẳng hạn, việc áp dụng NPS không phải phổ biến cho tất cả các NĐT nước ngoài tổ chức và chi tiết cho từng khách hàng sẽ khác nhau, trong đó bao gồm các thỏa thuận giữa hai bên, ký kết các điều khoản… Một trong những yếu tố quan trọng để áp dụng NPS là CTCK phải bảo đảm vốn và giai đoạn hiện nay đang là giai đoạn nhiều CTCK tăng vốn điều lệ. Nếu phải triển khai NPS một cách dồn dập, ngay tại thời điểm TTCK tăng nóng cũng có thể khiến nhiều CTCK gặp áp lực.
Mặt khác, thời điểm các giải pháp xuất hiện là kết quả của một quá trình dài chuẩn bị của cơ quan quản lý và có lộ trình chứ không thể “canh” thị trường tốt mới áp dụng. Qua điều này cũng cho thấy tính nhất quán cũng như tầm nhìn của cơ quan quản lý trong việc thực thi các giải pháp để nâng cao chất lượng cho TTCK. NPS chắc chắn là một tin tốt trên TTCK, nhưng hiệu ứng của tin tốt có trước, hay sau khi xuất hiện, thời gian kéo dài tới đâu thì tương lai sẽ trả lời. Nên nhớ rằng, có nhiều tin tốt vốn được chờ đợi sẽ khiến thị trường bùng nổ nhưng đến khi xuất hiện lại yên ắng. Dù vậy, sau một thời gian, chính tin tốt này lại được nhiều NĐT nhìn nhận trở lại, với sự hứng khởi, lạc quan cao hơn thì yếu tố bùng nổ sau đó sẽ xuất hiện. Chỉ biết một điều chắc chắn rằng, những thay đổi mang tính bước ngoặt, nhất là để bảo vệ, gia tăng quyền lợi cho NĐT như NPS luôn có tính tích cực và củng cố niềm tin trong dài hạn. Và điều gì mang tính dài hạn cũng luôn cần một khoảng thời gian ban đầu để thẩm thấu.