Give Directly, một tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ, đã tiến hành thí điểm chi trả UBI từ năm 2010 với mục tiêu giảm nghèo cho người dân Kenya. Các khoản tiền được chuyển trực tiếp đến những người tham gia thông qua thanh toán di động. Theo Phys.org, khoảng 20.000 người ở các làng phía tây Kenya nhận được hỗ trợ. Theo đó, cư dân của 40 ngôi làng được trả số tiền 22 USD/người mỗi tháng trong vòng 12 năm. Ở 80 ngôi làng khác, người dân nhận được số tiền tương tự trong vòng hai năm.
Molly, 25 tuổi, cư dân của một ngôi làng nằm ở phía tây Kenya cho biết, cô bắt đầu nhận được UBI cách đây hai năm với mức 22 USD/tháng. Nhờ đó, cô đã tiết kiệm được tiền cho chương trình học chuyên ngành giáo viên mầm non. Molly đang thực tập hưởng lương tại một trường làng. Cùng với khoản tiền UBI đều đặn, Molly có đủ thu nhập để lên kế hoạch cho tương lai. Molly cho biết thêm, hiện tại, cô cũng có thể chi trả cho các dịch vụ làm tóc hai tháng một lần.
Hàng xóm của Molly, anh Edwin, một cư dân 29 tuổi tiết kiệm tiền từ UBI để xây dựng một ngôi nhà bê-tông kiên cố thay thế cho túp lều bằng đất sét mà anh đang sống. Trong khi đó, Monica (30 tuổi) và chồng đã sử dụng tiền từ UBI để đầu tư chăn nuôi gà quy mô nhỏ. “Chúng tôi xây một hàng rào mới và đang đầu tư thêm vào đàn gà”, Monica cho biết. Cô hy vọng có thể gửi ba đứa con của mình đến trường để chúng không phải “sống trong nghèo khổ như cha mẹ chúng”.
Bà Caroline Teti, Thư ký báo chí của Give Directly giải thích, chuyển khoản di động trực tiếp cho phép cư dân ở các ngôi làng nghèo tự quyết định các nội dung chi tiêu. Theo bà Caroline Teti, các cuộc thảo luận ở cấp độ toàn cầu về những lợi ích và bất cập của UBI vẫn được tiếp tục trong thời gian qua. Kết quả của thử nghiệm sẽ giúp trả lời câu hỏi: liệu người dân sẽ ỷ lại vào sự hỗ trợ hay kích thích họ có thêm ý chí, quyết tâm sáng tạo đóng góp cho xã hội?
UBI giúp người dân sửa sang gia cửa. Ảnh: AP
Các thử nghiệm về chi trả UBI được thực hiện ở các quốc gia khác nhau trong thời gian qua. Năm 2017, Phần Lan đã bắt đầu triển khai các khoản hỗ trợ UBI từ Chính phủ. Mỗi tháng, 2.000 công dân thất nghiệp được lựa chọn ngẫu nhiên sẽ nhận được khoản tiền 560 euro miễn thuế. Kết quả đánh giá thí điểm sẽ được công bố vào cuối năm 2019. Tác giả của chương trình thí điểm này là Hệ thống an sinh xã hội Phần Lan Kela. Giới chức Phần Lan tin rằng, với khoản tiền này, những người thất nghiệp hay đang có thu nhập bấp bênh có thể chuyên tâm làm việc, thay vì phải đối mặt các vấn đề “cơm áo gạo tiền” hằng ngày.
Theo kết quả nghiên cứu của các chuyên gia Ngân hàng Thế giới (WB) và Đại học Stanford, những người nhận được UBI thường sử dụng khoản tiền này để chi trả cho việc sửa chữa nhà cửa, giáo dục hoặc thành lập doanh nghiệp nhỏ của riêng họ. Theo tính toán của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), năm nước đứng đầu trong danh sách các nước nghèo nhất trên thế giới bao gồm Nam Sudan, Burundi, Malawi, Trung Phi và Yemen. Ở những quốc gia này, GDP bình quân đầu người chưa đến 1.000 USD/năm. Việc triển khai hỗ trợ UBI cho người dân tại đây được xem là cần thiết, nhằm giúp họ thoát nghèo, vươn lên làm giàu cho bản thân và xã hội.