Theo BBC, matka, còn gọi là "bình mát", là một vật dụng quen thuộc trong các gia đình Ấn Độ từ xa xưa, với những ghi chép sớm nhất được tìm thấy là từ nền văn minh Harappan, hơn 3.000 năm trước. Được làm từ đất nung, matka có khả năng làm mát nước thông qua cơ chế bay hơi. Khi nước thấm vào thành bình, nó sẽ lấy đi nhiệt của bình rồi bay hơi từ đó khiến cho nhiệt độ bên trong bình giảm xuống, làm mát lượng nước còn lại trong bình.
Trong bối cảnh nắng nóng gay gắt, các giải pháp làm mát hiện nay đang nhận được ngày càng nhiều sự quan tâm và đầu tư tại Ấn Độ. Với cơ chế làm mát đơn giản nhưng hiệu quả, matka đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều sáng tạo mới.
Monish Siripurapu, người sáng lập và kiến trúc sư chính của công ty CoolAnt, đã kết hợp chất liệu đất nung với các kỹ thuật hiện đại để tạo ra tháp giải nhiệt tên “Tháp Beehive”. Tháp Beehive mô phỏng hình dạng tổ ong, sử dụng đất nung để làm mát không khí. Nước được bơm qua hệ thống đất nung, giúp giảm nhiệt độ chung quanh một cách đáng kể. Từ khi tạo ra chiếc Beehive đầu tiên, công ty đã thành công lắp đặt 35 tháp giải nhiệt tại các trường học, không gian công cộng, sân bay và tòa nhà trên khắp Ấn Độ.
Ngoài ra, các nhà kiến trúc cũng đang ứng dụng vật liệu đất nung vào thiết kế tòa nhà của họ. Công ty kiến trúc A Threshold sử dụng gạch đất nung để xây dựng các vách ngăn và mái nhà cản nhiệt. Ngoài ra, phải kể đến máy điều hòa không khí bằng đất nung do các sinh viên kỹ thuật cơ khí ở Ấn Độ chế tạo, hoạt động bằng cách sử dụng quạt để hút và đẩy không khí qua bình đất nung ướt, mang lại hiệu quả làm mát tương tự như các máy điều hòa thông thường.
Phương pháp làm mát truyền thống bằng bình đất nung đang dần được "hồi sinh" để ứng dụng sáng tạo tại Ấn Độ, góp phần giải quyết vấn đề nóng bức. Đây là minh chứng cho sức sống bền bỉ của tri thức truyền thống và tiềm năng vô hạn của chúng khi kết hợp với khoa học kỹ thuật hiện đại.
