1. Sức mạnh của Đảng được nuôi dưỡng và không ngừng phát triển bởi sức mạnh của dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại. Gắn bó máu thịt với nhân dân và dân tộc đã làm cho Đảng ta tìm thấy bảo đảm xã hội bền vững và vô giá đối với sinh mệnh của mình, làm nên sức sống và sức chiến đấu của mình. Đó là lòng dân, sức dân, là ý chí, nguyện vọng và khát vọng Độc lập - Tự do - Hạnh phúc của nhân dân và dân tộc.
Vì dân, đó là mục đích, động cơ chiến đấu hy sinh của Đảng, là lý do duy nhất về sự tồn tại của Đảng. Triết lý Hồ Chí Minh cô đúc chỉ vào một chữ “Dân” mà nói lên tất cả, có lý tưởng, mục tiêu cách mạng và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân; có giá trị cao quý nhất là nhân dân, “trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân”, có sức mạnh không gì phá vỡ nổi là sức mạnh đoàn kết của muôn dân trên thế giới này - đó là dân tộc và nhân loại.
Tin dân, tin vào tài trí, sáng kiến, sáng tạo của dân, tin vào đức hy sinh và lòng dũng cảm, vào tình nghĩa thủy chung son sắt, vị tha, nhân ái và bao dung của dân, tin vào sức mạnh đoàn kết, đại đoàn kết của toàn dân làm nên chiến thắng - đó là trí tuệ của Đảng kiểu mới thấu hiểu quy luật của muôn đời và nhận rõ nguyên lý căn bản của vận động lịch sử - nguyên lý về vai trò của quần chúng sáng tạo ra lịch sử. Đó còn là đạo lý, đạo đức của Đảng - Đảng sinh ra từ lòng dân tộc, lớn lên và trưởng thành trong sự nuôi dưỡng, chở che, đùm bọc, bảo vệ, hy sinh của nhân dân.
Trách nhiệm cao nhất với dân, đó là thước đo về lòng trung thành của Đảng với nhân dân, với sự nghiệp mà dân tộc và nhân dân giao phó, ủy thác cho Đảng, nhất là khi Đảng ở vào vị thế Đảng cầm quyền, nhận lấy trọng trách lãnh đạo Nhà nước và xã hội.
Thực thi trách nhiệm ấy, từ việc nhỏ đến việc lớn, trước mắt cũng như lâu dài, thường trực trong tâm trí và hành động của toàn Đảng, của từng tổ chức Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là của các cấp ủy và những người đứng đầu, đó là minh chứng thực tiễn về năng lực, phẩm chất của Đảng cách mạng và người cách mạng; là cơ sở xác lập uy tín, ảnh hưởng của Đảng ở trong dân, nó quy định trên thực tế niềm tin của đảng viên và nhân dân đối với Đảng của mình.
2. Lịch sử 83 năm của Đảng, là lịch sử anh hùng và bất khuất.
Đảng vượt qua những thử thách hiểm nghèo, những tình huống khó khăn để tồn tại và phát triển như ngày nay, ngoài sự phấn đấu hy sinh của lớp lớp thế hệ đảng viên còn có sự đóng góp cao quý và thiêng liêng của toàn dân, của cả dân tộc.
Bác Hồ đã nói: Đảng ta là con nòi của Giai cấp công nhân, lịch sử Đảng ta là cả một kho lịch sử bằng vàng. Đó là một khái quát chân thực về giá trị và truyền thống của Đảng.
Sự lãnh đạo của Đảng, kết tinh trí tuệ của Đảng, của dân tộc. Trung ương là “bộ não, là cơ quan thần kinh của Đảng” (chữ dùng của Hồ Chí Minh). Từ đây, những trù tính, những quyết sách chiến lược của Đảng đã ra đời. Hãy nhìn lại lịch sử, ở những mốc, những sự kiện, những thời điểm điển hình nhất.
Cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh 30-31, ngay khi Đảng mới ra đời đã cho thấy sự quật khởi của Đảng và dân ta trong trận chiến đấu mở đầu chống đế quốc phong kiến. Phong trào, lực lượng lúc đó còn non yếu, kẻ thù đàn áp dã man, dìm cách mạng trong máu lửa, tổn thất nặng nề. Mặc dù vậy, bước tập dượt mở đầu của Xô Viết Nghệ Tĩnh đã dẫn đến những cao trào tiếp theo mà đỉnh cao là Cách mạng Tháng Tám 1945, khai sinh ra chế độ dân chủ cộng hòa.
Vừa mới ra đời đã bị thù trong giặc ngoài mưu toan bóp chết từ trong trứng nước. Vậy mà Đảng đã vượt qua, Cách mạng vẫn tiến lên, nhờ mưu lược trí tuệ sáng suốt của Hồ Chí Minh và của Đảng, nhờ công sức của toàn dân, đức hy sinh, lòng dũng cảm của cả dân tộc, thà hy sinh tất cả quyết không chịu làm nô lệ.
Nếu Tuyên ngôn Độc lập đã cáo chung chế độ thực dân, phá tan xích xiềng nô lệ ngót một thế kỷ trên đất nước ta thì Điện Biên Phủ chấn động địa cầu đã đánh bại dã tâm xâm lược của chủ nghĩa thực dân kiểu cũ, lập lại hòa bình ở miền bắc. Cũng ở thời điểm đó, cải cách ruộng đất làm cho người cày có ruộng. Đó là một thành quả vĩ đại. Song những sai lầm mà Đảng mắc phải ở thời kỳ này cũng rất nghiêm trọng. Để hạn chế tổn thất, khắc phục sai lầm, Đảng đã nhanh chóng quyết tâm sửa chữa, công khai tự phê bình và phê bình. Bác Hồ đã công khai nhận trách nhiệm và nêu gương nhận lỗi trước dân. Nhiều lãnh đạo chủ chốt của Đảng, từ Tổng Bí thư Trường Chinh đến Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã nhận trách nhiệm, từ chức và nhận xử lý kỷ luật.
3. Ở thời kỳ đầu đổi mới, tại Đại hội VI, hơn một phần tư thế kỷ trước đây, trước tình hình khó khăn chồng chất khó khăn, đất nước lâm vào một cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng. Đảng đã công khai tự phê phán những khuyết điểm sai lầm trong chỉ đạo chiến lược, do chủ quan, tả khuynh, duy ý chí. Đảng khởi xướng đổi mới và quyết tâm đổi mới, tự đổi mới chính mình để thúc đẩy đổi mới xã hội. Vào lúc đó, trên diễn đàn Đại hội, Tổng Bí thư Trường Chinh đã nói: Đảng phải làm hết sức mình để xứng đáng với niềm tin của dân, để không phụ lòng dân. Đây là thời điểm vô cùng phức tạp, khó khăn, khi Liên Xô và Đông Âu đổ vỡ thể chế, hệ thống xã hội chủ nghĩa tan rã. Đảng biết dựa vào dân, có dân giúp sức và hậu thuẫn, ý Đảng - lòng dân - phép nước là một nên đổi mới đã từng bước gặt hái được những thành tựu, đem lại lợi ích thiết thực cho dân thụ hưởng. Thời cơ đã đón kịp. Thách thức đã vượt qua. Cuộc thoát hiểm này là một minh chứng cho sức mạnh của Đảng, sức sáng tạo của dân và sức sống của dân tộc. Chính nhờ phát huy được sức mạnh đại đoàn kết toàn dân mà Đảng đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách. “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Và, như Bác Hồ đã tổng kết: Làm cho dân hiểu, dân tin, dân ủng hộ, dân giúp đỡ và dân bảo vệ thì cách mạng sẽ thành công, Đảng sẽ bền vững trong lòng dân.
Bài học về tôn trọng quy luật khách quan, bài học coi dân là gốc của nước đã thường xuyên được tổng kết và nhấn mạnh trong thời kỳ Đổi mới. Mỗi lần vượt qua khó khăn, thử thách là mỗi lần Đảng trưởng thành, rèn luyện thêm dũng khí và bản lĩnh. Nghị quyết Trung ương 4, khóa XI về những vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng đang được tiếp tục triển khai thực hiện. Đảng nêu cao trách nhiệm trước dân để tự phê bình và phê bình, vượt qua suy thoái, yếu kém, lấy lại lòng tin của dân, làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh để hết lòng phục vụ nhân dân. Dân tin Đảng và phó thác, kỳ vọng rất nhiều vào Đảng của mình. Càng trong những lúc khó khăn như hiện nay, Đảng càng phải có dũng khí và bản lĩnh vượt lên, làm tất cả vì cuộc sống và hạnh phúc của nhân dân.
* “...nếu Đảng ta không thật vững vàng về chính trị, tư tưởng; không thống nhất cao về ý chí, hành động; không trong sạch về đạo đức, lối sống; không chặt chẽ về tổ chức; không được nhân dân ủng hộ, thì không thể đứng vững và đủ sức lãnh đạo đưa đất nước đi lên.”
(Trích phát biểu bế mạc Hội nghị T.Ư 4, khóa XI của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ngày 31-12-2012)
