Chính phủ Uzbekistan thời gian qua đã đầu tư mạnh vào một loạt các dự án nghệ thuật và kiến trúc đầy tham vọng nhằm quảng bá nghệ thuật quốc gia trên trường quốc tế, trong đó phải kể đến dự án Bảo tàng Nghệ thuật Nhà nước mới được khánh thành ở Thủ đô Tashkent. Công trình này được kỳ vọng sẽ trở thành không gian triển lãm lớn nhất Trung Á.
Odil Mukhamedov, 26 tuổi, đã nhìn thấy tiềm năng của lĩnh vực nghệ thuật khi anh thành lập cộng đồng sáng tạo Moc năm 2019. Ý tưởng này xuất hiện khi anh nhận ra các nghệ sĩ trong nước không có không gian, nền tảng nào để chia sẻ các tác phẩm nghệ thuật của mình. “Chúng tôi bắt đầu tập hợp những người làm nội dung sáng tạo mà chúng tôi biết, từ nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhà thiết kế, kiến trúc sư… Cộng đồng bắt đầu mở rộng và sau đó chúng tôi hiểu rằng tiềm năng của những người sáng tạo ở Uzbekistan là rất lớn”, Odil cho biết.
Cũng theo Odil, khi không có nền tảng và cơ hội, rất khó để làm việc trong lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật. Trong khi đó, đối với một người trẻ, việc chuyển đến sinh sống và làm việc ở một thành phố khác dễ dàng hơn nhiều. Do đó, Odil cùng các cộng sự đã nghĩ cách tìm động lực cho thế hệ trẻ để họ có thể ở lại đất nước và tạo ra các dự án của mình. Cộng đồng Moc trong những năm qua đã tổ chức các lễ hội nghệ thuật độc lập trên khắp Uzbekistan, bao gồm một lễ hội âm nhạc điện tử ở vùng sa mạc biển Aral và Tashkent với sự quy tụ của nhiều nghệ sĩ, nhà hoạt động môi trường… “Chúng tôi thấy nền kinh tế của đất nước đang phát triển, vì vậy đã đến lúc những người sáng tạo trẻ tuổi phải đứng lên đóng góp cho đất nước”, Odil khẳng định.
Theo CNN, kể từ năm 2016, quốc gia đông dân nhất Trung Á đã thực hiện nhiều các cải cách chính trị và kinh tế như gỡ bỏ các rào cản thương mại, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và mở cửa thị trường ngoại hối. Việc thúc đẩy những ngành công nghiệp sáng tạo được coi là sự mở rộng của các mục tiêu đó.
Với 40% dân số Uzbekistan dưới 25 tuổi, những người trẻ Uzbekistan đã tận dụng mạng xã hội để tiếp cận khán giả toàn cầu bằng nội dung của họ. Cựu vận động viên thể dục dụng cụ và siêu sao mạng xã hội Asal Saparbaeva, được biết đến với cái tên Littos, đã thu hút hàng trăm triệu lượt xem trên TikTok và gần 15 triệu người theo dõi trên các kênh mạng xã hội khác của cô trên toàn thế giới. Với phong cách thể thao độc đáo, Asal đã xây dựng thương hiệu của riêng mình trên mạng xã hội bắt đầu từ thời kỳ đại dịch Covid-19. Từ đó, kênh của cô thường tải lên 5-6 video tập thể thao mỗi ngày. Ngôi sao này cho biết, muốn truyền cảm hứng đến các phụ nữ ở Trung Á hãy tham gia thể thao và tiếp tục làm những gì họ yêu thích sau khi kết hôn.
Tại Tashkent, trước khi Bảo tàng Nghệ thuật Nhà nước mở cửa, Human House Gallery là trung tâm của các nghệ sĩ địa phương trong hơn 20 năm. Người sáng lập kiêm Giám đốc Lola Saifi cho biết đất nước đã thay đổi rất nhiều trong 5 năm qua. “Việc kinh doanh ở Uzbekistan đã trở nên dễ dàng hơn. Nhiều khu vực hiện chứng kiến sự tăng trưởng. Đối với nền kinh tế sáng tạo, tôi nghĩ chúng ta vẫn đang ở giai đoạn đầu”. Theo các nghệ sĩ địa phương, dù những dự án mang tính bước ngoặt nhận được sự hỗ trợ chính thức từ chính phủ, song rất khó để tiếp cận được nguồn hỗ trợ tài chính ở cấp cơ sở.
Nền kinh tế sáng tạo đang được công nhận rộng rãi. Tháng 10 tới, Uzbekistan sẽ tổ chức Hội nghị thế giới lần thứ 4 về kinh tế sáng tạo nhằm mục đích phục hồi các lĩnh vực sáng tạo bị ảnh hưởng nặng nề do đại dịch. Với những thay đổi thời gian qua, Odil bày tỏ hy vọng vào tương lai của những nhà sáng tạo trẻ: “Sẽ mất một thời gian, nhưng chúng ta đã thấy rằng rất nhiều thứ đã cải thiện và đó sẽ tiếp tục là điểm then chốt để cả đất nước phát triển. Chúng tôi thật sự tin rằng những người sáng tạo có thể đưa đất nước lên một tầm cao kinh tế mới”.
