Bài thơ Ông đồ của Vũ Ðình Liên ra mắt lần đầu năm 1936, trên báo Tinh hoa. Hẳn nhiều bạn trẻ hôm nay sẽ lấy làm ngạc nhiên khi biết rằng, trên báo Phong hóa số ra vào tháng giêng năm ấy, có đăng truyện ngắn Ông đồ nho của nhà văn Thạch Lam, một truyện ngắn khi đọc ta có cảm tưởng như đó chính là xuất xứ cho bài thơ của Vũ Ðình Liên, hoặc giả - là sự triển khai bằng văn xuôi bài thơ nói trên. Sở dĩ khẳng định điều này vì hai bài có sự gần gũi về ý tưởng, về tinh thần với nhau lắm.
Vì nhiều bạn đã thuộc bài thơ Ông đồ, tôi chỉ xin trích một số nội dung, một số đoạn trong truyện ngắn Ông đồ nho của Thạch Lam. Thí dụ: 'Mỗi năm Tết đến, ngày phiên chợ cuối năm, bao giờ cũng có một ông đồ đến thuê cái hiên nhà tôi để viết câu đối bán. Ông là người đã già, râu tóc đã bạc phơ cả và chữ viết rất tốt. Vì vậy, chữ ông viết ra bán rất chạy, và người ta tranh nhau mua'. Có một điểm hơi khác với bài thơ của Vũ Ðình Liên (ông đồ chịu sự tác động của một xã hội đang trên đà Âu hóa, bút lông được thay bằng bút sắt), ông đồ trong truyện của Thạch Lam đã bị mất khách vì một người bán tranh Tàu. Tranh của anh chàng này vẽ những cô gái hồng hào, mũm mĩm, giá lại rẻ, khiến không ai thiết gì mua câu đối của ông cụ nữa. Nhà văn Thạch Lam đã viết về tình cảnh này của ông cụ bằng một đoạn văn thật cảm động: 'Cụ ngồi suốt buổi chợ mà không bán được tí gì. Cụ thu xếp bút nghiên gọi tôi đến ẵm vào lòng rồi bảo rằng: 'Năm nay không có xu nào cho em ăn quà em ạ!'. Tôi ngẩng lên thì thấy ông cụ rơm rớm nước mắt. Ðến tối, thầy tôi ra đòi tiền thuê hiên, ông cụ không có, thầy tôi bắt ngay cái bút và hai vế câu đối rồi đuổi ông cụ đi. Từ năm sau, tôi không thấy cụ đem bán chữ nữa. Hỏi người vú tôi thì vú bảo nghe đâu ông cụ nghèo túng đã chết từ tháng giêng kia rồi và không có con cái gì cả'.
Tuy có một vài tiểu tiết khác nhau, nhưng ở bài thơ của Vũ Ðình Liên và truyện ngắn của Thạch Lam đều có một điểm chung: Ðó là lòng thương người vô hạn. Ðọc xong hai tác phẩm nói trên, chúng ta không thể nén được lòng thương cảm.
