Burkina Faso chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Chính phủ Burkina Faso đã hợp tác với Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF), Quỹ Toàn cầu chống HIV/AIDS, lao và sốt rét cho ra mắt một ứng dụng số hóa dữ liệu, đồng thời đào tạo nhân viên y tế, giúp cải thiện việc chăm sóc và theo dõi bệnh nhân.
0:00 / 0:00
0:00
Alizeta nhập dữ liệu người bệnh trên ứng dụng mHealth. Ảnh: LE MONDE
Alizeta nhập dữ liệu người bệnh trên ứng dụng mHealth. Ảnh: LE MONDE

Ở Pibsé, một ngôi làng nhỏ ở trung tâm phía nam của Burkina Faso, tất cả các bà mẹ đều biết đến Alizeta Congo. Ngay khi con của họ bị sốt hoặc ho, các bà mẹ lập tức đến nhà Alizeta để xin tư vấn. Dù mới 26 tuổi và chỉ tốt nghiệp tiểu học, song Alizeta được người dân nơi đây mệnh danh là “Lafi naba”, trong tiếng địa phương có nghĩa là “Người giỏi nhất về chăm sóc sức khỏe”. Alizeta đã làm việc như một nhân viên y tế cộng đồng từ sáu năm nay. “Đôi khi các bà mẹ đến tìm tôi khi tôi đang gặt lúa trên cánh đồng hoặc thậm chí đánh thức tôi vào ban đêm, tôi đều sẽ có mặt. Tôi rất vui khi được giúp đỡ cộng đồng của mình”, Alizeta cho biết.

Theo số liệu thống kê của UNICEF, tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh tại Burkina Faso vẫn ở mức cao, ước tính khoảng 82 ca tử vong/1.000 ca sinh. Sốt rét, nhiễm trùng đường hô hấp và tiêu chảy là ba bệnh gây tử vong nhiều nhất ở trẻ em dưới 5 tuổi. Các bác sĩ cho biết, một số trường hợp có thể tránh khỏi tử vong nếu được điều trị kịp thời. Để cải thiện tình hình, nhà chức trách đã thông qua chiến lược y tế cộng đồng quốc gia vào năm 2018 và tuyển dụng khoảng 17.000 tình nguyện viên y tế tại các ngôi làng biệt lập của đất nước 21 triệu dân này. Các tình nguyện viên đóng vai trò kết nối giữa nhân viên điều dưỡng và cộng đồng của họ.

Dù vậy, ở đất nước có tỷ lệ 1 bác sĩ/10.000 dân theo khảo sát vào năm 2019, nhà chức trách Burkina Faso vẫn cần hành động nhiều hơn. Năm 2022, nước này đã hợp tác với UNICEF ​​và Quỹ Toàn cầu chống HIV/AIDS, lao và sốt rét phát triển một ứng dụng di động được gọi là “mHealth”, giúp số hóa dữ liệu nhằm mục đích cải thiện việc chăm sóc và theo dõi sức khỏe bệnh nhân, cũng như kiểm soát tại chỗ các kho dự trữ thuốc.

Alizeta cho biết, ứng dụng mHealth khá hữu ích. Tại mỗi lần khám, cô tạo một tệp trong ứng dụng và trả lời một bảng câu hỏi, thí dụ “Trẻ có sốt không? Bé có thể uống hoặc bú mẹ không?” Sau khi hoàn thành biểu mẫu, chương trình sẽ chẩn đoán và chỉ định phương pháp điều trị. Ứng dụng này cũng cho thấy kho thuốc có sẵn trong làng của Alizeta.

Điều dưỡng viên Henriette Loué của trạm y tế Gana, trung tâm điều trị của bảy ngôi làng, bao gồm Pibsé chia sẻ: “Trước đây, sổ đăng ký bệnh nhân hay bị thất lạc hoặc thiếu giấy tờ. Với ứng dụng này, mọi thứ trở nên đơn giản và đáng tin cậy hơn”. Loué cũng cho biết, thời gian trước, hầu hết ca bệnh phải đi bộ hoặc đi xe đạp khoảng 8km để tới trạm y tế. Trong mùa mưa, từ tháng 6 đến tháng 8, thời gian bùng phát của các ca bệnh sốt rét, con đường dẫn đến Gana thường xuyên bị ngập lụt. Khó tiếp cận trạm y tế, người bệnh thường tự ý mua thuốc. Điều này rất nguy hiểm. Thậm chí, nhiều bệnh nhân nếu không được chăm sóc nhanh chóng, có nguy cơ bị biến chứng nặng nề.

Kể từ đầu năm 2022, khi ứng dụng mHealth ra đời, 50 nhân viên y tế đã được trang bị điện thoại và đang sử dụng giai đoạn thí điểm của ứng dụng nói trên. Với ứng dụng này, 14 nhân viên y tế cộng đồng có thể điều trị trung bình một trăm bệnh nhân mỗi tháng trong làng của họ. Henriette Loué thừa nhận: “Ứng dụng giúp chúng tôi cảm thấy nhẹ nhõm hơn”. Trước đây, trạm y tế Gana thường xuyên bị quá tải vì số lượng bệnh nhân lên đến 400 người mỗi tháng, trong khi chỉ có sáu nhân viên y tế.

Trước những tín hiệu tích cực từ mHealth, giới chức Burkina Faso dự kiến vào năm 2023, bảy khu vực sẽ được triển khai ứng dụng này. Mục tiêu dài hạn là bao phủ tất cả các thôn, bản cách xa các cơ sở y tế. Theo dự báo của Bộ Y tế Burkina Faso, phương pháp tiếp cận cộng đồng sẽ ngăn ngừa được khoảng 30.000 ca tử vong sơ sinh hoặc bà mẹ có thai trong năm tới. Ngoài việc cứu sống người bệnh, việc số hóa dữ liệu còn giúp tăng cường hiệu quả của hệ thống y tế quốc gia.