Sống bền vững cùng tre
"Khi lắng nghe tiếng nói từ đầu dây bên kia, suy nghĩ của tôi là: Họ gọi nhầm số rồi! Ở Indonesia, tre được xếp vào nhóm vật liệu rẻ tiền. Mọi người thường mong muốn có một không gian sống kiểu phương Tây, với những tòa nhà phủ đầy kính. Do đó, để thuyết phục người dân sử dụng tre không hề đơn giản"- Orin Hardy bộc bạch.
Chàng trai người Canada không nhớ mình đến Indonesia từ bao giờ. Chỉ biết rằng, bố của anh, ông John Hardy, với mong muốn tìm kiếm loại vật liệu xây dựng bền vững thay thế cho gỗ, đã đưa gia đình đi nhiều nơi, để rồi lựa chọn định cư tại hòn đảo được xem như trung tâm của phong trào kiến trúc từ tre của thế giới.
Ngôi làng nơi Hardy lớn lên tại Bali nằm ven sông, được bao quanh bởi rừng rậm nhiệt đới. Ngày ngày chứng kiến sự mất kết nối giữa con người với thiên nhiên, Orin Hardy dần thấu hiểu sự lựa chọn của cha. Anh quyết định theo học ngành môi trường tại Trường cao đẳng Evergreen (Washington, Mỹ).
"Nếu xét đến sự gia tăng không ngừng của dân số thế giới, các tòa nhà chọc trời được xem như phương án cần thiết. Thế nhưng, việc kiến trúc hiện đại phần lớn tập trung vào tính kinh tế và chức năng sử dụng cũng khiến những nét đẹp văn hóa truyền thống dễ dàng bị bỏ lại phía sau. Bởi vậy, con người đôi khi cảm thấy lạ lẫm, trong chính những khối hộp bê-tông của mình"- Orin Hardy tự vấn.
Anh cùng vợ, chị Maria Farrugia, quay lại Bali năm 2012. Họ xây dựng trang trại nuôi trồng thủy sản có tên Kul Kul. Cả hai dành phần lớn thời gian để kiến tạo không gian sống gần gũi với thiên nhiên, đồng thời phối hợp với các chuyên gia địa phương phổ biến kiến thức về nông nghiệp xanh tới cộng đồng, thông qua thiết kế nuôi trồng thủy sản, làm vườn và lối sống thân thiện với môi trường.
Do Kul Kul Farm được xây dựng hoàn toàn bằng tre, đôi vợ chồng trẻ dần nhận thấy sự quan tâm ngày càng lớn của mọi người về kiến trúc bền vững. Với sự giúp đỡ của bố và chị gái (đều là những kiến trúc sư nổi tiếng), Bamboo U ra đời.
![]() |
Orin Hardy (bên phải) nỗ lực đưa những thiết kế tre vào cuộc sống. |
Trên "đôi cánh" công nghệ
Chỉ cần đi bộ năm phút từ khuôn viên của Bamboo U, giữa khu rừng xanh mát tại Bali, bạn có thể khám phá hàng loạt công trình xây dựng bằng tre có thể khiến bạn phải thốt lên kinh ngạc, như một ngôi nhà sáu tầng, trường học cho trẻ em, những cây cầu có khả năng chịu được sức nặng của một chiếc ô-tô…
Mục tiêu của Bamboo U là trao quyền thiết kế các tòa nhà đẹp và tiện dụng cho mọi người. Bên cạnh tính bền vững được đặt ở trung tâm mọi quy trình sáng tạo, sự đổi mới sẽ được kết hợp nhuần nhuyễn với phương pháp truyền thống.
Không dễ để các kiến trúc sư có thể cụ thể hóa tầm nhìn của mình hay giải thích tường tận với những người thợ thủ công về thiết kế, như những mái vòm tre với nhiều hình dạng phức tạp, tại Bamboo U, các công cụ thiết kế tham số, sự hỗ trợ của máy tính và đặc biệt là công nghệ thực tế tăng cường (AR) đã giúp khai phá tiềm năng của tre theo những cách chưa từng có.
Cụ thể, khi đeo kính AR, cả kiến trúc sư, thợ thủ công đều có thể đồng thời xem và tương tác với các mô hình thiết kế 3D. AR trực quan hóa tại chỗ các mô hình phức tạp, mô tả rõ ràng các yếu tố thiết kế (vốn khó chuyển tải trên giấy hoặc trong các mô hình vật lý), cũng như khắc họa chi tiết ngôn ngữ kỹ thuật bằng hình ảnh ba chiều. Từ đó, khoảng cách giữa nhà thiết kế và thợ thủ công được thu hẹp đáng kể.
Green School - trường học bằng tre phục vụ các học sinh từ lứa tuổi mẫu giáo tới trung học phổ thông, công ty thiết kế IBUKU, Kul Kul Farm và Bamboo U đã tạo thành công một hệ sinh thái những công trình kiến trúc được làm hoàn toàn bằng tre. Đây là nỗ lực của các thành viên nhà Hardy nhằm chia sẻ kiến thức và kỹ năng thiết kế, xây dựng các kiến trúc tre bền vững tới cộng đồng.
Không những vậy, Orin Hardy còn muốn phát triển Bamboo U trở thành một trường đại học đích thực, với các chương trình được công nhận trên toàn thế giới. Hiện tại, các khóa học đang thu hút hơn 1.000 học viên, và đã tạo nên hơn 30 cấu trúc tre độc đáo. Bên cạnh các kiến thức cơ bản về kiến trúc tre bền vững, học viên được trải nghiệm và được đào tạo bởi chính những người thợ thủ công cùng những nhà thiết kế đã tạo nên các tòa nhà tre. Quá trình tìm hiểu đó đồng thời là hướng đi nhằm gợi mở những khả năng tiềm ẩn cũng như giá trị thẩm mỹ, để định dạng tương lai tiềm năng của tre với tư cách là vật liệu xây dựng.
Orin Hardy đam mê tre. Anh muốn tập hợp và đào tạo một thế hệ các nhà thiết kế, kiến trúc sư và kỹ sư mới, những người cam kết xây dựng những công trình sinh thái tôn trọng thiên nhiên. Điều đó khiến Kenzo Parfums không chỉ lựa chọn anh làm gương mặt đại diện cho dòng nước hoa mới, mà còn tài trợ nhiều suất học bổng để "giấc mơ tre" của Hardy ngày càng được nhân rộng.
"Hãy thức dậy mỗi sáng và cố gắng thay đổi cuộc sống của bạn từng chút một. Bạn sẽ ngạc nhiên với tương lai của mình. Cũng giống như Bamboo U, không dễ để mọi người tin tưởng và sử dụng tre như vật liệu xây dựng bền vững. Tuy nhiên, chúng tôi không ngần ngại thuyết phục từng người một, trước khi lan tỏa tới cộng đồng"-Orin Hardy khẳng định.