1/ Ngay từ giữa tháng 11 đã thấy họa sĩ Đỗ Phấn lúi húi chuẩn bị giấy, mực vẽ tranh lợn tặng bạn bè. Có năm ông vẽ đến tận Giao thừa. Đối với ông, vẽ tranh con giáp là một trò chơi thư giãn của nghề vẽ, cũng là cách để rèn nghề. Đồng thời việc này lại mang đến niềm vui, niềm hạnh phúc cho bạn bè được tặng tranh. Vì thế, trung bình mỗi năm ông vẽ chừng 70-80 bức tranh con giáp tặng bạn bè, một vài bức được họa sĩ tặng để làm đấu giá cho các hoạt động xã hội có ý nghĩa…
Theo họa sĩ Đỗ Phấn, dù đã vẽ con giáp suốt hơn 20 năm qua, song không phải là con nào cũng dễ vẽ. “Thế nhưng hình như những con vật khó vẽ lại càng kích thích tôi tìm tòi sáng tạo hơn”, Đỗ Phấn nói, và cho biết, xuân Kỷ Hợi cũng là một năm phải vẽ nhiều. Ông bị bạn bè nhắc vẽ tặng tranh nên bắt tay vẽ khá sớm. Con lợn hồn nhiên, có thể vẽ tung tẩy, phóng bút với các hòa sắc khác nhau.
Họa sĩ Thành Chương, họa sĩ Phạm An Hải cũng đã hoàn thành những bức tranh lợn để trưng bày trong triển lãm “Tranh Tết” tại Đông A Gallery (115 Nguyễn Thái Học, Hà Nội) vào ngày 15-1. Triển lãm còn quy tụ nhiều tác phẩm vẽ chú lợn ủn ỉn đáng yêu của các họa sĩ đương đại khác như: Phạm Kiên, Phạm An Hải, Đỗ Dũng, Phạm Bình Chương… Còn nhà điêu khắc Đinh Công Đạt cũng sớm đưa ra những chú lợn ỉ - loại lợn trong tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống - tượng trưng cho sinh sôi no đủ.
Với họa sĩ Lê Trí Dũng, ngay từ khi trước Tết Dương lịch đã thấy ông giới thiệu những bức tranh lợn với bảng mầu ấm áp. Bộ tranh của họa sĩ Lê Trí Dũng luôn cho thấy ông dồi dào ý tưởng vẽ tranh về đề tài con giáp… Theo họa sĩ Lê Trí Dũng, ông thường vẽ tranh con giáp trên những tấm bìa carton và chất liệu là acrylic, nhũ bạc... Năm nay con lợn biểu thị sự no đủ, khi vẽ Lê Trí Dũng thường hướng tới yếu tố sum vầy, sinh sôi nảy nở…
Trong khi đó, nhóm họa sĩ G39 của họa sĩ Lê Thiết Cương đã hoàn thành nhiều tác phẩm cho triển lãm “Hợi Dome” khai mạc ngày 1-2. Mấy năm nay nhóm họa sĩ này được nhiều người yêu nghệ thuật chờ đợi những triển lãm về con giáp vào dịp áp Tết. Quy tụ nhiều họa sĩ với các phong cách khác nhau, vẽ trên nhiều chất liệu khiến cho các con giáp của G39 hấp dẫn nhiều đối tượng. Năm nay, họa sĩ Tào Linh giới thiệu những bức tranh lợn vẽ trên giấy dó; họa sĩ Lê Thiết Cương vẽ lợn trên bình gốm, lọ hoa; còn họa sĩ Phạm Trần Quân đưa lợn lên đĩa gốm và nặn lợn gốm độc đáo…
2/ Cái lệ vẽ tranh con giáp chơi xuân được khởi sự từ bao giờ, ai là người “lĩnh xướng” đến nay vẫn chưa có câu trả lời chính xác. Song nhiều người vẫn còn nhắc đến những danh họa như Bùi Xuân Phái, Nguyễn Tư Nghiêm… thường vẽ tranh con giáp mỗi dịp chờ đón Tết. Họa sĩ Bùi Xuân Phái thì hay phóng bút vẽ trên bất cứ chất liệu gì, từ tờ báo cũ đến vỏ bao thuốc lá, rồi tặng bạn bè như một lời chúc xuân ý nghĩa.
Họa sĩ Đỗ Phấn kể, ông được chứng kiến thú vui vẽ và tặng tranh con giáp từ khi còn nhỏ. “Ngày ấy, mỗi dịp Tết họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm đều tặng bố tôi một bức tranh con giáp như vậy. Khỏi phải nói ông cụ trân trọng quý hóa bức tranh ấy đến mức nào. Nhà nghèo không có tiền để đóng một chiếc khung kính lồng tranh vào, ông cụ phải dán nó sau tấm kính cửa sổ ngay cạnh chỗ ngồi. Cánh cửa ấy suốt ngày mở để không ai có thể chạm vào bức tranh được”, họa sĩ Đỗ Phấn kể.
Cũng theo Đỗ Phấn, nhiều người vẽ tranh con giáp, song họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm, Bùi Xuân Phái có nhiều thành công hơn cả và từ rất lâu tranh con giáp của các ông đã vào tầm ngắm của các nhà sưu tập.
Mấy năm nay, bên cạnh chơi tranh dân gian, tranh con giáp do các họa sĩ đương đại vẽ cũng được nhiều người săn đón. Ngoài những người vẽ chủ yếu để tặng bạn bè như họa sĩ Đỗ Phấn, lại có họa sĩ khác trông đợi cuối năm vẽ tranh con giáp để đáp ứng nhu cầu của công chúng yêu mỹ thuật nhưng chưa đủ khả năng mua những tác phẩm lớn.
Tuy nhiên, không phải họa sĩ nào cũng bán được hết “hàng Tết”. Theo họa sĩ Lê Trí Dũng, việc bán tranh cũng khá “phập phù”, năm bán được, năm khó bán vì người mua ngoài trình độ hiểu biết về hội họa còn kén chọn về ý nghĩa tâm linh...
