Trang thơ

Nhân Dân hằng tháng xin giới thiệu cùng độc giả trang thơ Tết.
Minh họa trang thơ: ĐẶNG TIẾN
Minh họa trang thơ: ĐẶNG TIẾN

Với cành đào núi

ĐOÀN VĂN MẬT

Từ núi trở về
cành đào mải miết nở hoa
nở như dáng người đàn bà
lặng thầm trên đá

nở như bóng người già
vò võ những đêm lạnh giá
ngàn ánh mắt đăm chiêu củi lửa

nở như dòng Nho Quế
thắt lòng địu nước về xuôi
làm chiếc gương soi đất soi trời

nở như những cuộc đời
gắn mình vào cương thổ
hóa thân cùng đất đai.

Tất niên cafe Tùng Đà Lạt

NGUYỄN THÁNH NGÃ

Đã xa cafe Tùng gần mười năm
Tôi trở về tất niên giọt đắng
Nghe mùi thơm đơm từng giọt heo may

Thềm trở lạnh
Những người già đội mũ phớt
Đi qua lặng lẽ tuổi mình
Gót giày mòn phố núi

Tôi ngồi nghe nắng thủy tinh
Lanh canh chạm cốc
Chiếc thìa tôi vớt nỗi nhớ lên môi

Chợt thấy Trịnh Công Sơn ngồi đó
Mà tiếng đàn rất xa
Xa như năm cũ không đường
Chờ Nguyên Đán em về rét ngọt

Năm mới sẽ sang
Ngay chỗ ngồi năm cũ
Ly cafe sẽ già đi trong mùi vị ân cần...

Cây trong đền thờ

TRẦN ANH THÁI

Giữa vùng cao đá núi thâm trầm
Trên đỉnh chóp một mầm cây bật lên muốt trắng
Gió sớm thầm thì thức dậy ban mai
Và những cơn giông vô hồi cũng bất ngờ tràn tới
Lời nhắn gửi tương lai

Và như thế từng ngày cây lớn lên giữa muôn trùng trắc ẩn
Rễ bám sâu vào đá hóa sinh
Nhiều phút giây bừng sáng hào quang hoa ngàn rực rỡ
Sắc màu dâng chất ngất một vùng
Hương thơm quyện đầy chiều nắng tỏa
Bay ngang qua ánh sáng mặt trời

Cũng không ít khi bão tố mưa giông không hiếm ngày nắng lửa
Mặt đất phủ đầy bụi bặm tàn tro
Thầm nuối tiếc những ban mai xa xưa tinh khiết

Không khuất phục nên hứng nhiều trận bão
Bầm dập đớn đau sống chết cận kề
Những khi ấy đá là cột rường dựng tường thành nương tựa
Tôn cao bóng mát chở che
Qua nắng cháy mưa nguồn qua dập vùi dâu bể
Cây sinh ra như tự trên đời
Đến giữa thế gian khắc hồn mình trong đá
Hóa kiếp vào bất tử muôn sau...
_____________
Đền thờ Uy viễn Cao sơn Dương Tự Minh tại Thái Nguyên

Một sớm xuân

LỮ MAI

Cây lá nhu mì
gửi mặt hồ giấc xanh thủ thỉ
xuân nương nhịp bước hiên nhà
bông bưởi trắng ngón cài tha thướt

người khai bút
nắn nót một dòng sông
con thuyền ký ức bâng khuâng
đôi bờ chảy trôi rất lạ

người mở ra trang sách
chồi non in ký tự mơ hồ
xuân mời ta tách trà
ngát hương thời tóc xõa.

Bầu trời mùa xuân

P.N.THƯỜNG ÐOAN

đôi mắt anh dẫn em về bầu trời mùa xuân
gam tình nụ đỏ
buổi sáng bung nắng
cỏ mềm ướt giấc mơ say

hẹn hò mùa vui
hừng đông thắp lửa nồng ấm
em đi theo những gợn mây trôi
nhặt màu ngũ sắc đan áo mới

con chim xây tổ trên sườn đồi lốc gió
phím đàn ngã nghiêng men trăm năm
trái thơm báo hiệu phúc lành
âm nhạc màu nho chín
lúng liếng gợi yêu

em vướng tơ hồng trong liêu xiêu ngọt
lóng lánh mùa xuân phía trước
bầu trời là vòng tay
se se lạnh dịu dàng

dư vị và màu sắc của ngày chờ đợi bừng dậy
nảy mầm trên những cành cây khẳng khiu trụi lá
trong mùi trà thơm
lửa như hoa đào

Gió xuân bừng hoa quê nội

PHAN HOÀNG

1.
Gió đan giấc mơ đất phú trời yên

Lần đầu một mình con bay trên bầu trời
Hoàng hôn sân ga cha phập phồng đứng đợi

Như thuở con chập chững bước đi đầu tiên
Và ê a tươi cười tập nói
Cha biết giấc mơ gió đan nối tiếp những chân trời

2.
Gió đã đi đã về đã đến

Cha và con và gương mặt quê hương
Giọng xứ nẫu chưa quen cũng trở nên thân thuộc

Cha gom bão giông làm hành trang rụt rè ra đi
Con mang nụ xanh nắng ấm tự tin trở về
Vượt giá rét mùa đông gió xuân bừng hoa quê nội.

Một thoáng quê

PHẠM CÔNG TRỨ

Không người, không xe, không điện thoại
Xa gần chíu chít tiếng chim thôi
Con đậu trên cành, con trước cửa
Con đâu xà xuống mổ tay người

Pha một ấm trà ngồi độc ẩm
Lâng lâng hưng cảm bước ra vườn
Tay vít cành na, nâng cành ổi
Buồng chuối đợi người để tỏa hương

Lũ trẻ nhà bên chạy sang chơi
Đầy vườn rộn rã tiếng đùa cười
Một cô mèo nhỏ vờn nắng sớm
Vài chú cún con chạy cong đuôi

Chống gậy lần ra phía cánh đồng
Sắp vào mùa gặt lúa vàng bông
Cháu họ mấy người đi thăm lúa
Đứa thì “chào cụ”, đứa “chào ông”

Theo gậy ngõ xưa lọc cọc về
Đầy vườn hoa nắng rải vàng hoe
Nón mê bờ cỏ ôm cần trúc
Sống lại ao nhà một thoáng quê.

Bến đêm

HỮU THỈNH

Mất ngủ
đêm rất dài
tự nhớ mình xa lắc

những cánh rừng cổ thụ
giờ đã mất hay còn
những nụ cười Binh trạm
bây giờ đang ở đâu
áo lính những năm nào
chọn bến đêm trở lại

những tên đất tên người
thức cùng ta
đợi sáng.

Giọt mưa rơi đêm ba mươi

TRẦN KIM HOA

Giọt mưa rơi đêm ba mươi
Rơm rớm bầu trời năm cũ
Rơm rớm cánh đồng lam lũ
Tiễn ngày đi, tiễn mùa đi

Giọt mưa rơi thềm năm cũ
Lí lắc con đường ba mươi
Chân trời sau lưng khép lại
Sang canh có một chân trời

Cây cầu ba mươi mới bắc
Chuyến đò ba mươi sang sông
Con đường ba mươi tở mở
Trót hẹn tầm xuân, bến xuân

Giọt mưa tất niên, giã Chạp
Cập lối giao thừa, bén Giêng...

Đi về phía mặt trời

LÊ CẢNH NHẠC

Ơi Đắk Bla đỏ nặng phù sa
Thuyền độc mộc êm trôi như lá
Thần chiêng, tinh linh, âm thanh đại ngàn
Ánh lửa bập bùng soi bóng nhà rông

Đắk Bla, chiếc tù và thổi xanh thành phố
Thổi xanh huyền sử, thổi xanh núi rừng
Giọt nước lập làng, tiếng đàn T’rưng
Qua bao thăng trầm hùng thiêng Kon Tum

Đắk Bla, sông âm vang tiếng chày Đắk Tô
Giã gạo nuôi quân, rẫy mì cách mạng
Lửa cháy Trường Sơn, Pô Kô dậy sóng
Mỗi chàng trai vươn một tượng đài

Đắk Bla uốn điệu Xoang sơn nữ
Tiếng cồng chiêng ngân rung Kon Plông
Đất về xuôi sao nước ngược dòng
Để nặng lòng với đất trời Tây Nguyên

Chảy theo mặt trời từ Đông sang Tây
Như lòng dân luôn hướng về nguồn sáng
Hướng về mặt trời, hướng về khát vọng
Đắk Bla... Đắk Bla chẳng tắt nắng bao giờ.

Mình bên nhau dưới cổ tháp chiều nay

UÔNG THÁI BIỂU

Anh quỳ bên em mình quỳ bên nhau
dưới chân cổ tháp
Pôshanư thắp lửa ngàn năm trời xanh Phan Thiết

Không lễ hội Rija Nưga, Poh Mbăng Yang hay mùa Katê
không vọng âm trống Ghinăng, kèn Xaranai hay đàn Kanhi
không vũ điệu hoang man Apsara huyền hoặc
không dáng thiên nữ ẩn mình vách tháp
em hiển lộ bên anh da thịt
giữa một buổi chiều có trong sự thật
nhịp thở mình yêu nhau
hòa mạch sinh sôi của cỏ cây và đất

Ta bên nhau
trong vầng sáng tối cao Shiva sáng tạo và hủy diệt
trong u hoài Chiêm nương Pôshanư lạc bước
trong đau thương Chiêm vương Para Chanh vong quốc
Ta bên nhau
nghe rộn rã đền thiêng những mạch đá cựa mình
hổn hển nhịp phồn sinh
nhiệt lượng Linga tỏa ấm Yoni
hào quang rạng rỡ bệ thờ sinh thực khí

Từ đá đen nguyên khối
mắt em cười thay nói
đến bởi ngày yêu
không bởi ngày lễ hội
không Apsara, không Paranưng, không Xaranai
chỉ mình bên nhau dưới cổ tháp chiều nay...

Đón mùa vui

TRẦN NGỌC DIỆP

Những cánh cửa mở thơm mùi hoa mộc
Ngôi làng theo đường chim én bay
Con sông lụa nước xông hương trầm
Những cơn gió hây hây
Mùa khăn áo bay
Và tờ lịch cuối cùng rơi xuống

Mưa bụi giăng mơ giăng tơ
Con mèo nhỏ ngủ quên bên ổ bếp
Bầy trẻ hít hà chiếc áo hoa nguyên nếp
Rồi tản ra như một bầy bướm xinh

Người lính nghỉ chân bên đồi hoàng hôn
Lặng nghe cánh hoa đào nở
Giữ nụ hôn trong ngực áo trấn thủ
Nhịp tim ngân như một quả chuông xanh

Chợ chiều quýnh chân theo
nhịp trống làng
Nồi bánh chưng sôi má người chín đỏ
Bừng tỉnh một ban mai sau rèm cửa
Cựa mình búp non và lá
Mùa ấm vui đang về!

Giọt thời gian

LÊ QUỐC HÁN

Nếu đời không có mùa đôngmấy ai cảm thấu tuổi xuân chóng tànTiếc thương một đóa cúc vàngbách tùng vút thẳng trước ngàn bão dông

Nếu đời không có mùa đôngmấy ai biết quý cầu vồng trong mưaTrời thu trong vắt ngàn xưachồi non nụ biếc giao thừa báo xuân

Quay đều chiếc bánh xe luâncao xanh rót giọt trong ngần thời gian.

Có thể bạn quan tâm

Ký họa chân dung nhà thơ Nguyễn Hùng Vĩ của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

“Em đem mùa hạ rót vào mùa đông”

Những đêm mùa đông chờ Xuân, nơi căn phòng nhỏ ấm, lũ sinh viên nghèo lại quây quần quanh thầy Nguyễn Hùng Vĩ, giảng viên Khoa Ngữ văn, Trường đại học Tổng hợp Hà Nội (cũ), một ông giáo hồn hậu, quê nghèo lam lũ xứ Nghệ, luôn trọng nghĩa trọng tình.

Nhà thơ Vân Anh.

Thơ Vân Anh “mặc định nhịp trẻ”

Dễ thấy lâu nay, người viết khi cho in tuyển tập đồng nghĩa với việc gom lại, khép lại quá trình sáng tác. Nhưng cũng có người sau đó vẫn tiếp tục xuất bản tác phẩm, không phải “út, ít” bòn mót, mà là những “đứa con” bụ bẫm, khỏe mạnh, ai cũng tấm tắc, trầm trồ.

Ký họa chân dung nhà thơ Trần Hoàng Thiên Kim của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Vì yêu mà thao thức

Trần Hoàng Thiên Kim là cái tên không xa lạ với công chúng ở các lĩnh vực báo chí, truyền hình, nghiên cứu văn học hay thơ ca.

Ký họa chân dung nhà thơ Ngô Thanh Vân của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Em và phố và thơ

Ai đó đã từng nói: thơ là bản tự thuật của tâm hồn. Thật thế. Ngoài đời, con người có thể phần nào che giấu được mình, nhưng trong thơ thì không.
Ký họa chân dung nhà thơ Phùng Thị Hương Ly của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Cõng lời thương trên lưng

Nữ nhà thơ Phùng Thị Hương Ly sinh ra và lớn lên ở Bắc Kạn, người Tày, học ngành viết văn, sau ra trường làm báo, hiện sống và viết tại quê hương. Một phác thảo lai lịch như thế cho thấy hai điểm quan trọng: người thơ ấy có một vốn liếng hết sức tự nhiên, sống động về nơi chốn mình, dân tộc mình và được đào tạo bài bản trong môi trường viết.
Ký họa chân dung nhà thơ Huỳnh Thúy Kiều của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

NỒNG NÃ HƯƠNG VỊ MIỀN CHÂU THỔ CHÍN RỒNG

Nhà thơ Huỳnh Thúy Kiều sinh ra và lớn lên ở chính giữa lòng châu thổ Cửu Long. Hiện chị cũng sống và viết tại đây. Như thế, tức là cả đời “ăn chịu” quê hương, xứ sở. Như nắng như gió, như đất như cây, như điệu ca vọng cổ, thơ Huỳnh Thúy Kiều cứ thế cất lên tự nhiên, đậm hương, nồng vị và lan tỏa.
Ký họa chân dung nhà thơ Đào Quốc Minh của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Một phác thảo thơ Ðào Quốc Minh

Những năm gần đây, cái tên Đào Quốc Minh trở nên khá quen thuộc trong văn giới và bạn đọc. Anh viết và xuất bản đã có đến năm sáu tập thơ; tập gần đây nhất là “Phục sinh” (Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2024) với dung lượng khá lớn, 180 bài.
Ký họa chân dung nhà thơ Nguyễn Thị Hồng Ngát của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

“Quả thơm thì ở lại”

Người ta vẫn thường hay nói nhà thơ không có tuổi. Đó là một cách nói vui, lãng mạn, nghiêng về phía an ủi nhau. Thật ra, ai cũng vậy thôi, nhà thơ cũng như tất thảy chúng sinh, không tránh khỏi quy luật của tự nhiên. Tất thảy chúng ta già dần dần, đi theo quy luật của muôn đời: sinh, lão, bệnh, tử… không thể khác.
Ký họa chân dung nhà thơ Trần Kim Hoa của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Thơ của những ký ức cất lời

Trần Kim Hoa làm thơ dễ đã 30 năm có lẻ. Và đã ra được 3 tập thơ riêng đầy đặn, trong đó tập Bên trời gần đây nhất đã được trao Giải thưởng thường niên của Hội Nhà văn Việt nam (2020). Trong vòng ngần ấy thời gian, với 3 tập thơ, cho thấy tác giả không phải là người ham chạy theo số lượng.
Ký họa chân dung nhà thơ Đoàn Văn Mật của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

“Sáng lên từ những nhỏ nhoi”

Cho đến nay, Đoàn Văn Mật đã trình làng ba tập thơ, tập gần đây nhất là “ Ngoài mây trời đầy trống vắng ” (NXB Hội Nhà văn, 2023).
Ký họa chân dung nhà thơ Kiều Maily của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Thơ, hoa của người

Trong bài thơ mang tên “Nàng, hoa của cát” (đồng thời cũng được lấy làm tên cho tập thơ, NXB Hội nhà văn, 2019), nhà thơ Kiều Maily đã có những câu thơ như thể tự họa về mình: Nàng, hoa của cát/ yếu đuối giữa men tình/ kiêu hãnh với cô đơn/ nỗi mơ cuốn nàng về miền hạnh phúc/ Nàng, hương của đất/ chắt chiu giọt phù sa nuôi nấng đời cây/ hẹn mùa gieo hạt. Bài thơ có ba chủ thể: nàng, hoa và cát trong mối quan hệ gắn bó, ràng rịt với nhau.
Ký họa chân dung nhà thơ Trần Ngọc Mỹ của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Nhủ lòng vượt lên những phôi pha

Một người làm thơ trẻ thông thường hay lựa chọn một cách thế sống cùng, sống giữa, đồng hành với thế hệ mình và với đời sống hôm nay trong tất cả sự bề bộn, phức tạp và sống động của nó.
Ký họa chân dung nhà thơ Phạm Thị Ngọc Liên của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Phạm Thị Ngọc Liên: Người đi tìm chân dung tình yêu

Tròn 20 năm, nữ thi sĩ Phạm Thị Ngọc Liên mới trở lại thi đàn bằng tập thơ dày dặn mang tên “Trong tôi có nhiều tôi” (Nhà xuất bản Hội Nhà văn). 99 bài thơ kết thành một “con đường thơ” với biển chỉ đường là “Tình yêu”. Phải, tất cả đều là thơ Tình, của một người đàn bà hồn nhiên, đa đoan, sẵn sàng “nhắm mắt đi trên cầu thăng bằng/ nồng nàn/ liều lĩnh” để tìm cho được chân dung của Tình yêu, hay là chân dung thân phận con người.
Ký họa chân dung nhà thơ Thy Nguyên của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Thy Nguyên - Người đàn bà làm thơ buồn

Thơ gắn với buồn từ khi nào, có lẽ từ lúc thơ bắt đầu. Buồn là một phẩm chất của thơ, là một phẩm chất của đời sống con người vốn mong manh hữu hạn, nhiều bất toại hơn như ý. Người cầm bút tìm đến thơ như một cách để cất giấu, lại như một cách để phơi bày nỗi buồn trên mặt giấy. Ðể tìm kiếm một sự đồng cảm, tìm kiếm tri âm. Thy Nguyên là kiểu người làm thơ như vậy, “chơi” với buồn, và “phơi” nỗi buồn, không đắn đo giấu giếm.
Ký họa chân dung nhà thơ Nguyễn Hồng của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Thơ của những xuân thì

Nguyễn Hồng là một cái tên dường như đã quen trong đời sống văn học hiện thời. Chị khá chắc tay trong nhiều thể loại: truyện ngắn, tản văn, thơ. Riêng với thơ, chị đã cho in tập “Ví dụ anh” (2016), và đã đăng rải rác khá nhiều bài thơ lẻ trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Một dáng vóc thơ dần được định hình...
Ký họa chân dung nhà thơ Phùng Khắc Bắc của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường

Phùng Khắc Bắc, "Một chấm xanh"

Vào quãng năm đầu thập kỷ chín mươi của thế kỷ trước, khi đang làm nghiên cứu sinh ở Đại học Sư phạm Hà Nội, tôi thấy trong văn giới xôn xao bàn tán về một tài thơ rất lạ mới có 47 tuổi vừa mới khuất. Đó là nhà thơ Phùng Khắc Bắc, tác giả tập thơ duy nhất mang tên “Một chấm xanh” do NXB Quân đội nhân dân phát hành cuối năm 1991.
Ký họa chân dung nhà thơ Nguyễn Hoàng Sơn của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Nguyễn Hoàng Sơn, thơ viết cho thiếu nhi và...

Bạn đọc yêu thơ ngay từ thập niên 80 của thế kỷ XX đã biết đến một cây bút viết thơ cho thiếu nhi mang tên Nguyễn Hoàng Sơn. Lúc ấy, thơ viết cho thiếu nhi nổi bật nhất vẫn là một số cây bút quen thuộc, thế hệ đàn anh như Võ Quảng, Phạm Hổ, Định Hải... Cái tên Nguyễn Hoàng Sơn cùng vài cây bút thế hệ anh như Phạm Đình Ân, Trương Hữu Lợi, Mai Văn Hai... mới bắt đầu thấp thoáng.
Ký họa chân dung thi sĩ Văn Cao của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Văn Cao: "Ngày đêm làm ngọc"

Trong các ấn phẩm về thơ Văn Cao đã xuất bản, chỉ thấy chừng chưa đến mươi bài thơ được viết từ năm 1939 đến năm 1942.
Ký họa chân dung nhà thơ Nguyễn Thị Thúy Hạnh của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Nguyễn Thị Thúy Hạnh: Làm thơ, làm chữ

Trong số những nhà thơ trẻ (xuất hiện ở độ tuổi dưới 35) hiện nay, có một số cây bút rất quan tâm đến việc đổi mới thơ theo cách bắt đầu bằng việc dụng chữ, làm chữ, biến/đổi chữ. Nguyễn Thị Thúy Hạnh là một cây bút như vậy, ngay từ đầu, nhất quán và công khai tư duy về chữ, “di chữ”, “sống lời”, đã xác lập một quan niệm về thơ lấy chữ/ngôn ngữ làm trung tâm.
Ký họa chân dung nhà thơ Phạm Công Trứ của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Nhà thơ Phạm Công Trứ: Tựa vào những câu thơ hay

Trong truyền thống, nhất là với thơ trung đại, người đọc thơ thường hay chú ý đến những câu chữ được coi là tuyệt bút trong bài: những “nhãn tự”, “thần cú”... Cách nhìn này, khi bước sang văn học hiện đại vẫn được chú ý, nhưng không còn là duy nhất, cuối cùng.
Ký họa chân dung nhà thơ Bạch Diệp của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường

Nỗi đồng vọng xôn xao

Quan sát những người “dính” vào chốn thơ, thấy họ làm thơ với rất nhiều động cơ khác nhau. Những động cơ ấy có khi rõ rệt, có khi mơ hồ; có khi thiết thực, có khi lại vu vơ; có thể người thơ ý thức rõ công việc mình làm, có khi cứ viết như một thôi thúc bên trong không cưỡng được...
Ký họa chân dung nhà thơ Trần Lê Khánh của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Say mê và kiên trì với thơ tối giản

Trong khoảng thời gian ngắn, nhà thơ Trần Lê Khánh công bố đều đặn mỗi năm một tập thơ. Tại NXB Hội Nhà văn: “Lục bát múa” (2016), “Dòng sông không vội” (2017), “Ngày như chiếc lá” (2018), “Giọt nắng tràn ly” (2019), “Xứ - rung một ngọn mây” (2020). Tại NXB White Pine Press (Hoa Kỳ): “The beginning of water”. Một gia tài thi ca đáng kể, ít ra là về mặt số/ khối lượng.
Minh họa trang thơ: Nguyễn Quang Thiều

Ở phía ấy...

NGUYỄN PHONG VIỆT

Ở phía ấy là mùi hương và hơi ấm ruộng vườn...