Cấp thiết xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về an sinh xã hội

Tăng tốc triển khai 25 cơ sở dữ liệu về nội vụ

Ngày 11/9, tại Hà Nội, Bộ Nội vụ tổ chức cuộc họp chuyên đề bàn giải pháp thúc đẩy triển khai các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành của Bộ Nội vụ. Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà chủ trì hội nghị.

Phát biểu khai mạc cuộc họp, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, nội dung yêu cầu của cuộc họp nhằm làm rõ và bàn giải pháp thúc đẩy các dữ liệu chuyên ngành theo yêu cầu chỉ đạo của cấp có thẩm quyền theo Kế hoạch số 02 của Ban Chỉ đạo Trung ương và các dữ liệu chuyên ngành thuộc về trách nhiệm và thẩm quyền của Bộ Nội vụ phải hoàn thiện nhằm thúc đẩy việc chuyển đổi số.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhắc lại, ngay từ đầu năm, Bộ xác định năm 2025 là năm dữ liệu. Đối với dữ liệu chuyên ngành trong thẩm quyền của Bộ Nội vụ thuộc chức năng quản lý nhà nước, phải quyết tâm làm xong để làm sao xây dựng được trung tâm dữ liệu của Bộ Nội vụ có thể kết nối liên thông đồng bộ.

Thông tin tổng quan tình hình triển khai các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành của Bộ Nội vụ, Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin Đỗ Chí Dũng cho biết, từ nay đến hết năm 2026, các đơn vị thuộc, trực thuộc Bộ Nội vụ cần triển khai 25 cơ sở dữ liệu, có 2 cơ sở dữ liệu quốc gia, có thời hạn hoàn thành trong năm 2025; 22 cơ sở dữ liệu chuyên ngành, trong đó có 8 cơ sở dữ liệu phải hoàn thành trong năm 2025 theo Nghị quyết 71/NQ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung cập nhật Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW (sau đây gọi tắt là Nghị quyết số 71/NQ-CP), 3 cơ sở dữ liệu phải hoàn thành trong năm 2025 theo Quyết định số 6428 của Bộ và 11 cơ sở dữ liệu phải hoàn thành trong năm 2026; 1 cơ sở dữ liệu không nằm trong danh mục cơ sở dữ liệu ngành nhưng được giao trong Nghị quyết số 71/NQ-CP: cơ sở dữ liệu về tai nạn lao động.

Về tiến độ triển khai các cơ sở dữ liệu, theo ông Đỗ Chí Dũng, đến nay, các đơn vị được giao đang cố gắng triển khai các nhiệm vụ theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, của Chính phủ và của Bộ Nội vụ. Tuy nhiên, có 2 cơ sở dữ liệu đã quá hạn (tháng 8/2025) là Cơ sở dữ liệu người lao động và Cơ sở dữ liệu giải quyết hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Hiện mới có 2 cơ sở dữ liệu đã xây dựng và sử dụng được, bao gồm: Cơ sở dữ liệu người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và Cơ sở dữ liệu doanh nghiệp hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Bên cạnh đó, 13 cơ sở dữ liệu đã xây dựng nhưng dữ liệu chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chí "đúng-đủ-sạch-sống-thống nhất-dùng chung"; 10 cơ sở dữ liệu còn lại đang xây dựng hoặc chưa xây dựng.

Bảo đảm Cơ sở dữ liệu quốc gia về an sinh xã hội “đúng-đủ-sạch-sống”

Bộ Nội vụ được giao triển khai xây dựng 2 cơ sở dữ liệu quốc gia được quy định trong Nghị quyết số 71/NQ-CP gồm: Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức và Cơ sở dữ liệu quốc gia về an sinh xã hội.

Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức đã được xây dựng và đưa vào vận hành một thời gian. Tuy nhiên, cơ sở dữ liệu này cũng chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chí "đúng-đủ-sạch-sống-thống nhất-dùng chung".

Còn Cơ sở dữ liệu quốc gia về an sinh xã hội được quy định tại Kế hoạch 02/KH-BCĐTW. Được giao cho Trung tâm Công nghệ thông tin chủ trì xây dựng, Cơ sở dữ liệu này được hình thành từ 7 cơ sở dữ liệu thành phần: Cơ sở dữ liệu đối tượng trợ giúp xã hội; Cơ sở dữ liệu hộ nghèo, cận nghèo; Cơ sở dữ liệu người hưởng chính sách ưu đãi người có công; Cơ sở dữ liệu giải quyết hưởng bảo hiểm thất nghiệp; Cơ sở dữ liệu trẻ em; Cơ sở dữ liệu cơ sở trợ giúp xã hội; Cơ sở dữ liệu người cai nghiện ma túy và sau cai nghiện ma túy.

“Đây là một cơ sở dữ liệu lớn, phức tạp về nghiệp vụ, được hình thành từ nhiều cơ sở dữ liệu thành phần của nhiều bộ, ngành, với 7 cơ sở dữ liệu thành phần được xác định. Vì vậy, việc chuẩn hóa và làm giàu dữ liệu cũng như tính chất ‘đúng-đủ-sạch-sống’ của Cơ sở dữ liệu quốc gia về an sinh xã hội phụ thuộc rất nhiều vào các cơ sở dữ liệu thành phần.Trong đó, 2/7 cơ sở dữ liệu đã xây dựng và sử dụng được; 3/7 cơ sở dữ liệu đã xây dựng nhưng chưa đáp ứng yêu cầu; 2/7 cơ sở dữ liệu chưa xây dựng”, Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin Đỗ Chí Dũng chia sẻ.

Dự kiến Giai đoạn 1, năm 2025 xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về an sinh xã hội, tạo lập Cơ sở dữ liệu lõi từ 2 cơ sở dữ liệu hiện đang vận hành ổn định.

Giai đoạn 2, năm 2026 tiếp tục tạo lập Cơ sở dữ liệu lõi từ 3 cơ sở dữ liệu đã được xây dựng và từ 2 cơ sở dữ liệu chưa được xây dựng trong trường hợp các cơ sở dữ liệu đó được tổ chức xây dựng kịp thời.

Bộ Nội vụ đang được giao xây dựng Đề án Cơ sở dữ liệu quốc gia về an sinh xã hội điều chỉnh, thay thế Đề án số 708 (theo Quyết định số 708/QĐ-TTg ngày 25/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về an sinh xã hội, ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết chính sách an sinh xã hội đến năm 2020 và định hướng phát triển đến năm 2030), dự kiến hoàn thành trình Thủ tướng Chính phủ ban hành trong năm 2025.

Sau khi Đề án hoàn thành, quy mô, phạm vi các cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin sẽ có biến động. Khi đó, Bộ Nội vụ sẽ tiếp tục điều chỉnh kế hoạch triển khai ở giai đoạn tiếp theo để đáp ứng yêu cầu quản lý, chỉ đạo điều hành của Chính phủ.

Hiện tại, Trung tâm Công nghệ thông tin đã phối hợp với các tập đoàn, doanh nghiệp đồng hành khảo sát yêu cầu và xây dựng trình Bộ ban hành Kế hoạch triển khai xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về an sinh xã hội của năm 2025 và năm 2026.

Đại diện lãnh đạo Trung tâm Công nghệ thông tin (Bộ Nội vụ) cũng nêu lên một số hạn chế trong triển khai các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành của Bộ này.

Cụ thể như: Tiến độ xây dựng các cơ sở dữ liệu còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ và của Bộ; Nhiều cơ sở dữ liệu đã được xây dựng nhưng chưa đáp ứng được tiêu chí "đúng-đủ-sạch-sống-thống nhất-dùng chung"; việc khai thác cơ sở dữ liệu phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành còn bị động, chưa thuận lợi. Một số cơ sở dữ liệu đang tổ chức phân tán tại các địa phương, chưa tập trung tại Bộ. Có cơ sở dữ liệu chỉ lưu trữ số liệu tổng hợp (dữ liệu thứ cấp), khó để khai thác, sử dụng. Một số hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đã được xây dựng từ nhiều năm, công nghệ đã cũ, không bảo đảm an toàn, an ninh thông tin, một số tính năng không còn phù hợp dẫn đến việc kết nối, tích hợp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu quốc gia khác, các cơ sở dữ liệu chuyên ngành của Bộ và các bộ, ngành khác gặp nhiều khó khăn.

Kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà yêu cầu trong năm 2025 phải hoàn thành 14 cơ sở dữ liệu, trong đó có 11 cơ sở dữ liệu theo Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW và Nghị quyết số 71/NQ-CP. Có 2 cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức và cơ sở dữ liệu quốc gia về an sinh xã hội phải bảo đảm đúng mục tiêu, yêu cầu chỉ đạo của cấp có thẩm quyền đề ra. Các dữ liệu còn lại phải bảo đảm "đúng-đủ-sạch-sống”.

“Các đơn vị phải tập trung hoàn thiện để ngày 20/12/2025 xong 14 cơ sở dữ liệu, dự kiến đến ngày 25/12/2025, kết hợp với tổ chức Hội nghị tổng kết năm của Bộ Nội vụ sẽ đồng bộ công bố chính thức hệ thống các cơ sở dữ liệu nằm trong năm nay. Còn lại đối với 11 cơ sở dữ liệu của năm 2026, đề nghị các đơn vị tập trung triển khai ngay từ bây giờ, bởi không đi thì không tới, phải đi nhanh, để hết quý I, Bộ sẽ công khai tiếp các cơ sở dữ liệu còn lại” , Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nêu mục tiêu.