Cà Mau xây “lá chắn thép” từ cơ sở trong phòng cháy, chữa cháy

Từ thực tế trên, việc xây dựng một “thế trận phòng cháy toàn dân” không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành mệnh lệnh cấp thiết. Tại Cà Mau, một cuộc chuyển mình mạnh mẽ trong công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ đang diễn ra, với quyết tâm biến mỗi người dân thành một “chiến sĩ”, mỗi tổ dân phố thành một “pháo đài”, tạo nên một “lá chắn thép” vững chắc bảo vệ sự bình yên từ cơ sở.

Đưa nền tảng pháp lý mới về cơ sở

Bước ngoặt quan trọng cho công tác phòng cháy, chữa cháy tại Cà Mau cũng như trên cả nước là từ ngày 1/7/2025, khi Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ chính thức có hiệu lực, nhằm siết chặt kỷ cương, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Một trong những điểm sáng của Luật mới là việc cắt giảm quyết liệt thủ tục hành chính, từ 37 xuống chỉ còn 9 thủ tục, giúp người dân và doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và dễ dàng tuân thủ hơn. Tuy nhiên, sự “thông thoáng” về thủ tục lại đi kèm với những yêu cầu nghiêm ngặt hơn về an toàn.

Luật đặc biệt siết chặt các quy định đối với loại hình nhà ở và nhà ở kết hợp kinh doanh - vốn là nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ nhất trong các đô thị. Các chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm như không bảo đảm lối thoát hiểm, không trang bị hệ thống báo cháy, chữa cháy cũng được tăng nặng, thể hiện rõ quan điểm không khoan nhượng với sự chủ quan, lơ là.

Hơn nữa, việc bổ sung điều khoản về xây dựng cơ sở dữ liệu và hệ thống truyền tin báo cháy cho thấy tầm nhìn chiến lược, ứng dụng công nghệ để công tác phòng cháy, chữa cháy đi vào chiều sâu, hiệu quả và kịp thời hơn.

Nhận thức sâu sắc rằng luật chỉ thực sự đi vào cuộc sống khi được người dân thấu hiểu và tự giác thực thi, Công an tỉnh Cà Mau đã ngay lập tức triển khai một chiến dịch tuyên truyền sâu rộng, đồng bộ.

Đồng chí Trung tá Hoàng Minh Hải, Phó Trưởng phòng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Công an Cà Mau, cho biết đơn vị đã chủ động tham mưu tổ chức các lớp tập huấn về Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành cho cán bộ, chiến sĩ, công chức, viên chức và người lao động tại các cơ quan, doanh nghiệp trên toàn tỉnh. “Phương châm được đặt ra là phải đưa thông tin đến tận cơ sở, đến từng người dân theo nhiều cách khác nhau, càng nhanh càng tốt”.

Đa dạng tuyên truyền kiểu “mưa dầm thấm lâu”

Để thông tin pháp luật không còn khô cứng, khó tiếp thu, lực lượng chức năng Cà Mau đã áp dụng một cách tiếp cận đa dạng và sáng tạo. Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, gần 4.500 cuộc tuyên truyền trực tiếp và lưu động đã được tổ chức, thu hút hơn 167.000 lượt người tham gia lắng nghe. Hàng chục nghìn tờ rơi, cẩm nang phòng cháy, chữa cháy và các tin nhắn cảnh báo đã được phát hành, len lỏi vào từng hộ gia đình, từng khu dân cư và cả các vùng quê hẻo lánh.

Không chỉ dừng lại ở các phương pháp truyền thống, Công an Cà Mau còn đẩy mạnh hợp tác với các cơ quan báo chí để sản xuất hàng loạt phóng sự chuyên đề, cùng hàng chục tin, bài tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.

Một thí dụ điển hình cho sự chủ động này là hoạt động của Công an phường Bạc Liêu. Ngay sau khi Luật có hiệu lực, các cán bộ, chiến sĩ đã ra quân phát tờ rơi và cẩm nang phòng cháy, chữa cháy tại các điểm chợ đầu mối và các tổ liên gia an toàn phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn.

Họ còn phối hợp với Ban Quản lý chợ để kiểm tra, vận hành thử các thiết bị chữa cháy tại chỗ, bảo đảm mọi phương tiện luôn trong trạng thái sẵn sàng cao nhất.

Sự tận tâm nêu trên đã mang lại hiệu quả tức thì. Ông Bùi Quang Luân, thành viên Tổ liên gia an toàn phòng cháy, chữa cháy khóm 2, phường Bạc Liêu, chia sẻ: “Được các anh công an phổ biến về luật mới, tôi và bà con trong tổ đã hiểu rõ hơn về các nguyên nhân gây cháy, nổ. Từ đó, chúng tôi biết cách phòng ngừa hiệu quả hơn và quan trọng là biết cách liên kết, báo hiệu, hỗ trợ nhau khi có sự cố”.

Điểm nhấn đặc biệt và cũng là hướng đi hiệu quả nhất trong nỗ lực của lực lượng chức năng Cà Mau chính là việc tổ chức các chương trình trải nghiệm, thực hành phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Thay vì chỉ nghe và đọc, hàng nghìn người dân, đoàn viên, tiểu thương đã được “mắt thấy, tai nghe, tay làm”, trực tiếp tham gia xử lý các tình huống cháy, nổ giả định.

Chương trình tổ chức tại chợ Phước Long vào những ngày đầu tháng 10/2025 là một minh chứng sống động. Hơn 150 cán bộ, đoàn viên và tiểu thương đã được các chiến sĩ Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ phổ biến kiến thức pháp luật, hướng dẫn kỹ năng thoát hiểm và cách sử dụng các phương tiện chữa cháy tại chỗ. Không khí trở nên sôi nổi và hứng khởi khi người dân được trực tiếp cầm bình cứu hỏa dập tắt đám cháy, thực hành các kỹ năng cứu người bị nạn. Những kiến thức tưởng chừng phức tạp đã trở nên dễ ghi nhớ và có thể áp dụng ngay vào cuộc sống hằng ngày thông qua trải nghiệm thực tế này.

Trước đó vào giữa tháng 7/2025, buổi tập huấn tương tự tại Trung tâm thương mại Sense City Cà Mau cho thấy sự vào cuộc tích cực của khối doanh nghiệp. Ông Trần Ngọc Thạch, Phó Giám đốc phụ trách Coopmart Cà Mau, khẳng định: “Buổi tập huấn giúp chúng tôi nhận thức sâu sắc hơn về vai trò của công tác phòng cháy, chữa cháy. Đây là cơ sở để chúng tôi triển khai hiệu quả các quy định mới, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người lao động và khách hàng”.

Khi mỗi người dân là một “chiến sĩ” phòng cháy

Ý thức rõ “nước xa không cứu được lửa gần”, thời gian qua, Công an tỉnh Cà Mau xác định việc xây dựng lực lượng phòng cháy, chữa cháy vững mạnh ngay từ cơ sở là giải pháp trọng tâm, hữu hiệu nhất. Mô hình “Tổ liên gia an toàn phòng cháy, chữa cháy” và “Điểm chữa cháy công cộng” được củng cố và nhân rộng khắp toàn tỉnh, với 610 tổ liên gia và 592 điểm chữa cháy công cộng đã được thiết lập. Đây chính là những “tế bào” khỏe mạnh, những “vệ tinh” phản ứng nhanh nhạy nhất trong mạng lưới phòng cháy, chữa cháy toàn dân.

Bên cạnh đó, công tác huấn luyện nghiệp vụ cho lực lượng phòng cháy, chữa cháy cơ sở được đặc biệt chú trọng. 42 lớp huấn luyện đã được tổ chức cho gần 2.000 thành viên đội phòng cháy, chữa cháy cơ sở, cùng nhiều lớp bồi dưỡng cho lực lượng bảo vệ an ninh trật tự, học sinh, thiếu nhi… Qua đó, lực lượng tại chỗ được trang bị những kiến thức và kỹ năng chuyên môn cần thiết, nâng cao khả năng xử lý tình huống ban đầu, chủ động ứng phó kịp thời để hạn chế tối đa thiệt hại.

Theo Đại tá Hồ Việt Triều, Giám đốc Công an tỉnh Cà Mau, chiến lược của lực lượng chức năng Cà Mau đang tạo ra một sự chuyển biến kép: vừa nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mỗi người dân, vừa phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng cơ sở.

“Khi từng cá nhân hiểu, biết và sẵn sàng hành động, khi từng khu phố có một đội ngũ vững vàng, công tác phòng cháy, chữa cháy sẽ thực sự trở thành một phong trào sâu rộng, một ý thức tự giác của toàn dân” - Đại tá Triều quả quyết.

Ngọn lửa của sự đoàn kết và ý thức trách nhiệm cộng đồng đang nhen nhóm và được thắp sáng ở Cà Mau, nhưng không phải để hủy hoại, mà là để soi đường cho một cuộc sống bình yên và phát triển bền vững. Mỗi người dân vùng sông nước Cà Mau, bằng hành động nhỏ của mình, đang góp phần xây nên “lá chắn thép”, trở thành một “chiến sĩ phòng cháy” ngay trong chính ngôi nhà và cộng đồng của mình.