Sáng kiến truyền cảm hứng
Các bãi biển thường xuyên có lượng rác lớn, tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa ngày càng trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường biển và hệ sinh thái biển. Việc dọn dẹp thủ công bằng tay tốn nhiều thời gian, công sức và còn kém hiệu quả, dẫn đến tình trạng rác thải ứ đọng, gây mất mỹ quan và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Nguyên nhân chính của tình trạng này chủ yếu do ý thức xả rác bừa bãi của một số du khách và người dân địa phương. Lượng rác thải nhựa khổng lồ từ các hoạt động du lịch, sinh hoạt và khai thác thủy sản không được thu gom và xử lý đúng cách đã trôi dạt vào bờ biển, gây ô nhiễm nặng nề.
Một số công nhân Công ty cổ phần môi trường đô thị Nha Trang, trong đó có ông Phạm Đức Thanh, đã nghiên cứu và sáng tạo ra những chiếc xe dọn rác cải tiến, phù hợp điều kiện dọn dẹp đặc thù trên bãi biển. Vốn là chiếc xe đầu kéo có gắn động cơ thích hợp di chuyển trên địa hình cát, được kết hợp thêm bộ phận sàng cát và thùng chứa rác có dung tích lớn. Hệ thống sàng cát là bộ phận quan trọng nhất của xe, giúp sàng lọc rác thải khỏi cát, nâng cao hiệu quả thu gom. Hệ thống bao gồm các thanh gạt, trục quay và lưới lọc được thiết kế phù hợp địa hình cát biển.
Theo ông Thanh, những chiếc xe cũ có bánh răng cưa thưa không xử lý được nhiều rác, không lấy được các loại rác cứng và những khu vực có nhiều rác đều không được xử lý sạch. Sau khi nghiên cứu, tự tay vẽ lên giấy và đến tận xưởng cơ khí chế tạo, ông và các đồng nghiệp đã cải tiến trục bánh răng thưa thành trục xoay có cấu trúc lượn sóng, giúp lấy được rác ở sâu, kể cả các loại rác cứng, lấy được số lượng rác lớn mà ít bị cản trở.
Sáng kiến của ông đã truyền cảm hứng cho nhiều công nhân môi trường khác, góp phần thúc đẩy phong trào cải tiến kỹ thuật, nâng cao hiệu quả công việc. Từ tình yêu dành cho những bãi biển xinh đẹp tại Nha Trang, ông Thanh và các đồng nghiệp không ngần ngại bắt đầu công việc vào lúc đêm khuya.
Xứng đáng cho những nỗ lực
Chiếc xe dọn rác cải tiến đã mang lại hiệu quả vượt trội. Năng suất lao động được tăng cao khi xe giúp thu gom rác thải nhanh chóng, hiệu quả hơn nhiều so phương pháp thủ công, tiết kiệm thời gian và công sức cho công nhân môi trường. “Nhờ có cái xe này mà biển Nha Trang sạch ra bao nhiêu, chứ bờ biển trải dài và rộng thế này, trước đây các bác nhặt bằng tay cực lắm, không phải lúc nào cũng huy động được người dân tham gia cùng”, chị Nguyễn Thị Phương Thảo, người dân địa phương chia sẻ.
Anh SaSha Ivanov (du khách Nga) bất ngờ khi được chứng kiến chiếc xe dọn rác: “Nó như một chiếc máy hút bụi thêm chức năng sàng lọc thông minh vậy, đi tới đâu rác được hút vào tới đó, còn cát thì được trả lại, rất gọn gàng sạch sẽ”.
Việc giữ gìn cảnh quan bãi biển nói riêng và bảo vệ môi trường nói chung sẽ không đem lại hiệu quả lâu bền nếu như không có sự chung tay của du khách, người dân và cả những chế tài xử phạt những người vi phạm. Để bảo đảm hiệu quả lâu dài, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và thực hiện đồng bộ các biện pháp như nâng cao ý thức trách nhiệm bảo vệ môi trường cho du khách bằng cách tuyên truyền, giáo dục về sự quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, tổ chức các hoạt động dọn rác thiết thực tại các địa điểm ven biển dành cho cả người dân địa phương và du khách; thay đổi thói quen sinh hoạt ảnh hưởng tới môi trường biển của người dân địa phương như xả rác bừa bãi, sử dụng túi nylon. Đồng thời, cần có chính sách xử phạt và quy định cụ thể về bảo vệ môi trường biển, bao gồm các quy định về xử lý rác thải, khai thác tài nguyên biển, phát triển du lịch bền vững... được thực thi nghiêm minh và hiệu quả.
