Alphonce Wambua đã có 25 năm làm nghề lái xe vận chuyển hàng hóa giữa Thủ đô Nairobi (Kenya) và thành phố ven biển Mombasa, cách đó 9 giờ lái xe. Cuộc sống trên những cung đường dài khiến Wambua quen dần với chế độ sinh hoạt không lành mạnh như thiếu ngủ hay ăn thực phẩm không đủ chất. Cách đây vài năm, các bác sĩ chẩn đoán anh bị tăng huyết áp và phải dùng thuốc hằng tháng. Wambua cho biết: “Tôi đã rất sốc khi được các bác sĩ thông báo bệnh tình. Công việc này tạo ra áp lực cao, không có nhiều thời gian nghỉ ngơi song tôi nghĩ mình chỉ bị mệt mỏi vì làm việc quá độ”.
Chứng kiến nhiều trường hợp như Wambua, Tổ chức phi lợi nhuận North Star Alliance đã cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ưu tiên cho các lái xe đường dài. Tổ chức này xây dựng các phòng khám từ các container và đặt nhóm phòng khám này dọc theo những tuyến quốc lộ, thị trấn trung chuyển và cửa khẩu biên giới trên khắp cả nước để tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của lái xe.
Ông Jacob Okoth, Giám đốc chương trình tại North Star Alliance cho biết: “Khi giới chức các nước lập kế hoạch chăm sóc sức khỏe, họ thường đưa ra các dự án cho cộng đồng chung, nhưng không ai lập kế hoạch cho những đối tượng lao động di động. Các lái xe có giờ làm việc khắc nghiệt, vì vậy họ không thể tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe truyền thống từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều. Nhiều người cũng không có nhiều thời gian để xếp hàng chờ tới lượt khám”. Không chỉ vậy, ở một số vùng, khoảng cách giữa các bệnh viện với các khu dân cư rất xa, do đó, các lái xe thường trì hoãn việc tìm kiếm dịch vụ chăm sóc do các bệnh như tăng huyết áp có thể không biểu hiện triệu chứng sớm.
Cũng theo ông Okoth, mỗi trung tâm y tế của North Star Alliance đều điều chỉnh giờ mở cửa phù hợp với nhu cầu của các lái xe trong khu vực. Một số nơi, như trung tâm y tế Mlolongo, có giờ mở cửa thường xuyên từ 9 giờ sáng đến 18 giờ chiều, nhưng có các chương trình tiếp cận cộng đồng, trong đó các bác sĩ lâm sàng và tình nguyện viên sẽ cung cấp dịch vụ kiểm tra sức khỏe miễn phí. Các tình nguyện viên mang theo máy đo huyết áp và đường huyết sẽ đến các khu vực như trạm dừng nghỉ trên cao tốc, quốc lộ để kiểm tra tình trạng sức khỏe cho các lái xe. Những trường hợp đáng lo ngại sau đó sẽ được chuyển đến phòng khám. Nhân viên y tế có thể truy cập thông tin bệnh nhân từ bất kỳ cơ sở nào của North Star Alliance trong khu vực, giúp họ theo dõi tình hình hoạt động của các lái xe.
Kiểm tra sức khỏe thường xuyên là điều cần thiết đối với cánh lái xe tải, những người có lối sống được đánh giá là không lành mạnh khi ít vận động và ăn các bữa ăn giàu carbohydrate để giúp họ no lâu trong những chuyến đi dài. Các lái xe đường dài đều cho biết họ khó có thể duy trì một chế độ ăn uống cân bằng do áp lực về thời gian và chi phí. Billy Odhiambo, bác sĩ lâm sàng tại phòng khám Mlolongo của North Star Alliance cho biết: “Các lái xe thường đến vì một tình trạng khác và sau đó phát hiện ra rằng họ bị tăng huyết áp. Huyết áp cao là bệnh đe dọa tính mạng, việc phát hiện sớm có thể giúp họ chữa trị, tránh các nguy cơ đột quỵ”.
Theo The Guardian, hệ thống phòng khám của tổ chức nói trên đã cung cấp dịch vụ y tế cho hơn 180.000 bệnh nhân trong khu vực vào năm 2022, gần một phần ba trong số đó là lái xe xe tải. Vào năm 2023, các phòng khám của bệnh viện đã điều trị cho 2.332 người mắc bệnh tăng huyết áp và tiểu đường, một con số tương đối nhỏ do kinh phí hạn hẹp. Tổ chức này hiện kêu gọi hỗ trợ từ giới chức địa phương cũng như các nhà hảo tâm để có thể duy trì dự án chăm sóc sức khỏe này.
