Tết Tân Mão (năm 2011), chuẩn bị cho số báo Tết đầu tiên của ấn phẩm Thời Nay và để tạo ấn tượng với bạn đọc, ban báo Tết đã chủ động liên hệ và mời nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan viết bài. Ông đồng ý ngay và sau đó không lâu đã gửi bài viết “Suy ngẫm cuối năm” cho số Tết năm đó. Rồi cứ tiếp nối “mối duyên” này, chúng tôi vinh dự được ông tham gia tư vấn xây dựng cho mảng Quốc tế trên báo Thời Nay. Từ trước đó và sau này, ông đóng góp nhiều bài viết, ý kiến quý báu trên các ấn phẩm trong báo Nhân Dân.
Dấu ấn của ông trên báo Tết Thời Nay rất đậm và rõ nét. Ông thường đúc kết những vấn đề thời sự trong nước và quốc tế của cả một năm thành bức tranh tổng thể, từ đó người đọc có thể dễ hình dung những biến động của cả một quãng thời gian. Viết cho Thời Nay số Xuân 2020, ông đặt tựa “Sau cơn mưa trời lại sáng”. Nhân 90 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, ông luận về “Mừng Xuân, mừng Đảng, nhớ tới lời tiên tri của Bác”. Nhận định tình hình kinh tế, chính trị, biến động trên thế giới, ông viết “Một năm đầy gian truân” cho số báo Xuân 2022, hay “Nóng” cho báo Tết Nhâm Dần 2023 vừa qua.
Qua mỗi năm, Góc nhìn Thời Nay trên báo Tết luôn được độc giả trông chờ, đón đọc, trong đó có những bài viết sắc bén, logic chặt chẽ của nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan.
Tháng 10/2021, sau gần hai năm trải qua đại dịch Covid-19, báo Thời Nay giới thiệu chuyên mục mới “Thích ứng linh hoạt, an toàn với Covid-19”, mời ông chắp bút “mở hàng” bài viết đầu tiên. Ông lấy tựa “Thế giới mới”, gửi gắm nhiều tâm tư gắn với sự phát triển của đất nước trong một thời điểm quan trọng.
Kỷ niệm của những người làm báo Thời Nay với nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan thêm đặc biệt là ở các sự kiện lớn, lễ trọng của báo khó có thể thiếu vắng ông. Các dịp lễ lớn của báo Nhân Dân, ông đều tới dự, phát biểu và cho ý kiến. Với ấn phẩm Thời Nay, những dịp kỷ niệm như 5 năm, 10 năm báo ra số đầu, chúng tôi đều trân trọng viết thư mời, trao đến tận tay và ông chưa vắng mặt lần nào. Cùng với các cộng tác viên đặc biệt là những nhà báo lão thành, các nhà nghiên cứu, chuyên gia…, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan là một cây viết sắc sảo, uyên thâm, được bạn đọc yêu quý, mến mộ.
Được phân công theo dõi mảng quốc tế - đối ngoại, tôi có dịp gặp ông nhiều lần trong các sự kiện của ngành ngoại giao, các hội thảo, chuyên đề. Kể cả khi ông đã ở tuổi “thất thập, bát thập cổ lai hy”, ông vẫn luôn là một trong các diễn giả được mời nói chuyện, tham luận, phát biểu thường xuyên. “Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan” là cái tên tầm vóc bảo đảm cho chất lượng chuyên môn, độ “sâu” của các vấn đề đặt ra. Đối với tập thể cán bộ, phóng viên báo Thời Nay, hình ảnh của ông luôn tạo cảm giác gần gũi, hiền hậu chứ không xa cách, giống một “người thầy” hơn là một nguyên lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước.
Với các nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế, ông thật sự là một người đi trước, để lại nhiều ấn tượng với các bài diễn thuyết đủ nội hàm, phân tích sâu sắc, đa chiều và toàn diện. Cuốn sách “Vài ngón nghề ngoại giao” ông đúc kết kinh nghiệm, hệ thống hóa lý luận và thực tiễn, nay vẫn là cẩm nang được nhiều thế hệ sinh viên, học viên tìm đọc. Cuốn sách xuất bản lần đầu năm 2016 khi ông đã 80 tuổi.
Đọc những bài viết của nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan, không chỉ học được từ những phân tích rành mạch mà còn là cách tư duy, liên hệ các vấn đề quốc tế với tình hình trong nước, ý tại ngôn ngoại. Ông viết liên hệ, thường là dẫn chuyện từ một hiện tượng, một chi tiết hay vấn đề cụ thể được nâng tầm, khái quát hóa thành những lý luận mang tính chiến lược. Ngược lại, các vấn đề quốc tế tưởng chừng phức tạp như cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, an ninh truyền thống, phi truyền thống... nhưng qua ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu của ông lại trở nên gần gũi với mọi người.
Tôi có cơ may được đến căn nhà ở số 9 Lê Thánh Tông mấy lần, đều vào lúc ông đang lạch cạch ngồi gõ bàn phím. Bà Hồ Thể Lan (nguyên Vụ trưởng Thông tin báo chí, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao), phu nhân của nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan nói rằng, có lúc ông mệt, nhưng rồi lại ra bàn làm việc như một thói quen khó bỏ.
Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan là một người từng giữ nhiều vị trí, chức vụ quan trọng của Đảng và Nhà nước, nhưng ông luôn giữ phong cách giản dị, thân tình. Nghe tin ông rời cõi tạm, những người có được may mắn quen biết, được trò chuyện hay làm việc cùng ông đều bày tỏ sự xúc động, thương tiếc. Riêng với Thời Nay, chúng tôi tự nhủ rằng, những bài báo mang tâm huyết của một chuyên gia kỳ cựu, một chính khách có tầm nhìn sâu rộng về nhiều vấn đề trong nước và quốc tế sẽ còn để lại cho chúng tôi nhiều bài học kinh nghiệm quý. Cái nhìn sâu sắc, cách thể hiện giản dị mà lôi cuốn của ông sẽ là điều mà người làm báo trẻ chúng tôi hướng đến trên những trang báo của mình.
