Trong phiên giao dịch ngày 3-2, đã có lúc VN Index giảm đến 45 điểm để từ 936 điểm xuống còn 891 điểm. Lúc này, bắt đầu xuất hiện những chỉ báo đà giảm sẽ được hãm lại từ thị trường phái sinh (TTPS). Nhà đầu tư (NĐT) đã tăng cường mở vị thế mua (long) với HĐTL dựa trên chỉ số VN30. Đến chiều, đà giảm của VN Index cũng đã được thu hẹp xuống chỉ còn hơn 8 điểm. Đây là một trong những chi tiết rõ ràng nhất về mối liên quan giữa TTPS và thị trường cơ sở (TTCS).
Trong buổi lễ đánh cồng đầu Xuân Canh Tý 2020 tại Sở Giao dịch CK TP Hồ Chí Minh (HoSE) diễn ra vào ngày 3-2 vừa qua, ông Nguyễn Vũ Quang Trung, Phó Tổng giám đốc phụ trách HoSE đã nhấn mạnh: Sự xuất hiện của các sản phẩm phái sinh, nhất là CW trong năm 2019 đã góp phần gia tăng thanh khoản cho TT cơ sở nói riêng và toàn TT nói chung. Điều này là tiền đề để HoSE cũng như các cơ quan quản lý nghiên cứu và triển khai các công cụ hỗ trợ cho TT trong thời gian sắp tới. Cũng cần nhắc lại một trường hợp khác là khi bộ chỉ số VN Diamond, VNFIN Lead và VNFIN Select được HoSE công bố cho đến khi chính thức được vận hành cũng đã tạo ra những hiệu ứng tích cực. Theo đó, những CP nằm trong bộ chỉ số này đã được giao dịch sôi động vì NĐT kỳ vọng bộ chỉ số sẽ giúp cho TT có thêm những hệ tham chiếu để tìm kiếm cơ hội.
Vấn đề cần làm rõ ở đây là trong quy trình xuất hiện một sản phẩm mới trên TTCK, sự chú ý sẽ có ngay từ lúc phôi thai, được công bố, tập huấn chứ không chỉ khi chính thức xuất hiện như trước, và đây là điều tốt. Năm 2019 vừa qua, nhờ vào việc truyền thông rất hiệu quả từ HoSE, các công ty CK (CTCK) mà CW khi vừa xuất hiện đã lập tức “làm mưa làm gió” trên TT, được NĐT săn đón liên tục, các CTCK chào bán cháy hàng và từ đó giúp nâng cao thanh khoản. Từ đây, có thể mạnh dạn đưa ra một dự báo rằng, trong thời gian tới đây, nếu các cơ quan quản lý tiếp tục đưa sản phẩm mới ra TT, tác động sẽ đến từ khi công bố. Các NĐT sẽ háo hức tìm hiểu về sản phẩm, dự báo những tác động đến TT và thậm chí có những động thái chuẩn bị trước thông qua các giao dịch trên sản phẩm có sẵn, nhờ vậy cũng sẽ tác động tích cực đến thanh khoản.
Mặt khác, việc sản phẩm ngày càng đa dạng hơn trên TT là cam kết vững chắc của cơ quan quản lý trong việc nâng cao chất lượng cũng như bảo đảm lợi ích cho các NĐT. Trước đây, khi chỉ có TTCS, chỉ cần VN index quay đầu giảm liên tục là NĐT gần như “đứng hình” và rất khó tìm kiếm cơ hội sinh lãi. Nhưng hiện nay, với rất nhiều công cụ, việc TT giảm hay tăng cũng đều sinh ra cơ hội để NĐT có thể tồn tại, nhờ vậy sẽ giữ chân được NĐT cũ, đồng thời có thể thu hút thêm được nhiều NĐT mới bất kể biến động chung như thế nào.
