Tại Oslo, việc hạn chế lưu lượng phương tiện giao thông có thể giảm nhẹ tác động ô nhiễm môi trường. Theo tính toán của các nhà nghiên cứu Na Uy, giao thông sinh ra 61% lượng khí CO2 tại Oslo, trong đó ô-tô cá nhân chiếm 39%. Vì vậy, vào năm 2015, giới chức thành phố đã quyết định đề xuất lệnh cấm xe hơi lưu thông trong khu vực trung tâm, khiến Oslo trở thành thành phố châu Âu đầu tiên áp dụng triệt để kế hoạch này, đi trước các thành phố như Paris (Pháp) và Barcelona (Tây Ban Nha) đã ban hành lệnh cấm xe từng phần. Kể từ đó, việc cấm xe lưu thông ở trung tâm đã phát huy hiệu quả đáng kể khi có tới 88,1% người dân khu vực trung tâm không sở hữu ô-tô, chỉ 7% đi làm bằng xe hơi cá nhân, còn lại sử dụng phương tiện công cộng, đi xe đạp hoặc đi bộ.
Tuy nhiên, lệnh cấm xe cũng vấp phải sự phản đối của các chủ xe và hãng sản xuất ô-tô. Đứng trước áp lực đó, năm nay Oslo đã phải chuyển hướng tiếp cận thông qua một chiến lược đô thị mới, đó là ngăn xe đi lại qua trung tâm thành phố bằng cách xóa sổ các điểm giữ xe trong khu vực này.
Phó Thị trưởng phụ trách môi trường và vận tải của Oslo, bà Lan Marie Nguyen Berg cho biết, chính quyền thành phố dự kiến cải tạo các bãi trông giữ xe hiện nay thành không gian công cộng phục vụ giải trí và nghệ thuật. “Trong thời gian sắp tới, thành phố sẽ triển khai sáu không gian thí điểm, bao gồm ý tưởng về một “vườn bia”, một không gian sinh hoạt ngoài trời với ghế sofa và wifi miễn phí, thậm chí còn có cả trạm sạc pin điện thoại cho người đi đường”, bà cho biết.
Chiến lược cải tạo đô thị này sẽ được triển khai theo ba giai đoạn. Giai đoạn một triển khai trong năm nay, theo đó nhà chức trách dỡ bỏ các bãi đậu xe trên đường phố ở khu vực trung tâm để bắt đầu xây dựng không gian công cộng. Trong giai đoạn hai, vào năm 2018, chính quyền thành phố dự kiến đầu tư nâng cấp hơn 70 km làn đường dành cho xe đạp. Ở giai đoạn ba, từ năm 2019, hội đồng thành phố sẽ đánh giá tiến bộ của kế hoạch, nếu lệnh cấm các bãi đậu xe phát huy hiệu quả làm giảm phát thải khí CO2, thành phố sẽ mở rộng chiến lược này sang các vùng phụ cận. Trong trường hợp ngược lại, hội đồng thành phố sẽ khôi phục kế hoạch ban đầu và ban hành lệnh cấm xe hoàn toàn.
![]() |
Một con phố dành cho hoạt động ngoài trời ở trung tâm Oslo. Ảnh: BBC
Bà Beathe Radby Schieldrop, một chủ doanh nghiệp ở trung tâm Oslo bày tỏ sự ủng hộ chiến lược đô thị hiện nay của thành phố. Điều này không chỉ làm giảm ô nhiễm không khí mà còn mang lại nhiều không gian công cộng cho cư dân. Cách tiếp cận mới cũng ưu việt ở chỗ không phải bắt buộc mọi người tuân theo lệnh cấm ô-tô, thay vào đó cư dân phải thích ứng với việc đi bộ quãng đường xa hơn hoặc dùng phương tiện công cộng để đến khu trung tâm.
Tuy nhiên, bà cũng chia sẻ rằng giới chức thành phố cần kêu gọi sự tham gia và tin tưởng của các doanh nghiệp, cửa hàng, các tiệm cà-phê… trong phạm vi tác động của lệnh cấm đậu xe. Nhiều chủ doanh nghiệp, cửa hàng đang lo ngại rằng việc thiếu chỗ đỗ xe ở khu vực trung tâm làm giảm doanh số bán hàng. Song, giới chức đã trấn an các chủ doanh nghiệp khi công bố một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ khách hàng đi mua sắm bằng xe ô-tô trên thực tế thấp hơn nhiều so các đối tượng khác. Trong khi đó, khách du lịch (những người có nhu cầu mua sắm cao) lại rất thích đến các cửa hàng nằm trên những khu phố đi bộ, thuận tiện cho việc đi dạo hoặc đạp xe thong dong. Việc duy trì phố đi bộ cũng làm tăng thời gian xem hàng, khuyến khích khách mua nhiều hơn và khám phá thêm nhiều cửa hàng trong khu vực.