"Bệ đỡ" cho doanh nghiệp đổi mới, sáng tạo

Nằm ở vị trí trung tâm quan trọng của khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Việt Nam có nhiều lợi thế trong quá trình tham gia chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu. Tuy nhiên, việc phát triển công nghiệp hỗ trợ ở nước ta vẫn chưa tương xứng, cho dù thời gian qua, lĩnh vực này cũng đã đạt được những kết quả tích cực ban đầu.
0:00 / 0:00
0:00
Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội (HANSIP) - một trung tâm hỗ trợ đổi mới, sáng tạo hiệu quả tại Hà Nội. Ảnh: Nguyễn Vân
Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội (HANSIP) - một trung tâm hỗ trợ đổi mới, sáng tạo hiệu quả tại Hà Nội. Ảnh: Nguyễn Vân

Thực tế cho thấy, để củng cố vững chắc ngành công nghiệp hỗ trợ tăng cường khả năng linh hoạt nguồn cung ứng, cần phải có hướng đi mới. Trong đó, cần xây dựng các khu công nghiệp hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao theo mô hình chuyên sâu, liên kết thành chuỗi, tạo thành hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ. Đặc biệt, Việt Nam cần xác định "hạt giống tiềm năng" và cần có chính sách hỗ trợ quan trọng, đặc biệt là hỗ trợ doanh nghiệp đầu đàn. Những "sếu đầu đàn" này sẽ thu hút tạo dựng chuỗi liên kết với các doanh nghiệp và thể chế liên quan, tạo nên một hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ bền vững.

Trong chuỗi liên kết đó, các đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh có vai trò là trung tâm của chuỗi liên kết. Do vậy, cần dành quỹ đất thích hợp cho doanh nghiệp tham gia vào chuỗi liên kết ngành, tạo thành hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ. Việc quy hoạch khu, cụm công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao giúp các doanh nghiệp thuận tiện hơn trong quá trình hoạt động. Song khi quy hoạch, cần tính đến khả năng tạo chuỗi liên kết ngành cho doanh nghiệp nội tham gia.

Để làm được điều này, các cơ quan chức năng cần xây dựng các mô hình mẫu tổ chức sản xuất ở các ngành, từ khâu nghiên cứu thị trường, thiết kế sản phẩm, tổ chức doanh nghiệp vệ tinh sản xuất các chi tiết, linh kiện… đến thiết lập hệ thống phân phối ra thị trường. Các cơ chế, chính sách hỗ trợ, ưu đãi phải được dàn đều cho các doanh nghiệp trong tất cả các khâu, từ nghiên cứu, sản xuất đến cung ứng nguyên, vật liệu, phân phối ra thị trường.

Nghĩa là, để phát triển công nghiệp hỗ trợ, các cơ quan chức năng cần có hệ thống chính sách đồng bộ và đủ rộng cho doanh nghiệp đổi mới, sáng tạo.

Mặt khác, theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, nếu chỉ tập trung vào chính sách ưu đãi đầu tư từ các địa phương, cao hơn là trung ương, thì chưa đủ mạnh để các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp Việt Nam. Do vậy, cần sớm đầu tư xây dựng các trung tâm nghiên cứu và phát triển sản phẩm, hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực thiết kế, phát triển sản phẩm mới, sản phẩm công nghệ cao, tiến tới kiến tạo chuỗi cung ứng "Made in Vietnam".

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công thương đang xây dựng Nghị định sửa đổi Nghị định số 111/2015/NĐ-CP về phát triển công nghiệp hỗ trợ. Theo đó, bên cạnh việc mở rộng danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho phù hợp xu thế hiện nay, dự thảo Nghị định hướng tới vấn đề cốt lõi là cấp bù lãi suất cho doanh nghiệp; thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương, các tổ chức quốc tế và doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài triển khai những giải pháp nâng cao năng lực, mở rộng thị trường cho doanh nghiệp trong nước…

Với hàng loạt quyết sách mạnh mẽ, nhiều địa phương cũng như cộng đồng doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ kỳ vọng, trong thời gian tới, doanh nghiệp sẽ có "bệ đỡ" đủ rộng để đổi mới sáng tạo, tiếp cận nguồn vốn, công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh.