Phần lớn lượng TPRL này được bán chéo cho NH khác hoặc công ty chứng khoán (CTCK) có liên quan NH khác. Cụ thể, ngày 16/8, ABBank đã phát hành thành công 500 tỷ đồng TPRL, với kỳ hạn hai năm. Được biết, một nhà đầu tư (NĐT) tổ chức trong nước đã mua 100% lượng TPRL do ABBank phát hành. Cũng trong ngày 16/8, VIB phát hành thành công 100 tỷ đồng TPRL kỳ hạn bảy năm, lãi suất bằng lãi suất tham chiếu cộng 2%/năm.
Trước đó, ngày 12/8, VIB đã phát hành riêng lẻ 150 tỷ đồng TPRL kỳ hạn bảy năm để tăng vốn cấp 2. Toàn bộ TPRL của VIB được một CTCK và một quỹ đầu tư CK mua trọn. Cũng trong ngày 12/8, BIDV đã phát hành thành công 500 tỷ đồng TPRL kỳ hạn tám năm với lãi suất áp dụng là lãi suất thả nổi cộng với 0,9%/năm. Toàn bộ số TPRL này đã được bán cho một tổ chức tín dụng (TCTD) trong nước. Lượng TPRL này cũng thỏa mãn các điều kiện để tính vào vốn cấp 2.
Tương tự, VietinBank đã thông báo về đợt phát hành TPRL đợt 9 và đợt 10 năm 2021, với tổng giá trị là 100 tỷ đồng. Đầu tháng 7/2021, VietinBank đã phát hành 100 tỷ đồng TPRL kỳ hạn tám năm cho một CTCK và một công ty bảo hiểm trong nước để tăng vốn cấp 2…
Theo số liệu của CTCK SSI, trong sáu tháng đầu năm nay, có tới 82% lượng TPRL các NH phát hành được bán cho tổ chức tín dụng khác và CTCK. Vấn đề là, các CTCK đều có mối quan hệ mật thiết với NH, nên có thể thấy, đơn vị cuối cùng mua lại phần lớn TPRL của NH trên thị trường chính là… các NH (!).
Vậy tại sao các NH lại thực hiện mua chéo TPRL của nhau?
Theo giới phân tích, nguyên nhân khiến các NH đẩy mạnh phát hành TPRL là do nhu cầu tăng vốn trung, dài hạn và tăng vốn cấp 2 để bảo đảm yêu cầu an toàn vốn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. NH nào dư thừa tỷ lệ an toàn vốn, thì có thể đầu tư vào TPRL tăng vốn cấp 2 của NH khác. Về phía CTCK, thay vì tiền gửi vào NH, các CTCK có thể đầu tư vào TPRL của NH và sử dụng làm tài sản bảo đảm thế chấp tại NH khi cần thiết.
Một số chuyên gia tài chính – NH nhận định, việc NH bán chéo TPRL cho nhau, bên cạnh nhu cầu thực của một số NH thừa vốn, thì có sự “thỏa thuận ngầm” của một số NH để giúp nhau hạ chi phí vốn, tăng nguồn vốn trung, dài hạn. Giải pháp này giúp các NH bảo đảm được tỷ lệ an toàn vốn, song cũng sẽ khiến bức tranh về quy mô vốn trung, dài hạn của một số TCTD trở nên thiếu thực chất.
Hơn thế, việc các NH bán chéo TPRL cho nhau cũng khiến dòng vốn chảy lòng vòng trong hệ thống tài chính và đến tay NĐT cá nhân nào đó, chứ không đi vào sản xuất, kinh doanh thực chất.
