Đi cũng dở, ở không xong!

Thị trường xuất khẩu (XK) đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu thụ và gia tăng giá trị nông - lâm - thủy sản. Tuy nhiên, chi phí container tiếp tục tăng mạnh khiến doanh nghiệp (DN) ngành hàng này điêu đứng. 

Nhiều DNXK đang phải tính đến chuyện nên tiếp tục hay dừng lại?
Chia sẻ tại diễn đàn “Kết nối cung cầu sản phẩm trồng trọt trong điều kiện giãn cách phòng, chống dịch Covid-19”, diễn ra chiều 29/7, Tổng Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu Vina T&T Nguyễn Đình Tùng cho biết, giá cước vận chuyển container đi Mỹ hiện là 9.600 USD/container (40 feet), tăng gấp 5 lần so thời điểm trước dịch. Thậm chí, chi phí logistics đi New York (Mỹ) lập đỉnh mức 18.000 - 19.000 USD/container, tăng gấp 10 lần so thời điểm trước dịch.

Đương nhiên, tất cả những chi phí phát sinh này sẽ tính vào giá thành, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh của sản phẩm. Bất cập hiện nay là tình trạng thiếu container rỗng. Tuy nhiên, thực tế container nhập khẩu (NK) ở các cảng còn rất nhiều, do các nhà NK đang ngưng hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng. Do đó, cần có biện pháp thương lượng với hãng tàu và kìm hãm giá cước logistics.

Bên cạnh chi phí logistics, việc các tỉnh phía nam áp dụng “giờ giới nghiêm” cũng ảnh hưởng quá trình thu hoạch, chế biến và thời gian XK trái cây. Trong khi đặc thù các loại trái cây tươi sau khi thu hái về phải xử lý ngay. Nếu trước đây mỗi ngày DN có thể xử lý và xuất đi vài container trái cây thì hiện nay phải dồn nhiều ngày mới đủ một container, phát sinh thêm rất nhiều chi phí và ảnh hưởng lớn tới chất lượng trái cây.

Thực tế, hiện cước phí logistics đã vượt ngoài tầm kiểm soát của DN và cũng là bài toán khó đối với các DNXK. Và các DNXK đang phải đấu tranh với chính mình về việc tiếp tục hay dừng lại. Bởi, nông sản tồn kho có giá trị lớn, nếu không bảo đảm được an toàn thì con số thiệt hại của DN cũng nhân lên nhiều lần. Hơn thế, nếu đi tiếp thì chi phí quá cao, DN không có lợi nhuận, thậm chí thua lỗ. Trong khi đó, nếu dừng lại thì an sinh xã hội cho người lao động không có, đơn hàng XK bị ảnh hưởng và như vậy DN sẽ mất thị trường XK vào các đối thủ cạnh tranh nước ngoài. 

Không chỉ DN ngành trái cây bị ảnh hưởng, DN ngành thủy sản, gỗ… cũng “kêu trời” với giá vận tải container. Giá cước cao, việc đặt chỗ trên tàu ngày càng khó khiến việc XK hàng hóa của nhiều DN giảm mạnh.

Trước thực trạng này, thiết nghĩ, đã đến lúc các bộ, ngành, hiệp hội liên quan cần báo cáo Chính phủ xem xét tìm cách tháo gỡ tình trạng thiếu container, thiếu chỗ và đưa giá cước trở lại như trước đây. Đồng thời, yêu cầu các hãng vận chuyển công khai, minh bạch giá cước, tránh việc nhiễu loạn giá cước như hiện nay, chấm dứt hiện tượng lạm quyền “o ép” và đẩy DNXK vào thế “đi cũng dở, ở không xong!”.