Trong Báo cáo Xã hội thế giới 2024 có tiêu đề “Phát triển xã hội trong thời kỳ khủng hoảng hội tụ: Lời kêu gọi hành động toàn cầu”, Cơ quan Kinh tế và Xã hội của LHQ cho biết, sau những nỗ lực giảm nghèo trong nhiều thập kỷ, thế giới đã chứng kiến một sự đảo ngược đáng lo ngại. Năm 2022, tình trạng nghèo đói cùng cực đã quay trở lại mức trước đại dịch Covid-19 ở hầu hết các nước, ngoại trừ những quốc gia có thu nhập thấp.
Theo đó, tỷ lệ thất nghiệp ở các nước thu nhập thấp vẫn cao, với chênh lệch việc làm tăng từ 20% năm 2018 lên 21% vào năm 2023. Xu hướng này đã làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng về thu nhập và sở hữu tài sản hiện nay trên toàn cầu. Vào năm 2022, một nửa dân số nghèo nhất toàn cầu chỉ sở hữu 2% tài sản của thế giới, trong khi số người giàu nhất chiếm 10% dân số nắm giữ tới 76%. Các cuộc khủng hoảng liên tiếp có thể dẫn đến tổn thất sản lượng kinh tế tích lũy hơn 50.000 tỷ USD từ năm 2020 đến năm 2030, phản ánh việc mất đi các cơ hội đầu tư vào phát triển xã hội.
Còn theo báo cáo Chỉ số nghèo đói đa chiều (MPI) do Chương trình phát triển LHQ (UNDP), Sáng kiến phát triển con người và nghèo đói Oxford (OPHI) công bố ngày 17/10, hơn 1 tỷ người trên thế giới đang sống trong tình cảnh nghèo cùng cực, với hơn một nửa trong số đó là trẻ em. UNDP và OPHI công bố MPI hằng năm kể từ năm 2010, thu thập dữ liệu từ 112 nước với tổng dân số 6,3 tỷ người. Chỉ số này sử dụng các chỉ số như thiếu nhà ở thích hợp, điều kiện vệ sinh, điện, nhiên liệu nấu nướng, dinh dưỡng và số trẻ em đến trường.
Ông Yanchun Zhang, chuyên viên thuộc UNDP cho biết, MPI 2024 phác họa bức tranh thực tế, với 1,1 tỷ người sống trong tình trạng đói nghèo đa chiều, trong đó 455 triệu người sống trong xung đột. Theo MPI, đối với người nghèo tại các nước bị ảnh hưởng của xung đột, cuộc đấu tranh vì những nhu cầu cơ bản là một cuộc chiến khắc nghiệt và dữ dội hơn nhiều. Đặc biệt tỷ lệ nghèo đói ở các nước có chiến tranh cao hơn gấp 3 lần, trong bối cảnh năm 2023 chứng kiến các cuộc xung đột trên thế giới.
Kết quả báo cáo không thay đổi so năm 2023, khi đó có 1,1 tỷ người trong số 6,1 tỷ người tại 110 nước đối mặt tình trạng nghèo đói đa chiều cùng cực. Trong đó, khoảng 584 triệu người dưới 18 tuổi đang sống trong tình trạng đói nghèo cùng cực, chiếm 27,9% trẻ em trên toàn thế giới, so 13,5% số người trưởng thành. Báo cáo cũng cho thấy 83,2% số người nghèo nhất thế giới sống ở châu Phi hạ Sahara và Nam Á.
Bà Sabina Alkire, Giám đốc OPHI nhấn mạnh các cuộc xung đột đang cản trở các nỗ lực giảm đói nghèo. Bà chia sẻ bị sốc trước khi có tới 455 triệu người vừa phải vật lộn với cuộc sống thường ngày, vừa phải sống trong cảnh nơm nớp lo sợ vì mất an toàn. Bà nhấn mạnh thách thức đối với cộng đồng quốc tế là phải vừa cắt giảm đói nghèo vừa thúc đẩy hòa bình, để mọi nền hòa bình sau đó thật sự lâu dài.
Mặc dù tình hình hiện tại rất khó khăn, nhưng các báo cáo nói trên cũng chỉ ra rằng đây là cơ hội để các quốc gia xây dựng lại một xã hội bền vững hơn. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này thì cần có những hành động quyết liệt và phối hợp trên toàn cầu. LHQ kêu gọi thế giới cần nhanh chóng hỗ trợ các quốc gia đối phó khó khăn do các tác động từ cuộc khủng hoảng toàn cầu gần đây, tránh để các biến cố trở thành các cuộc khủng hoảng trong tương lai. LHQ cũng nhấn mạnh cần xem xét các giải pháp nhằm giảm bớt gánh nặng nợ cho các quốc gia đang phát triển, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội của các nước này.
Phó Tổng Thư ký LHQ phụ trách Kinh tế và Xã hội Li Junhua cho biết, hợp tác đa phương trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu là yếu tố cốt lõi. Ông cho rằng việc hỗ trợ các quốc gia tìm kiếm các nguồn lực tài chính để chống đói nghèo, tạo việc làm và bảo đảm mọi người có cơ hội bình đẳng là điều vô cùng quan trọng.
