“Cuộc chiến” bảo vệ đa dạng sinh học

Bộ trưởng Môi trường Colombia, Susana Muhamad, Chủ tịch Hội nghị lần thứ 16 Các bên tham gia Công ước Liên hợp quốc (LHQ) về đa dạng sinh học (COP16), thông báo các nước thành viên đã nhất trí đặt vấn đề chống tình trạng suy giảm đa dạng sinh học ngang hàng với tầm quan trọng của cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
0:00 / 0:00
0:00
“Cuộc chiến” bảo vệ đa dạng sinh học

Diễn ra từ ngày 21/10 đến 1/11/2024 tại thành phố Cali của Colombia, COP16 với chủ đề “Hòa bình với thiên nhiên” nhằm kêu gọi các nước hành động nhanh chóng và hỗ trợ tài chính nhằm đảo ngược sự tàn phá nghiêm trọng mà con người gây ra đối với đa dạng sinh học. Theo AP, COP16 đã thu hút sự tham gia kỷ lục với 23.000 đại biểu, khoảng 1.200 nhà báo cùng hàng nghìn nhà hoạt động môi trường.

Phát biểu ý kiến trước báo giới, Bộ trưởng Muhamad cho rằng, hội nghị đã đạt được mục tiêu ban đầu là nâng tầm vấn đề đa dạng sinh học và đặt điều này ngang hàng với vấn đề khí hậu. Bà cũng kêu gọi sự ủng hộ đối với Quỹ Khung đa dạng sinh học toàn cầu (GBFF), dành riêng để hỗ trợ đầu tư vào bảo tồn đa dạng sinh học toàn cầu và giúp mở rộng quy mô tài chính. Điều này tạo thuận lợi cho việc thực hiện Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh - Montreal (GBF), được thông qua tại COP15 diễn ra ở Canada năm 2022.

GBF đã đưa ra lộ trình đầy tham vọng để đạt được tầm nhìn toàn cầu về một thế giới sống hòa hợp với thiên nhiên vào năm 2050. Nội dung chính của GBF đặt ra 23 mục tiêu, nhằm ngăn chặn và đảo ngược tình trạng suy giảm đa dạng sinh học từ nay đến năm 2030, trong đó có việc khôi phục và bảo tồn ít nhất 30% diện tích đất và biển của hành tinh từ nay đến năm 2030, ngăn chặn nguy cơ tuyệt chủng đối với các loài động, thực vật do các hành động của con người gây ra. Trong số 23 chỉ tiêu mà GBF đề ra có việc khôi phục và bảo tồn ít nhất 30% diện tích đất và biển của hành tinh từ nay đến năm 2030 và ngăn chặn nguy cơ tuyệt chủng đối với các loài động, thực vật do các hành động của con người gây ra.

Cùng ngày, Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF) thông báo cho biết, 7 nước gồm Áo, Đan Mạch, Pháp, Đức, New Zealand, Na Uy, Anh và chính quyền tỉnh Quebec của Canada đã cam kết tài trợ 163 triệu USD để tăng cường năng lực tài chính cho GBFF, nâng tổng số tiền đã cam kết cho quỹ lên khoảng 400 triệu USD. Ngoài 7 quốc gia trên, trước đó GBFF đã nhận được cam kết đóng góp của Canada, Nhật Bản, Luxembourg và Tây Ban Nha. Tỉnh Quebec là chính quyền địa phương đầu tiên tham gia đóng góp cho quỹ này.

Trước thềm Hội nghị COP16, LHQ đã công bố báo cáo trong đó phản ánh một thực tế đáng lo ngại khi chỉ có một số ít các quốc gia trên thế giới đã sẵn sàng cho cuộc chiến bảo vệ đa dạng sinh học. Theo đó, chưa đến 15% các quốc gia thành viên Công ước về Đa dạng Sinh học (CBD) đã nộp kế hoạch hành động cụ thể để đáp ứng các mục tiêu toàn cầu về bảo tồn thiên nhiên.

Hiện, tiến độ thực hiện các mục tiêu của GBFF diễn ra chậm chạp. Theo Thư ký điều hành CBD Astrid Schomaker, đến nay mới chỉ có 29 trong tổng số 196 quốc gia thành viên CBD đã đệ trình kế hoạch hoàn chỉnh bảo vệ thiên nhiên. Trong khi đó, 91 nước mới chỉ đệ trình “các mục tiêu quốc gia”, trong đó chỉ tập trung vào một số lĩnh vực nhất định mà không phản ánh toàn bộ chiến lược cho bảo vệ đa dạng sinh học.

Theo số liệu của LHQ, khoảng 25% các loài động vật và thực vật được đánh giá là đang bị đe dọa và khoảng 1 triệu loài đang phải đối mặt nguy cơ tuyệt chủng. Tại COP16, các bên tham gia CBD đã thông qua cơ chế giám sát và tài trợ để bảo đảm đạt được các mục tiêu của GBFF.

Cùng với tình trạng biến đổi khí hậu, sự suy giảm đa dạng sinh học đang đẩy hành tinh đến bờ vực không thể phục hồi. Báo cáo Sức sống Hành tinh 2024, được Quỹ quốc tế Bảo tồn thiên nhiên hoang dã (WWF) công bố trước thềm COP16, đã cảnh báo hệ sinh thái đang "lâm nguy", Trái đất đang tiến gần đến "điểm tới hạn", đe dọa nghiêm trọng đối với nhân loại. Điều này đòi hỏi một nỗ lực chung ở quy mô lớn trong 5 năm tới để giải quyết các cuộc khủng hoảng kép về khí hậu và thiên nhiên.