Qua ba lần tổ chức thành công trong năm 2025, phiên chợ đã góp phần nâng cao thu nhập, thúc đẩy chuyển đổi số và mở ra hướng đi mới cho kinh tế nông thôn miền núi.
Phiên chợ đặc biệt giữa đại ngàn
Diễn ra lần đầu tiên vào tháng 8/2025, "Phiên chợ 0 đồng và có đồng" tại xã Tu Mơ Rông gắn liền với một sự kiện có ý nghĩa lớn lao: Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 và chào mừng Đại hội Đại biểu Đảng bộ xã Tu Mơ Rông lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.
Tại phiên chợ đầu tiên, người dân đến từ 17 thôn, làng đã được phát 1.622 suất quà miễn phí bao gồm lương thực, thực phẩm, quần áo, dụng cụ học tập, cây giống... từ 7 gian hàng 0 đồng do các doanh nghiệp, hợp tác xã cùng chính bà con quyên góp. Song song đó là 4 gian hàng “có đồng” và 6 ki-ốt trưng bày sản phẩm OCOP, nông sản, dược liệu, hàng thủ công - tất cả đều do người dân địa phương sản xuất.
Không khí phiên chợ náo nhiệt và ấm áp tình người. Anh A Nhanh, thôn Ngọc Leng xúc động chia sẻ: “Chưa bao giờ mình thấy phiên chợ nào mà lại được tặng phiếu mua hàng miễn phí, rồi còn bán được hết rau quả, gà do nhà tự nuôi trồng. Vừa vui vừa có tiền đem về, lại còn được giao lưu với bà con trong xã”.
Bên cạnh hoạt động nhân đạo, phiên chợ còn là điểm hẹn của chuyển đổi số về nông nghiệp và thương mại. Các tổ công tác của xã đã tổ chức hướng dẫn người dân livestream bán hàng, quảng bá sản phẩm trên mạng xã hội, hướng dẫn thủ tục hành chính trực tuyến và các biện pháp phòng tránh lừa đảo công nghệ.
Không dừng lại ở phiên chợ đầu tiên, mô hình hay này đã được chính quyền và nhân dân xã Tu Mơ Rông phát huy mạnh mẽ, tổ chức định kỳ và nhân rộng ý nghĩa cộng đồng.
Cụ thể, ngày 20/10 vừa qua, Ủy ban nhân dân xã tổ chức phiên chợ lần thứ ba với chủ đề chào mừng Ngày Phụ nữ Việt Nam. Hoạt động đã thu hút hơn 300 chị em phụ nữ trên địa bàn xã, với 38 suất quà được trao cho những người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
Toàn bộ 17 thôn trong xã đều mang đến gian hàng đặc trưng của mình, từ các mặt hàng thiết yếu như gạo, rau quả, đến những sản phẩm OCOP như tinh dầu, măng khô, thảo dược địa phương... có mặt tại chợ. Tổng doanh thu từ hoạt động bán hàng của phiên chợ lần này đạt gần 30 triệu đồng, con số không lớn nhưng đầy ý nghĩa với bà con vùng cao.
Đồng chí Trần Quốc Huy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tu Mơ Rông cho biết: “Quan trọng nhất là nhờ phiên chợ, người dân không chỉ bán được hàng mà còn học được cách livestream, sử dụng mạng xã hội để xúc tiến thương mại. Nhiều hộ đã tìm được đầu mối tiêu thụ cho dược liệu, cà-phê và các sản phẩm đặc trưng. Chúng tôi đang từng bước nâng cao kỹ năng chuyển đổi số cho người dân để ai cũng có thể đưa sản phẩm mình ra thị trường lớn”.
Gắn kết cộng đồng
Ngoài chức năng giao thương, mua bán, các phiên chợ còn là dịp giao lưu văn hóa, thắt chặt tình đoàn kết cộng đồng. Đoàn Thanh niên xã đã tổ chức nhiều trò chơi dân gian như kéo co, nhảy sạp, đi cà kheo... tạo không khí thi đua vui tươi lành mạnh, thu hút đông đảo thanh, thiếu niên tham gia. Đây là kênh sinh hoạt tập thể hiệu quả để duy trì nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người Xơ Đăng giữa nhịp sống hiện đại.
Đồng chí Võ Trung Mạnh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Tu Mơ Rông khẳng định: “Phiên chợ 0 đồng và có đồng không chỉ là một hoạt động thiện nguyện, mà là giải pháp cụ thể hóa chủ trương Đại hội Đảng bộ xã về xây dựng nền kinh tế cộng đồng gắn với chuyển đổi số và bảo tồn văn hóa. Chúng tôi xác định rõ mục tiêu từ nay đến năm 2030 là đưa người dân vượt qua mô hình kinh tế tự cung tự cấp, chuyển sang sản xuất hàng hóa và từng bước xây dựng thương hiệu, kết nối thị trường”.
Từ chủ trương đúng đắn và sự vào cuộc quyết liệt của Đảng ủy xã, mô hình phiên chợ đang thổi luồng sinh khí mới vào đời sống của người dân địa phương. Nếu trước đây đồng bào Xơ Đăng chỉ quen sản xuất nhỏ lẻ, chưa quan tâm đến tiêu chuẩn thị trường thì nay đã bắt đầu ý thức được việc cần cải tiến bao bì, chăm chút chất lượng và học hỏi cách kinh doanh hiện đại thông qua công nghệ.
Đặc biệt, sự gắn bó, chia sẻ giữa các hộ gia đình, vốn dĩ là truyền thống quý báu của đồng bào dân tộc thiểu số, nay lại được tiếp thêm động lực từ mô hình phiên chợ. Không chỉ nhận phần quà, nhiều gia đình khá giả hơn đã chủ động đóng góp nông sản, đồ dùng cá nhân để hỗ trợ người khó khăn. Một chuỗi giá trị cộng đồng bền vững đang hình thành tại Tu Mơ Rông từ chính những việc giản dị như thế.
Với xuất phát điểm là một xã vùng cao còn nhiều khó khăn, 95% dân số là đồng bào Xơ Đăng, cơ hội phát triển sản xuất-tiêu thụ hàng hóa của Tu Mơ Rông trước đây là rất hạn chế. Tuy nhiên, bằng sự linh hoạt, sáng tạo và quyết tâm chính trị cao, chính quyền địa phương đã biến những điều kiện bất lợi thành lợi thế.
Theo đồng chí Trần Quốc Huy, xã sẽ tiếp tục kết nối với các doanh nghiệp, sàn thương mại điện tử và tổ chức xã hội để đa dạng hóa hình thức hỗ trợ, mở rộng đối tượng thụ hưởng và cải thiện kênh tiêu thụ sản phẩm.
Trong xu thế “xanh hóa” và “bản địa hóa” sản phẩm tiêu dùng đang lên ngôi, các mặt hàng như nghệ đen, chè rừng, tinh dầu thiên nhiên, rau sạch vùng cao... của bà con Xơ Đăng càng thể hiện tiềm năng lớn. Không chỉ là phiên chợ nghĩa tình ở một xã vùng cao, mô hình “0 đồng và có đồng” tại Tu Mơ Rông xứng đáng là hình mẫu tiêu biểu trong thực hiện chính sách dân tộc, phát triển kinh tế cộng đồng và chuyển đổi số nông thôn.
Từ hành động cụ thể và sự đồng lòng của “ý Đảng-lòng dân”, phiên chợ đã trở thành “ngọn lửa nhỏ” nhưng ấm áp, soi sáng hành trình đi lên của đồng bào nơi mái nhà sàn cao vút giữa đại ngàn miền tây tỉnh Quảng Ngãi.
